Nhà thơ Bế Kiến Quốc sinh năm 1949 và mất năm 2002, ông là người Hà Nội. Ông tốt nghiệp đại học Tổng Hợp Hà Nội, ngành Ngữ văn. Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam (1981). Ông còn có các bút danh khác là Ngọc Chung Tử, Đặng Thái Minh, ông chuyên viết về thể loại thơ, truyện thơ.
Năm 1970, Ông tốt nghiệp đại học và làm công tác văn hóc thông tin tại Hà Tây, sau đó ông chuyển về làm việc tại Tuần báo Văn Nghệ. Sau đó ông tích cực tham gia lớp viết văn ngắn hạn của Hội nhà văn Việt Nam và lớp cao cấp rút gọn của học viện văn học Gorki.
Nội Dung
Những tập thơ nổi tiếng của Bế Kiến Quốc gồm:
Là một cây bút tài năng của nền văn học việt nam hiện đại, nhà thơ Bế Kiến Quốc đã dành được nhiều giải thưởng về văn học.
Ai trồng cây
Người đó có tiếng hát
Trên vòm cây
Chim hót lời mê say
Ai trồng cây
Người đó có ngọn gió
Rung cành cây
Hoa lá đùa lay lay
Ai trồng cây
Người đó có bóng mát
Trong vòm cây
Quên nắng xa đường dài
Ai trồng cây
Người đó có hạnh phúc
Mong chờ cây
Mau lớn theo từng ngày
Ai trồng cây…
Em trồng cây…
Em trồng cây…
Trôi qua cả một dòng kinh
Một chiều hai đứa chúng mình bên nhau.
Có gì, nào có gì đâu
Mà chùm sao trên mái đầu lung liêng
Chiếc xuồng ai buộc chung chiêng
Sóng xô bên ấy lại nghiêng bên này…
Riết rồi đến lúc chia tay
Lấy đâu thương nhớ lấp đầy xa xôi?
Lời em đã nói chi rồi
Sớm nay sao lục bình trôi quá nhiều…
Long Hưng, ngày 5-7-1984
Em cầm tờ lịch cũ
– Ngày hôm qua đâu rồi?
Ra ngoài sân hỏi bố
Xoa đầu em bố cười:
– Ngày hôm qua ở lại
Trên cành hoa trong vườn
Nụ hồng lớn thêm mãi
Đợi đến ngày toả hương
– Ngày hôm qua ở lại
Trong hạt lúa mẹ trồng
Cánh đồng chờ gặt hái
Chín vàng màu ước mong
– Ngày hôm qua ở lại
Trong vở hồng của con
Con học hành chăm chỉ
Là ngày qua vẫn còn…
Chiếc vòng đá nhỏ cổ tay ai
Chẳng biết đầu tiên ai đẽo mài
Rồi ai mua tặng, ai âu yếm
Trao vòng đá nhỏ cổ tay ai…
Xui khiến chiều nay anh lặng im
Giấu điều muốn nói tận trong tim
Gặp gỡ muộn màng thương biếc biếc
Chiếc vòng đá nhỏ cổ tay em.
Long Hưng, ngày 4-7-1984
Coi dăm ba bàn tay
Nói tầm bậy tầm bạ…
Mà em mắc lừa ngay
– Nè coi tay em thử!
Chao! Bàn tay xinh quá!
Những ngón nhỏ thanh dài…
“Thầy” giả vờ ngẫm nghĩ
Cốt được cầm ngắm hoài…
Anh là thầy tướng vụng
Tìm khắp bàn tay xinh
Mãi không ra biểu tượng
Nói rằng em thương anh…
Bình Thành, ngày 5-7-1984
Từ đắng cay sừng sững Gorky
Giữa đắng cay tin có ngày hạnh phúc
Vượt qua đắng cay như vượt qua nhà ngục
Người lên đường ca hát những niềm vui
Đang đến rồi thời ấy Gorky ơi
Sống tốt hơn với sướng hơn là một
Con người đã vững vàng mà đọc Đốt
Nước Nga cười trong ánh mắt Lê Nin
Ở một thời đang dễ mất lòng tin
Người hiện lên giữa bụi cây rực đỏ
Người báo trước: nơi cuộc đời rạng rỡ
Sẽ là phần đất hứa của hồn ta
Không có ai giẫm lên trái tim Người. Năm tháng trôi qua
Trái tim ấy nhiều Đancô vẫn giữ
Người không chỉ là sức mạnh lòng tin của những đắng cay gian khổ
Phía Niềm vui sừng sững Gorky
Có trăm ngàn lý do nhủ rằng đừng quá bước
Nghĩ cho cùng…
Thôi, nghĩ ngợi làm chi
Lời hãy tránh gặp lời, mắt tránh tìm ánh mắt
Hãy giấu mọi vui buồn cho đến lúc ra đi…
Bình Thành ngày 7-7-1984
Nước kênh chảy dưới chân cầu
Cả ngàn năm lận có đâu trở về
Tháng ngày giây phút qua đi
Qua là hết chẳng còn gì nữa đâu!…
Một lần được ở bên nhau
Là duyên hội ngộ từ lâu kiếp nào…
Anh xin đất thấp trời cao
Cho nước đừng chảy mãi vào thời gian.
Cho em cứ đẹp rỡ ràng
Cho anh cứ được ngỡ ngàng ngắm em
Cho sao đứng lại trời đêm
Cho lời ở mãi trái tim suốt đời…
Định Yên, 10-7-1984
Đã bắt đầu nếm náp vị chia xa
Hai chữ biệt ly ngó chỗ nào cũng gặp.
Em ngồi đó – anh gắng dời ánh mắt
Anh tập nhìn không-gian-không-có-em…
Phải làm quen với ban ngày ban đêm
Với thời-gian-không-em sắp trải dài vợi vợi…
Lòng choáng rợn nữa rồi sao chịu nổi!
Nỗi buồn lên. Trăng lặn. Hết đêm rồi.
Chân đã dợm bước vào ranh giới của xa xôi
Và ký ức vội cuống cuồng thâu nhận
Hình với tiếng… để biến thành kỷ niệm
Đang ở gần đã nhớ lúc gần nhau…
Đang ở gần đã nói “một ngày sau…”
Ba tiếng “một ngày sau…” nhói đau mà chẳng biết…
Như đang nghe đoạn cuối cùng khúc hát
Vừa khẽ ngân vừa lặng tắt xa dần…
Cây một vòm xanh trên mái đầu
Trăng một vầng cao, đêm một sâu
Và mắt một đôi thăm thẳm ngó
Buổi tối cuối cùng được thấy nhau…
Rồi một mình anh trở lại đây
Cũng đến ngồi y một chỗ này
Buồn một nỗi buồn không thể vợi
Với một vầng trăng một bóng cây…
Sa-Đéc, 11-7-1984
Bằng lòng đi em…
Nhưng má anh đã mất
Mịt mù xa Nam – Bắc khó đưa dâu.
Bằng lòng đi em…
Nữa mai rồi cách mặt
Chuyên tâm tình muốn nói dễ chi đâu.
Bằng lòng đi em…
Dẫu chỉ nhờ câu hát
Có chiếc xuồng ba lá của riêng nhau.
Bằng lòng đi em…
Mỗi khi buồn muốn khóc
Một mình anh ca điệu lý qua cầu…
Cần những nhành hoa mới
Nở cho anh và em
Cần những tuần trăng mới
Đưa ta vào trời đêm…
Tình yêu không dừng lại
Không sa vào thói quen
Tình yêu luôn luôn mới
Như những ngày đầu tiên
Cần có những hờn dỗi
Để nhớ và để quên
Cần có những gặng hỏi
Để nghi ngờ hờn ghen!
Cần những bài ca mới
Để hát về niềm tin,
Cần những chiều ngóng đợi
Cả con đường chờ em…
Tình yêu không dừng lại
Không sa vào thói quen
Ngày qua rồi ngày tới
Tốt thêm và đẹp thêm
Tình yêu luôn luôn mới
Mãi mãi ngày đầu tiên…
Đặt vào mỗi bước chân ai
Một bông hoa nhỏ một bài thơ xinh
Tay ai khẻ chạm tim mình
Là ngân lên những âm thanh dịu dàng.
Ai ơi ai có biết rằng
Ai thương ai cũng chẳng bằng ta thương
Bình Thành, ngày 6-7-1984
Đừng hát nữa, anh xao xuyến quá
Điệu cười kia cùng ánh mắt kia
Biểu đi xiến mỗi chèo mới có
Giọng sử rầu ruột cả canh khuya
Ngỡ quên mất tình ngang trái cũ
Chèo là chi, tiếng gọi quê nhà
Ngõ khuất mất riêng tư quá khứ
Bỗng nghẹn mình nghe chèo đêm xa
Một vùng đất vượt qua lũ quật
Gió lửa về bỏng táp vòm cây
Rừng trụi đốt khói xông ngột ngạt
Đâu ngờ chèo đọng ngọt nơi đây
Gặp một thoáng Thị Mầu ghẹo tiểu
Thị Kính than oan ức góc chùa
Mẹ Đốp rao hóm từng nhịp gõ
Đàn bầu rung non nỉ đẩy đưa
Ai mải miết rắc dâu mặt vải
Ai nọng tằm ủ kén tay em
Kìa sóng sánh con thuyền mắt đợi
Con thuyền kia bến nước còn quen?
Tình ngõ cũ chèo không biết cũ
Em gái chèo ơi bay dạt đâu
Làn điệu nói lời chưa đủ
Này vu quy này sắp qua cầu…
Đừng hát nữa, lòng nao nuyến quá
Giã hẹn rồi đêm chèo trôi nhanh
Em dõi sáng Châu Long mấy thuở
Em mãi đằm Vân Dại đời anh…
Một buổi trưa, dưới bóng cây râm mát
Gần văn phòng đoàn khảo sát sông Đà
Tôi nhìn thấy mấy công nhân người Việt
Đang dạy tiếng Việt Nam cho một bạn chuyên gia
– “Sông Đà” – “Sôn Đa”… – “Sông Đà” – “Sôn Đa”…
“Sôn Đa”, “Sôn Đa”… nghe gần như Vôn-ga
Âm thanh ấy mát lành như tiếng nước
Sông quê anh sông nào bên đất Nga?
Đến quê đây, ăn cái nước sông Đà
Nếm chùm nhãn đất phù sa nuôi ngọt
Chịu sức nắng trưa mùa hè thiêu đốt
Đêm chập chờn nhớ một dòng sông xa…
Có bao nhiêu dòng sông anh đã qua
Người chuyên gia một đời làm khảo sát
Ở bao lán công trường, uống nước bao nguồn nước
Trong giọng Nga pha giọng nói bao miền…
“Sôn Đa” “Vôn-ga” – Hai cái tên thân quen
Rồi có lúc nói mơ anh gọi lẫn
Hạnh phúc lớn là làm ra ánh sáng
Dẫu quê nào: Sông Việt với Sông Nga.
Anh tập nói: “Sôn Đa”. Tôi thầm nhắc: “Sông Đà”
Lắng nghe trong giọng mình một tình yêu mới mẻ
Như thể lần đầu tiên gọi tên sông là thế
Tên ngọt ngào nghe sao lòng ngân nga…
Sông quê anh sông nào bên đất Nga?
Tên dẫu khác, mọi dòng sông đều đẹp.
Ăn cái nước sông Đà sẽ thấm dần giọng Việt
Một hôm nao sẽ gọi rõ: “Sông Đà!”
Tiếng dòng sông trong giọng một người Nga…
Hà Sơn Bình, 2-7-1976
Với xứ quê em – sống hết mình
Yêu em – yêu trọn cả lòng anh
Anh chậm mùa sen đến Tháp Mười
Dòng kinh đầy nước, lục bình trôi
Rặng tràm buông trắng chùm hoa mới
Chiếc xuồng ba lá dập dềnh bơi…
Nhịp sống bao đời nay vẫn vậy
Mà anh thì gấp, bởi từ lâu
Đã mong tới gặp dòng sông ấy
Sông của niềm vui, của nỗi đau…
Chen chúc xe đò, anh cũng chen
Xe lam ba bánh đường gập ghềnh
Có khi tắc ráng luồn kinh rạch
Anh muốn đi sao được khắp miền.
Hoà tiếng cười vang nghiêng mặt sóng
Xuồng cắt lúa đụng xuồng rước dâu…
Để rơi nước mắt trong im lặng
Nghe kể Long Hưng một thuở nào…
Thao thức canh khuya nhhững khóm bần
Mái dầm đâu khẽ dưới vầng trăng
Đèn ai trong lá xanh không ngủ
Có nỗi niềm chi chưa nói năng…
Cao Bắc phà sang sông lộng gió
Tiền Giang dào dạt nắng đôi bờ
Phù sa dư dật nuôi đồng lúa
Nuôi những anh hùng dám ước mơ.
Cảm nhận đầy tràn mọi giác quan
Lòng anh mê mải với miền Nam
Những loài cây mới, tên hoa mới
Giọng nói quê hương quá dịu dàng.
Những khúc dân ca tình láy luyến
Ướt mềm câu hát, ý sâu xa
Mù u xin hãy vì anh chín
Điệu lý qua cầu anh được qua.
Cách mạng bao nhiêu chuyện nhiệm mầu
Nhân dân – ấm nóng nắng trời cao
Má ơi, xin được làm con má
Giữ vẹn lòng ta có trước sau…
Mối tình thứ nhất cùng Nam Bộ
Yêu hết mình luôn, sống hết mình
Bông sen đang hẹn mùa sen nở
Ôi xứ quê này – xứ của anh!…
Sa Đéc, 18-7. Sài Gòn 19-7-1984
Nhà thơ Bế Kiến Quốc được mệnh danh là một nhà thơ “đa tài – đa tình”. Các tập thơ của Bế Kiến Quốc là những rung động của ông về thiên nhiên, về đất nước, về số phận, cuộc đời… đã khiến cho thơ anh có đẳng cấp trong làng thơ Việt. Thơ Bế Kiến Quốc được độc giả vô cùng yêu thích hiện nay.
>> Xem tiếp: Tập thơ Cuối rễ đầu cành (1994) – Bế Kiến Quốc
