Nhà Thơ Nổi Tiếng

Cảm nhận thơ Bùi Giáng thông qua tập Đêm ngắm trăng (Phần 1)

Đêm ngắm trăng là một tập thơ được xuất bản năm 1997 của thi sĩ Bùi Giáng. Một trong những trang đầu tiên của tập thơ này có sự xuất hiện ba chữ “Ngày ngắm gió”. Nó được đặt trong dấu ngoặc kép và đứng đơn độc một mình. Và nó như gợi nhăc đến người đọc một ý nghĩa mênh mông như chính cuộc đời của ông.

Nội Dung

Anh điên rồ quá mực thường
Bình sinh rất mực yêu thương thập thành
Dẫu rằng bước chậm bước nhanh
Tuy nhiên bước bước vẫn loanh quanh hoài
Chào em nức nở hỏi đòi
Đòi điêu đứng hỏi điệu mời cỏ cây
Máu tim mỏi mệt tình hoài
Tận cùng tê cóng đợi ngày tái sinh

Đêm nay mưa gió thật nhiều
Ngồi nghe bốn ngõ thiu thiu thu hình
Gió mưa thu hút thân mình
Bài thơ vô tận niệm tình viết chơi

Bảo rằng nó thật là tôi
Hay tôi là nó? lôi thôi lạ lùng!
Từ sau tới trước thuỷ chung
Tôi không hề biết mông lung là gì
Tuy nhiên có lẽ cũng vì
Bởi em tuỳ thuộc nhu mỳ của em
Hình như buổi trước em quên
Thần tiên thánh nữ mang tên tuổi gì
Điều tôi đã nói từ khi
Lên đường khởi sự nói vì chúng em
Tuyệt nhiên như thể nhì nhằng
Cuộc đời đi mất còn khăng khăng đòi

Bất ngờ anh bắt gặp em
Chuyên cần cặm cụi tìm xem sự tình
Tập thành cổ lục đinh ninh
Điêu tàn tâm sự cả kinh đoạn trường

Bất ngờ chẳng rõ buồn vui
Từ đâu mà đến đổi vui ra buồn
Thương nhau từ ngọn tới nguồn
Quên nhau vĩnh viễn vui buồn cũng quên

Nhớ nhung thao thức đêm đêm
Tình yêu có lẽ chẳng nên nói nhiều
Tử sinh từng đã giấn liều
Trận tiền hỗn độn xế chiều lặng câm

Về sau ắt sẽ thấy dần
Vỡ bình một thuở bấy thân một thời
Lấy thân mà trả nợ đời
Cho xong một trận đầy vơi tâm tình
Xuân xanh sa mạc tình hình
Phù trầm trần thế tiến trình bách niên
Em thục nữ! Em thuyền quyên
Huệ lan cốt cách cõi miền phồn vinh
Dẫu sao cũng một cũng mình
Cũng mình một quyết tâm tình tự ta
Ngọc tuyền từ đó tuôn ra
Vạn ngàn suối ngọt gần xa rợp trời
Tuy nhiên cơ chế cõi đời
Ham ăn ít có ham chơi có nhiều
Cơ trời còn có bấy nhiêu

Biển nào dội biển trùng dương
Biển phơ phất tuyết máu hường nhân gian
Đi về tinh thể đa mang
Để dành Khe Chị trên tràng giang Em
Biển nào biển mở máu tim
Đón chào Suối Chị đánh chìm Khe Em

Gửi em gấu một beo mười
Hùm thiêng chấp thuận điệu đười ươi ca
Rừng thiêng ân lộc thiết tha
Thiêng liêng thục nữ thành tha thiết buồn
Gửi em giọt móc mưa buồn
Em sầu từ thuở em buồn hơn anh
Tình sầu vô tận mông mênh
Tình vui vô tận từ anh biết sầu
Ngày mai em sẽ đi đâu
Còn chăng ký ức tình sầu xưa kia?

Quét xong sân lá chợt buồn
Bỗng dưng chợt thấy nghìn muôn lỗi lầm
Lỗi từ muôn một thanh tân
Lầm từ vô tận vô ngần mà ra
Ông từ yêu lá yêu hoa
Gốc cây thương tiếc lá hoa rụng về
Rụng về cội? rụng về quê?
Lá bay gió thổi lá về đâu nơi?

Các con muôn thuở một thời
Về đây đắm đuối muôn lời thị phi
“Nhẹ như bấc nặng như chì”
Từ đâu ấy tới nói gì đấy con?
Dẫu rằng máu cạn xương mòn
Phổi tim rách rưới vẫn còn máu da
Trăm năm trong cõi người ta
Ấy từ tính mệnh yêu là yêu nhau

Thương nhau rất mực dặn dò
Mà trăm năm méo biết mò mẫm đâu
Thương nhau rất mực mộng đầu
Mộng đuôi chưa tới, biển dâu thình lình
Làm sao xóa những bất bình
Từ ngoài dâu biển tới mình máu xương
Anh từ sa mạc miêu cương
Bản thân da máu mù sương tận cùng
Về đây ngẫu nhĩ mông lung
Làm sao dám nói thủy chung là gì
Tình yêu ký ức còn ghi
Cái gì vô tận nhu mì tình yêu
Nhìn em vô tận diễm kiều
Một lần vàng đá một chiều ngẫu nhiên
Một lần thấy một thuyền quyên
Nghìn thu thấy mãi thần tiên một giờ

Trong linh hồn một bông hoa
Hình như có cõi người ta đàng hoàng
Ở trong một phút lang thang
Có hồn dâu biển đa đoan cơ trời
Cảm ơn đất rộng tình người
Cảm ơn biển thẳm non ngời sương mai
Cảm ơn Thần Nữ thiên thai
Bày trò du hý miệt mài dở dang

Rồi từ đó anh quyết tâm dữ tợn
Chào xuân xanh gờn gợn ngọc sương ngà
Dù biến thể ra thành người hay ngợm
Hoặc đười ươi nguyên thuỷ dưới trăng già
Em vui bước bước hằng hà
Em tưng bừng gót ngọc ngà kim xuyên
Em dừng một phút cao nguyên
Nhìn trăng một lúc ngọc tuyền tái sinh
Chào em tim máu tượng hình
Thiên thu hồng lệ bất bình tương lai

Này em đây chén rượu nồng
Mời em chiếu cố đêm mồng một giêng
Em tưởng tượng em toàn quyền
Sắt se định đoạt thuyền quyên mệnh trời
Trong hoa dưới nguyệt anh ngồi
Ngắm nhìn cành lá sáng ngời với sương
Chào em chào một cô nương
Em là nương tử tên dường như mơ

Chào mừng ngọn gió đêm trăng
Chào mây mưa nắng nhiều phen lắm rồi
Đêm nay gió thổi đầy trời
Biển sông cát bãi núi đồi trăng đi
Chào em mặt đất da chì
Dưỡng nuôi muôn thuở cái gì lạ thay
Ấy là có lẽ phôi thai
Muôn đời xây dựng thiên nhai hải hà

Chỉ nhìn thấy một con chim
Nhảy chơi giữa những cành cây um tùm
Con chim bé nhỏ lạ lùng
Nhảy nhót nhanh nhẹn như thằng bé con
Thằng bé nhảy trên mặt đất
Con chim nhảy giữa những cành lá cây
Nhảy chơi mà cũng kiếm mồi
Nhảy chơi thỏa thích kiếm mồi thong dong
Trở thành chim – ấy là điều ước mong
Mắt già gắng dõi theo vòng chim bay

Kiếp nào sau sẽ thành chim
Hóa thành chim chóc bay nghìn nghìn nơi
Bay thánh thót bay chơi vơi
Bay đi vô tận bay về vô biên
Đậu vào cành nhánh ngủ yên
Tỉnh ra tiếp tục bay xuyên lá cành

Kính tặng anh chị Võ Thủ Lễ

Chiều nào ngồi xuống trong vườn
Lá cây đổ rụng vui buồn lượm chơi
Chất thành một đống đầy trời
Chất thành chật đất khắp nơi trong vườn

Chiều nay ra phố dạo phường
Nhìn xem thiên hạ áo hường quần lam
Người ta có vẻ dung hàm
Rong chơi từng cặp tràn lan vỉa hè

Tôi nhìn tôi ngắm tôi nghe
Nghe là nghe mộng không nghe tò mò
Mỏi chân tôi lên xe đò
Tức là xe buýt thẳng ro về vườn

Chiều nay bỗng thấy tình thương
Chảy tràn ngập khắp du dương cõi bờ
Chậm rì anh hỏi Nàng Thơ
Chẳng thà như rứa chớ bơ vơ – ồ!
Chẳng đừng được đặng điểm tô
Chớ chăng liễu chán đời chờ hoa chê
Chung tình đúc ái tê mê
Chiều hôm nay bỗng thấy ghê gớm là
Cậy em cố gắng gạn tra
Cho tình yêu rõ nết na tự mình
Chạy vòng xuôi ngược loanh quanh
Chân trời ủ dột mà anh điên rồ

Chiều nay chim hót sau hè
Mang sầu chín suối về che chở người
Máu tim chất ngất ngậm ngùi
Phổi tim tràn ngập sụt sùi ngổn ngang
Chờ nhau ở cuối quan san
Cuối bờ sông biển mưa chan rưới hoài
Đợi chờ bao xiết dằng dai
Xiết bao tình mộng đầu thai cuối cùng

Em từng lắm lúc đã vui
Vì sao phút chốc niềm vui không còn
Tôi từng một héo mười hon
Một điên mười dại vẫn tròn vuông đây
Bình yên cầm bút lạ thay
Viết thơ chúc phúc từ rày về sau
Nắng chiều tỏa xuống ngành dâu
Vàng tuôn xuân mộng tình đầu tái sinh

Sáng nay chim hót đầy trời
Gà kêu ngập đất người ngồi khóc than
Cây vườn lá rụng ngổn ngang
Mộng tình lả tả sắp hàng so le
Chiều nay chim hót sau hè
Nhớ nhung như thể còn nghe ngóng gì
Chào em ở lại anh đi
Tiếc thương theo dõi lâm ly dãi dầu
Nhớ em nhớ suốt mộng đầu
Mà em nhớ mãi mối sầu trường sinh
Nhớ nhau cổ tái biên đình
Dở dang hồng phấn giật mình giẻ giun
Giữa đêm trường mộng dơ tuồng
Véo von tiếng nhạc mưa nguồn đầu tiên
Cậy em em có ưu phiền
Ít nhiều cũng được diện tiền trao nhau

Điểm này? điểm số một mười
Điểm đau đớn đập vao người đang đau
Người đi tấp nập chậm mau
Đoạn trường vô tận trước sau vô cùng
Yêu người điểm số mông lung
Cho người cho một đúc chung tình đầu
Điểm này? điểm khởi từ đâu?
Điểm từ vô tận điểm đầu tiên đi
Cho nhau một chút xíu gì
Ấy tình vô tận thuận tùy tặng nhau

Tất nhiên con đã hiểu rằng
Từ đầu tiên tới thường hằng gọi con
Liên miên tâm sự mỏi mòn
Lầm than vô tận ông còn điên luôn
Phải chăng? hoặc chẳng gì còn
Thương con? con tưởng rằng ông chả ra gì
Suốt năm uống rượu ly bỳ
Còn chi mà nói chuyện chi là tình?
Tình hay nghĩa? cũng hình như thể
Điên hay cuồng? khó dễ say sưa?
Chịu chơi ông cũng chịu chừa
Sẽ không uống rượu cho vừa lòng nhau
Nhưng rồi nghĩ trước sau cũng thế
Thế nào rồi con sẽ hiểu ra
Tình ta tan nát nghĩa là
Lá tan ngoài lũy héo hoa trong hào

Tặng nhau từ trước tới sau
Ấy là có lẽ còn lâu lắm mà
Bây giờ tặng chút màu da
Về sau ắt sẽ ruột rà mở phơi
Tặng nhau chút ít ở đời
Ở mùa tận thế dưới trời một mai
Về sau thời đại than dài
Vô tình bất chợt đầu thai tình đầu
Sẽ còn dai dẳng dài lâu
Biển dâu phù động còn bao bất ngờ

Con ơi con ngủ cho ngoan
Cho mẹ đi chợ dặm đàng còn xa
Mua cho con một con gà
Về nuôi với lũ vịt nhà cho vui
Mua cho con một con đười ươi
Về coi nó tếu nó cười liên miên
Mua cho con những nỗi niềm
Vui tươi ắt có buồn phiền ắt không

Kể từ tao ngộ đầu tiên
Đầu non núi biếc sơn xuyên ngàn ngàn
Ngàn mây trắng, nước non vàng
Chào em mà tưởng chào Nàng Tiên Hoa
Em từ suối ngọc tuôn ra
Chào anh rất mực hằng nga tươi cười
Tưng bừng ríu rít hai môi
Hai hàm răng ngọc hỡi ôi răng ngà
Năm mươi tuế nguyệt trôi qua
Nhớ em không một phôi pha chút nào
Tình yêu? mộng mị? ôi chao!
Tình yêu mộng tưởng chiêm bao lạ dường
Anh đi sắp cuối con đường
Cuộc đời sắp dứt mà dường như chưa
Chào em khánh chúc muôn mùa
Thần tiên vĩnh viễn vui đùa với em

Nhìn em ngó thấy muôn nơi
Nghe em ríu rít những lời của em
Của em toàn thể êm đềm
Thành thân thiên hạ nguyệt thềm ra hoa
Tóc xanh thùy liễu thuận hòa
Em đi chiếc bóng ngọc ngà xuống lên
Theo chân em bước gập ghềnh
Rủ em ngồi lại chênh vênh bên bờ
Em ngồi xuống, em đọc thơ
Tấc thành vàng đá một giờ hôn nhau

Trường ca Hy Lạp tê mê
Hoàng hoa Phenthé – Si Lée vàng vàng
Lời ca tiếp nối dư vang
Nghìn thu cổ lục đoạn tràng tân thanh
Bài thơ luộm thuộm thập thành
Từ thiên thu tới ngọn ngành hôm nay
Thưa em – tờ mộng nối dài
Một lời vô tận không lời nói ra

Trên đây là những bài thơ đầu tiên trong tập Đêm ngắm trăng của nhà thơ Bùi Giáng. Chỉ với những bài thơ đầu tiên này bạn đã có thể phần nào hiểu được những dụng ý nghệ thuật, những nội dung mà tác giả muốn chuyển tải. Tuy nhiên để có được cái hình dung đầy đủ và sâu sắc hơn bạn nên đón đọc Đêm ngắm trăng phần 2 nhé!

Related posts

Phan Thị Thanh Nhàn Cùng Những Trang Thơ Đặc Sắc Phần 2

admin

Nhà thơ Tế Hanh và trọn bộ thơ dịch của Victor Hugo

admin

Nguyễn Quang Thiều Cùng Tập Những Người Lính Của Làng Phần 2

admin

Leave a Comment