Cùng các nhà thơ Tố Hữu, Như Hải, Nguyễn Văn Dinh và nhà văn Sơn Tùng, Chế Lan Viên là nhà thơ có nhiều thơ viết về Bác với những thành công đặc sắc. Nhà thơ thường đi sâu vào thế giới nội tâm của Bác để phát hiện ra các vẻ đẹp của Người về tư tưởng, đạo đức, nhân văn… Tập thơ Hoa Trước Lăng Người (1976) là một ấn phẩm tiêu biểu được nhiều người yêu thích.
Ngay dưới đây, chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn chùm thơ hay trong bài viết dưới đây nhé!
Nội Dung
I
Ai nói hết những đại dương trong đời của Bác
Những bể cuồng, tàu đến buông neo
Những bể lặng, đón vầng dương mọc,
Tuổi thanh xuân, Người nghe những thủy triều
Ngôi nhà sàn giữa vườn hoa mộc
Khi sao lên có dáng con tàu
Bác lên boong trắng ngời râu tóc
Gió trong vườn vỗ sóng lao xao.
Đi khắp năm châu về đậu bến sông Hồng
Nghe trăm giọng, giọng làng Sen, Bác nhớ.
Tự nơi đây, mắt Bác dõi vô cùng
Với bốn bể của đời, không cách trở
Ôi, rời đất mẹ, đất chôn rau năm đó
Kẻ đối thủ đầu tiên là bão tố,
Bể đau thương, sâu thẳm, bể oai hùng
Phải đủ sức đù lòng cân xứng nó.
Làm gì có đảo thần tiên đảo ngọc xứ san hô
Sóng sóng sóng và trùng dương mặn chát,
Tổ quốc ơi, trăm sóng đẩy xa bờ
Đời thuỷ thủ, không nữ thuỷ thần nào đến hát.
Đêm mê nhìn ánh lửa trên đảo xa nhấp nháy
Tắt, sáng giữa muôn trùng. Nhân loại đấy!
Sáng dậy chào vầng dương trồi lên trên sóng mỗi ngày,
Vần Thắng vút lên cao từ độ ấy.
Người Chủ tịch nước mai sau, giờ phụ bếp
Ý lớn đến cùng anh giữa dây xích, cột buồm
Khi bách bộ trên sàn tàu nhỏ hẹp
Đã đến cùng anh chưa, câu đầu tiên của bản Tuyên ngôn ?
Đã có chưa mô hình của những Điện Biên,
Khi vầng trán vĩ nhân soi bể biếc,
Thời đại sẽ làm thơ về Người. Người chẳng biết
Còn mơ những trận đánh tương lai, qua tiếng sóng rền
Xưa Phật ra đi bốn ô cuộc đời nghe vị đắng cay,
Hải triều âm xé lòng người cứu thế,
Nay trăm tiếng nói màu da nghìn kiếp sống đọa đày
Bác đã gặp giữa thủy triều người, nhân loại bể.
Bác nghe bể và tìm ra qui luật,
Bể lặng im nuôi dông bão bất thần,
Hưng vong thế vẫn mỗi ngày hồi phục
Bể nghìn đời mà mãi mãi thanh tân…
Bể không nghỉ không ngừng ở thế tấn công
Những điều ấy tìm ra trong sách Mác
Mười năm thuỷ thủ đưa Người vào đại học phương Đông
Biện chứng đã vỡ lòng trong bão táp.
II
Con tàu Việt Nam qua nghìn trận phong ba
Về đến đích, ngót nửa vòng thế kỷ
Cái nhà sàn ở lẫn trong hoa,
Vẫn không ngớt lắng triều nghe nhịp bể.
Bác nằm đây, lòng động đến trăm nơi
Sóng nào rách châu Phi, sóng nào đau châu Á,
Mỗi con sóng đau thương trên bể loài người,
Đều chấn động trái tim Người Thủy Thủ.
Ôi những hôm mắt Bác sáng lạ lùng.
Đèn trên nhà sàn suốt đêm sáng lửa,
Có phải lúc Bể đăm chiêu Người. Người thấy Nó,
Ấy lúc mở đầu những trận tấn công.
Bể làm Bác ít lời và bình dị các câu thơ,
Nửa chừng bỗng thấy Bác yên lặng, Người nghe nó đấy.
Ngỡ như mở một hướng tấn quân, khép một thế cờ
Người cũng nghĩ đến những bể rộng trời xa Người đã thấy.
Việt Nam vứt xuống thềm lục địa này ba tên đế quốc
Ngôi nhà sàn nằm yên trong hoa mộc hoa ngâu
Nhưng kìa, trên mặt bể chỗ Bác đi qua, sóng còn thao thức
Như lan mãi, lan xa theo vệt sóng Con Tàu.
Đừng quên
Hỡi ai đi lên phía trước chớ quên sau lưng mình cái hang Pắc Bó
Đi tận cùng năm tháng không quên
Đi khuất lấp vẫn còn nhớ mãi
Đi muôn xa còn quay lại ngoái nhìn.
Qua Điện Biên, Ấp Bắc đừng quên
Vượt sông Hồng, sông Cửu không quên
Đong mùa vàng năm tấn, nào quên
Gặt vạn ngày thắng Mỹ, không quên.
Cả nước mắt, hang này là độc lập
Thay non sông đón Bác buổi ban đầu
Rừng hiền hậu suối khe chất phác
Lịch sử lấy nơi này làm đất chôn rau
Dù muôn trùng còn cách mũi Cà Mau
Một tấc đất đã là Tổ quốc
Nay có trong tay trời Nam bể Bắc
Dám đâu quên hang nhỏ thuở ban đầu
Nắm đất biên thuỳ
Mùa bioóc-cà ơi, mùa bioóc-ca ơi,
Trăng hoa núi khắp sườn cao biên giới
Thơm lá thơm hoa thơm rừng thơm suối…
Thơm ngát hồn ta, xuân lắng đời Người.
Biên giới vô hình thay, biên giới hữu hình…
Có phải xưa nay gió qua đây gió đều lộng thổi
Đầu lau lao xao, bông ngả đón mình
Mây quá trắng trên trời chừng muốn nói.
Bác từng vượt qua bao quốc gia sông núi bao lần
Sá gì một sắc kim anh chỗ biên thuỳ kia, chân dừng sững lại.
Trời bể ba mươi năm nay một chút tần ngần
Cái đích suốt đời nay mới tới.
Tổ quốc rồi đây, Tổ quốc thân yêu
Mà nhân loại không làm khuây khoả nổi
Tổ quốc đau thương. Tổ quốc khổ nghèo
Mỗi iên đá chỗ biên thuỳ đều rắn lại
Gió rừng cao thổi chòm râu phơ phất của Người
Thanh niên năm nao, nay Bác tóc râu rồi
Nhưng đã sáng trăm lần đôi mắt sáng
Cả thế giới thu vào trong, như ngọc một đời
Bác lặng âm thầm. Vầng trán trầm ngâm
Cả sông núi đất trời cùng một phút hồi tâm
Phút sâu thẳm trong li ti huyết quản
Nghe thủy triều nín lại thủy triều dâng.
Rừng thẳm. Non xa. Bể rộng. Sông dài…
(Một chút làng Sen đau ở cuối trời)
Giai cấp. Giống nòi. Nghìn xưa. Hiện tại
Một phút định hình. Một phút hoài thai.
Phút kính cẩn hai tay nâng lấy đất
Ba mươi năm đất ấy ở trong hồn
Nay xương thịt nay hình hài trước mặt
Bác lặng nhìn và cúi ghé môi hôn…
Hang mở nước
Ai đi lên phía trước
Chớ quên sau lưng mình
Cái cửa hồng bình minh
Chốn hang sâu mổ nước.
Nay núi sông hiển hách, nhìn đây
Cầm trang thơ rộng khổ nhìn đây
Lên đài cao nhân loại nhìn đây
Say vua Hùng chim Lạc nhìn đây.
Dân tộc rét chưa che Người đủ ấm
Hang đá này Bác đắp chiếc chăn sui
Khớp xương buốt vì hơi rêu lạnh thấm
Giò rừng đừng thổi nữa, gió rừng ơi.
“Cuộc đời cách mạng thật là sang”
Bắt con ốc khe, chặt nõn chuối ngàn
Đây bát cơm ngô qua ngày bệnh yếu
Bác chia cùng dân tộc giữa lầm than.
Lạnh cánh chim đêm nó gọi thù thì
Bác ngủ đi nào, không Bác mệt
Thức đến sáng trời chưa hết việc
Kìa gà rừng đã gáy te te.
Những đêm ấy Bác thức cùng ngọn lửa
Thảo từng trang sử lớn cho đời
Tượng Mác trầm ngâm trong hình thạch nhũ
Rõi từng dòng từng chữ qua vai.
Sử Đảng thân yêu, sử cả loài người
Sử Tổ quốc trong hồn thơ lục bát
Bia Tự Đức, đã một thời mất nước
Lót đường in dòng sử ngày mai.
Đời dưới ấy
Ngày mai, ngày mai…
Ở dưới kia đời đâu có ngày mai
Sông thương đau dòng nước chia hai
Ngỡ dòng đục lẫn dòng trong muôn thuở
Đời chảy xuôi trong quặn thắt của đời.
Đã mỏi rồi chằng? Những dáng Trường Sơn…
Núi chon von thì trời lại chon von
Cao chi bấy những trời cao vô vọng
Thổi gió hư vô trên đỉnh của hồn
Đất nước thừa người làm thơ mà thiếu người làm sử,
Không câu thơ viếng mộ các anh hùng,
Kẻ gọi đò chỉ còn có gió
Nào ai lại qua trên Hàm tử, Chương dương?
Những trang sách nước nhà do tay giặc viết
Tống đồng ơi, ngươi có ích chi?
Thừa bốn nghìn năm mà thiếu một ngày độc lập
Thì trống đồng đào được lại chôn đi.
Giặc Pháp chưa qua thì đà giặc Nhật
Triều vua đẻ những triều vua kế tục
Đêm hồng hoang đêm trung cổ tự say mình
Vẫn thiết triều lên án những bình minh
Tự vạn tuế tung hô đến giờ phút chót
Giết những vầng dương giết những tiếng gà
Đĩa hát cũ rỉ rền lời mất nước
Không biết trên núi rừng sắp dậy Tiến quân ca.
Mắt Bác trên cao
Trên non cao đã sáng ngời đôi mắt Bác
Không phải mắt Người khi ngắm một vầng trăng hay đọc một câu thơ
Không phải hồ thu hay là gương ngọc
Để khóc cười những số phận riêng ta…
Mà mắt lịch sử giương giữa trời bão táp
Mắt từng ngắm trăm dân tộc quốc gia đi những thế cờ
Những thế non sông. Nay định đoạt
Bước đường trường cách mạng sẽ xông pha.
Mắt thấy rụng các đế quốc sỏ sừng, các triều vua vạn đại
Nhân dân xô trong sức cuộn băng hà,
Thấy Hồng Lĩnh, Trường Sơn vươn vai Phù Đổng lại
Dòng Thương bi ca rồi sẽ hùng ca.
Có phải nhìn bằng mắt đâu, Bác nhìn với trái tim mình
Vô hạn thương yêu, vô hạn cảm tình
Trái tim ấy nghìn năm còn đập mãi
Đâu đời cần nhân ái lại hồi sinh.
Vạn xác máy bay thù hôm nay Người cũng nhìn thấy trước
Mắt mở ra không khép lại bao giờ
Dẫu ta bay đến thiên thể nào chói mắt
Thì cũng trong ánh sáng đường bay của chính Bác Hồ cho.
Ngọn lửa đầu tiên
Hỡi nhũ đá hang sâu rơi thánh thót
Từng thấy Bác ung dung bên tượng Mác cười
Đọng thời gian đá dệt nhũ cho đời
Nhưng cách mạng không thể nhỏ từng giọt một.
Hãy bùng lên thôi! Hãy cháy lên thôi
Cả Trung Ương đoàn tụ bên Người
Lịch sử gọi và Đảng ta đã đáp
Đảng gọi kêu và dân tộc trả lời.
Chữ Việt Minh đầu tiên, câu Cứu Quốc đầu tiên
Thơm như vị hương hồi ta nhớ mãi,
Ta có quên ư? thì rừng nhắc lại,
Ai quên được nguồn khi uống suối Lê nin.
Khu căn cứ đầu tiên, vùng xuất kích đầu tiên
Cái trứng non sông, bọc hồng đất nước,
Cây buổi giêng hai, lịch ngày thứ nhất
Đi ngàn đời ngàn thuở vẫn không quên.
Qủa trám núi hạt dẻ rừng nuôi cán bộ
Hang đá vôi làm chỗ in truyền đơn
Lốc cốc đàn trâu canh ta tiếng mõ
Lòng nhớ đời và thơ cũng ghi ơn.
Biết ơn bộ áo Tày Nùng màu chàm xanh là sắc áo đầu tiên của Bác
Chiếc hài sảo Người đi, tay nải Người cầm
Xước chân Người đá tai mèo nhọn hoắt
Có nắm lá rừng hái tự tay dân.
Ổ rơm nghèo đẻ ra ta, giường đá lạnh đẻ ra ta
Cái tã rách nát bươm, cái chùm rau dính máu
Những mật xanh vàng mẹ phải mửa ra
Những quặn thắt từng cơn không thể giấu.
Cháo bẹ rau măng, vây lùng, bủa quét
Cái nở sinh là một vết thương hồng!
Khi cưu mang giọt máu trong lòng
Đẻ cái sống đau gần như cái chết
Đẻ ra balê, giao hưởng ngày nay là súng kíp hoả mai buổi ấy
Tờ truyền đơn in thạch năm xưa đẻ ra pháo binh cơ giới bây giờ
Cái thai nhỏ càng đi xa càng gióng bấy
Như tự ngày trứng nước mẹ từng mơ
Ngoảnh về Pắc Bó
Nay ta hồi sinh cho cây chò đại thụ nghìn năm
Nay voi xa về uống lại Bạch Đằng
Nay xẻ vạn ngọn núi che trời làm bước tiến
Chỗ ngất trời là chỗ sẽ hành quân.
Nay múa sạp, xòe hoa với những gót hồng,
Mùa vui sao năm lúa Chín thơm đồng
Hạt lúa mới gởi Người đi tuyến lửa
Có câu chèo điệu hát nằm trong.
Nay thế giới bình tâm lắng phương đây một tiếng đàn bầu
Biếc trời Việt Nam chung thuỷ một màu
Hồn ta đấy, bốn nghìn năm thế đấy,
Rót vào lòng, càng lắng lại càng sâu.
Nay… Nay… Nay… Hãy ngoảnh nặt về non cao Pắc Bó
Nghe Lênin giọng suối đang cười
Lắng tiếng suối Bác lại ngồi viết sử
Chương mới: Ngày mai. Dòng mới: Ngày mai.
Hãy nghĩ đến việc bình thường này: cái chết
Sau mõm đá cuối cùng, nó đấy, trùng khơi
Cái đen thầm lặng câm mà sóng vỗ liên hồi
Hễ ai đã lên cao thường thấy nó
Có tột đỉnh thiên tài còn khiếp sợ
Ta dưới thấp bị che sau vợ con, áo quần, nhà cửa
Tầm nhìn xa từ nỗi đau con đến cái vui gần,
Nhưng lấy gì che mắt sáng vĩ nhân
Khỏi thấy bể?… Mạnh Hạo Nhiên từng rưng rưng giọt lệ,
Họ ngỡ họ ở ngoài vòng nhân thế
Rốt cùng ra là trong bể, trong vòng,
Có kẻ chớp mắt nhiều, nhìn sững nhìn trân, rồi ngã qụi
Kẻ khác nữa, uy danh lừng thế kỷ
Gào uy lực tuổi tên mà chọi với Vô Cùng.
Bác đương đầu với cái chết tự thanh xuân
Quen nhìn sự vật giữa hai bề đối lập
Sống chết, ngày đêm, mất còn, rụng mọc
Cách mạng là chấp nhận quy luật này, Người rất ung dung.
Bác viết di chúc sáng nay trầm tĩnh trong lòng
Trong suốt lời văn Bác sửa từng chấm câu, dấu phẩy
Ngỡ như để khuây ta, Bác có cười kia đấy
Ta không thấy rõ Bác cười, chỉ bởi chúng ta đau!
Cái chết tung sóng cuộn Ba ra khỏi sàn tàu,
Từng vùi dập trái tim hồng người quyết tuyết,
Cái chết giữa nhà ngục Tình Tây hay giữa đại ngàn gió rét
Trước họng súng quân thù giăng lưới bủa vây
Cái chết đến bên Bác bao lần. Nó phải lui ngay
Bác nhìn nó. Hãy lui ra cho Người làm việc
Giờ việc đã gần xong. Nó biết.
Chắc Người có thể ra đi. Nắng sắp xong ngày.
Chưa xong đâu. Đêm đêm miền Nam lắng tiếng Bác trên đài
Một hơi thỏ mệt, một cơn ho cũng làm lòng dân lo lắng
Ngọ cờ Bác thiêng liêng đầu trận tuyến
Nhân loại yên tâm khi thấy Bác cười
Thuộc về nhân dân từng hơi thở của Người
Bác là tài sản của nhân dân, giao Bác giữ
Như ngọn nến vạch một đường đi giữa gió
Bát nước qua bão cuồng không đổ, không chao
Kẻ thù giờ đây đâu phải ngục tù, xiềng xích gươm đao
Cái trận đánh với gió trời hanh làm Bác mệt
Cái thời tiết thời gian như rết bò, như mọt khoét
Cơn yếu, cơn đau trong mỗi tế bào
Trận đánh diễn ra trong mỗi hồng cầu,
Khi là nó, khi không phải là nó
Kẻ thù rấy vô tình mà mọi chỗ
Trong hơi thở dồn, trong khớp xương đau.
Người chống chọi qua từng bữa ăn giấc ngủ
Ngỡ như trên đầu mũi kim, người làm chủ lấy mình
Bằng bàn tay cầm gậy chẳng run run, bằng trận ho cố nén,
Bằng viên đá xiết vào tay rèn luyện,
Bằng mỗi bước trên đường xoài Bác cố bước đi nhanh.
Bác bình yên viết Di chúc ngay giữa ngày sinh nhật
Khi non sông đang chúc thọ Người
Dẫu ra đi cũng là ngày gieo hạt
Giấu niềm đau dưới một ngày vui
Di chúc không viết lên đá, khắc lên vàng chói lọi,
Mà trên bản tin hàng ngày, lật lại
Sau bản tin một hôm, Người ký thác chuyện muôn đời
Người không muốn lúc ra đi, làm ta đột ngột
Bảo cái sinh cái tử cũng thường thôi,
Câu thơ Đỗ Phủ “cổ lai hy”, Người sẽ nhắc
Bác chẳng muốn ta cau vầng trán, nhìn quy luật,
Bác không nói tuổi già, Bác bảo tám mươi xuân,
Lời văn trong suốt trong veo như nước mắt,
Cái nỗi đau đã lọc đến trong ngần.
Ôi muôn vàn tình thương yêu tỏa ra từ lúc ấy
Muôn vàn tình thương yêu tràn lên khắp núi sông
Ngỡ như trên nghìn đỉnh non cao, vạn dòng nước chảy
Có tình thương của Bác bao trùm.
Người sắp xa nhân dân từng yêu suốt một đời
Xa miền Nam, nửa thế kỷ rồi chẳng gặp
Xa các cháu nhi đồng, mùa hội Tổ quốc,
Gần Mác, Lê nin, nhưng sắp chia tay đồng chí đấy rồi
Di chúc Nguời viết cho ta, đâu phải vì Người
Bác sợ khi Bác đi rồi, ta sẽ lạnh
Sợ ta đau, sợ ta rồi lơ đễnh,
Sợ ta quen
Người gởi lại một niềm tin,
Còn như Người, Người đã hoá hương sen,
Trở về cái làng Sen muôn thuở,
Mắt rưng lệ, ta đọc Di chúc Người từng câu từng chữ
Ngỡ như trước mắt, trên cao đâu đó, Bác nhìn.
Bác chẳng để cho ta nghìn quyển sách
Hồn thơ ấy ít ham thơ. Ham độc lập
Thay vì nghìn trang giấy bao la, Bác để tấm lòng
Một màu lộc, màu cây xanh mát mắt
Một Điện Biên. Một thành đồng Tổ quốc
Giữa đục của đời, một ngọn suối trong.
Những trang văn lỗi lạc tung hoành Bác viết ở châu Âu,
Khi cầm đến nắm đất của quê hương, Người xếp lại
Với dân tộc ít lời. Người ít nói
Thấy nhiều trời bể non sông, giờ phải nói chi nhiều!
Giàu từ ngữ văn chương mà chi, khi Tổ quốc nghèo
Bác viết cho người mù chữ nghe và hiểu được
Không gì quý hơn Tự do, Độc lập
Bác muốn nhân dân cầm trên tay không nặng lắm tuổi tên Người.
Người ký X. Y. Z., C. B. như dân ký Lúa, Xoài
Người không muốn trang sách hóa thần, nhân dân quỳ để đọc
Dẫu tuyệt bút thi, thư cũng con đẻ của đời.
Người dẹp đi các ngọn đèn dư, các ánh sáng thừa
Những phản quang hồi quang làm đời lóa mắt
Bác không thích các mùi hương lõa lồ gay gắt
Người tắt đi các tiếng ồn và lí sự chua ngoa
Bác dạy ta “lai vô ảnh, khứ vô hình”
Đến rất nhẹ và ra đi rất nhẹ
Ta lẫn Bác với bầu trời và giọt lệ
Với hương mộc trong đêm và lộc nõn trên nhành
Ngọn suối reo! Nghe như tiếng Bác cười
Và ta đi giữa NON SÔNG và TRANG VIẾT của Người.
Gửi con gái Chấn Thanh
Không, không bao giờ ta quên ngày hôm ấy
Cả gia đình lắng bên đài nghe thông cáo Trung Ương
Bác mệt nặng. Lòng ta quây lấy Đảng
Cơn đau lớn rồi đây sao? Cả đất nước kinh hoàng
Ta dại dột từng nghĩ thầm đôi lúc
Bác sống cùng ta một số ngày trên trái đất
Rồi sẽ qua như tất cả mọi thiên tài
Sự thật đến rồi sao đây! Sự thật
Đài chưa báo xong câu… Lòng đã khóc rồi!
Không! Không! không! ta muốn thét nên lời
Nước da Bác đang hồng hào sinh lực
Trắng chòm râu như tuổi thọ muôn đời
Ta quen với Bác như với gì trường cửu nhất
Không thể có đất nước non sông mà lại thiếu người.
Bác nằm đấy ngoài kia là Bách thảo
Gió mang đến tiếng đùa reo các cháu
Bản đồ binh lực định miền Nam treo ở trong phòng
Người lắng tin cuối cùng về những trận tấn công
Và xa xa trong vườn cây sẽ hát
Thế mà rồi tất cả đã vời xa, sẽ khuất…
Ôi Bác đang sống trong căn phòng này và ta ở nơi kia
Tất cả y nguyên. Sao bỗng chia lìa?
Hoa ta thấy chính Bác đang nhìn thấy
Ta nghe những tiếng của mai này Bác cũng đang nghe
Bác đang sống ở trong dòng lịch sử
Và ta đang được cùng Người cùng nhịp thở
Ánh nắng soi ta là ánh nắng soi Người
Hạnh phúc thiêng liêng, hạnh phúc tuyệt vời
Hạnh phúc mất bây giờ ta mới hiểu!
Ôi ta sợ mỗi hàng cây xê xích bóng mặt trời
Mỗi tia nắng đi như cướp theo sự sống của người
Nắng hỡi nắng hãy ngừng im tại chỗ
Thời gian chảy chẳng gì ngăn nổi nó
Tôi không dám tranh chấp thời gian từng năm tháng nữa rồi
Một đêm này thôi, một sáng sau thôi,
Một phút một ngày Người ở với đời
Một tích tắc còn nghe hơi Bác thở
Một chớp mắt vẫn có người đâu đó
Và ta yên tâm đi trên trái đất này
Có Bác bên mình, có Bác đâu đây
Bạc phơ râu tóc của Người như một tiên ông
Người sinh ra là để ở một khu rừng
Cái xứ thiên nhiên không tên, thời gian không tuổi
Câu cá bên khe, làm thơ bên suối
Làm những bài thơ mở đầu bằng sắc núi
Xanh xanh.
Chính vì ta mà Bác phải lao vào giữa cuộc đấu tranh
Tám mươi năm chẳng nghĩ
Đi giữa xích xiềng đạn bom ầm ĩ
Giữa lý sự chua ngoa, cãi vã tục tằn
Lễ lạt, tiệc tùng và những diễn văn.
Bác đâu thích huân chương. Chỉ thích ngực trần
Áo mở cúc cho gió hè thổi mát
Mặc màu vải, màu mây đạm bạc
Để thoát cái, có thể lẫn vào thiên nhiên một cách bất thần
Nhớ kháng chiến trên ngàn cao Việt Bắc
Thấy cái yên tĩnh trầm tư, ta hiểu Bác
Tâm hồn Người ư, là yên tĩnh những ku rừng.
Ôi, những ngày chủ tịch phủ xanh um
Lộc non về, như trận thắng mùa xuân
Lộc chớm nở làm ta rưng nước mắt
Ta hiểu ra rồi. Người trồng cây cho Tổ quốc
Là muốn lộc của đời chia đến mỗi người dân.
Bác ra thăm Ngọc Vừng
Mặc áo quần thủy thủ
Đầu đội mũ hải quân
Giải dài bay trong gió
Bể vỗ sóng muôn trùng
Chào người quen biết cũ
Đàn hải âu lượn vòng
Quanh chòm râu trắng xóa
Chủ tịch của một nước
Xa lâu về thăm “nhà”
Ra đi khá đột ngột
Biết lấy chi làm quà…
Dạy lũ cháu ném thừng
Chút nghề xưa của Bác
Liệu thử có quên chăng
Tự ngày xa sông nước
Thừng Bác ném ra xa
Lượn đường dây đẹp mắt
Và khi cuộn thừng về
Ôi vòng tay bao quát
Trời xanh xanh bao la
Bể bể ngời sóng bạc
Ngỡ cánh tay Bác vừa
Tóm gọn bầy đế quốc.
Nếu quên khẩu súng thanh gươm, ta chẳng hiểu Người
Tình yêu lớn hoá thành bão táp
Khi La Văn Cầu đưa cánh tay ra chặt
Nhát dao kia là bởi dất yêu đời.
Tình yêu lớn là tình yêu nóng bỏng
Như bà mẹ yêu con cầm lấy súng
Kẻ bị dìm xuống hiểu Người – nhưng ai vùng dậy hiểu nhiều hơn
Khi anh Trỗi hô tên Người trước giặc
Danh hiệu yêu thương làm giặc kinh hồn
Bác là suối trong – lại là chất thép
Là lửa ấm sinh thành… và huỷ diệt
Nếu sinh ra, không có lũ côn đồ
Chắc Bác đã yên lòng viết sử, làm thơ,
Người tình nhân của các mặt trời trên bể
Tri kỉ với hoa mộc trong vườn, trong phòng, hoa huệ
Yêu mùi hương ngay cả khi đôi chân “treo tựa giảo hình”
Trái tim vô biên đâu phải vô tình
Nhưng chỉ yêu thương ư ? Lúc này đâu phải lúc
Phải đốt cháy Trường Sơn – giành độc lập
Hiu hiu gió nhẹ mùa thu! Chẳng thể được nào
“Ào, ào, ào
“Ào,ào,ào…
“Ai có súng dùng súng, ai có dao dùng dao”…
Tình yêu lớn làm Bác thành chiến sĩ
Thành Tư lệnh tối cao đương trận thế rối bời
“Miễn được cây chông trừ giặc Mỹ”
Vần ‘ Thắng” vút lên cao, là thơ của một thời.
Người xuất quân giữa lúc bình minh không chịu bừn lên mà chực hoá hoàng hôn
Khi sông Mã, sông Hồng thành nước mắt sông Thương
Thành Tô Lịch cạn dòng. Khi Trường Sơn, Hồng Lĩnh,
Thôi chả dám vươn cao, chừng thấy lạnh
Tháp Chàm rơi viên gạch lúc sa cơ,
Nai mùa vàng ngơ ngác giữa vườn thơ,
Con ngựa Gióng rủ đầu đi bước một
Con hổ ngậm căm hờn trong cũi sắt
Tiếng đau thương thay cho tiếng thét gào.
Phật trăm tay mà chả có tay nào
Cầm lấy nổi một thanh gươm độ thế
“Vùng lên! Hỡi những người nô lệ”
Bác đến giữa trời mây như sét xé
Sạch quang mây. Nhân dân vùng lên theo chủ soái của mình.
Ngôi sao sáng đưa ta qua đêm trường thế kỉ.
Đã thành mặt trời chói rọi bình minh.
Có những kẻ vào sinh ra tử phi thường
Những khi cần định đoạt số phận một nước, một thời họ chùn bước lại.
Họ chỉ mang số phận mình thôi. Ngọn cờ, họ không mang nổi
Xoay chuyển núi sông, Bác là kẻ sang trang, là kẻ mở đường.
Mác – Lênin cùng với Hùng Vương
Người hội tụ của những nguồn ánh sáng
Cánh phượng hoàng bão dông của những trời cách mạng
Không cam tâm bay theo những lối bay thường.
Quân của Người ư ? Hôm qua thân còn bón gốc cao su
Xác đói lả vứt theo xe bò hốt rác
Chưa có súng gươm, còn cầm rổ rá ở bên đường hành khất
Là con “tốt” trong ván cờ – chưa biết thời cơ
Người đã đến dựng lên thành chủ lực
Ôi huy hoàng triều đại công nông
Paria đạp đổ một triều vua ba triều đế quốc
Con cắt con đánh ngã ông Đùng.
Vị tướng nhìn ta, vuốt chòm râu bạc
Khi ra quân cả nước còn mê, chưa tỉnh thức
Nay đến nơi, hoa cỏ thảy anh hùng.
Địa Trung Hải xanh ngời
Bác lên boong lặng ngắm
Uy nghi trước bể trời
Bỗng mắt Người rực sàng
Hàng trăm chiến hạm Pháp
Chìm ngổn ngang bể khơi
Cái suy tàn đế quốc
Người vừa chợt thấy rồi.
Cảnh ấy theo Bác mãi
Trên hàng vạn dặm đường
Khi tàu qua Hồng hải
Lúc vào Ấn độ dương
Về Hạ Long lặng sóng
Bác ước nhìn bể ta
Đo trước mồ chôn giặc
Vào một ngày không xa
Trước bể trời lộng lẫy
Dim đôi mắt Bác cười
Nhìn trăm tàu giặc cháy
Trong trận thắng ngày mai.
Một hôm qua thôi các câu ca không hay đau thương sẽ đến cho mình
Như những dòng sông trôi chảy vô tình!
Và nghìn vạn đỉnh non cao Tổ quốc
Không hay biết sẽ có ngày tang tóc
Cờ đỏ hay đâu sẽ rũ xuống thân Người
Và những màu hoa Bác ngắm lúc sinh thời
Lại có lúc thành vòng hoa tiễn biệt
Lòng thoáng nghĩ nhưng dám đâu nghĩ hết!
Bỗng sáng nay trời đất vụt thay màu
Non sông đau, cây cỏ phố phường đau
Không gian trắng im lìm tiếng nấc
Trời chợt nắng chợt mưa thảng thốt
Chốc bão xa chốc lại bão gần
Cây bên đường hai dây đứng im tăm
Ôi Tổ quốc trong giờ tang lễ
Đau sông núi cơn đau trời bể
Mà xé lòng ta trong mỗi tế bào
Cơn đau dài thẫm đến những từng sâu
Trong sâu thẳm lòng ta, ta hiểu Bác
Cái một đời, ta nhìn ra, khoảng khắc
Sáng hôm nay lòng ta nhưmiền Nam, như những chiến trường
Tiếng súng im mà dữ dội lạ thường
Lòng im ắng tự đào thành chiến trận
Đại bác gầm đưa tiễn Người đi
Cả không gian đùng đục sắc may chì
Đại bác nén nổ đau từng phát lớn
Trong bụi đất nghìn bé thơ lăn lộn
Ôi xé lòng ta là tiếng khóc trẻ con
Cơn bảo dày, cơn bão xé rừng non
Non dại thế chịu làm sao bão táp
Thôi các em từ nay lớn trong đời không gặp Bác
Chỉ còn có vầng trăng và điệu hát kết đoàn.
Không quân ta cất cánh tiễn đưa Người
Tổ quốc thương đau, cánh thép xé trời
Đây tiếng khóc các anh hùng bất khuất
Những chiến sĩ nghìn ngày đuổi giặc
Từng giẫm nát trăm nhà giam, trăm bãi chiến trường
Dù trăm phen đổ máu vẫn xem thường
Nay như con trẻ họ oà bưng mặt khóc
Bị đốn tận lòng, bị đau tận gốc
Cái cơn đau của rừng nghiến đại ngàn
Dằn xuống rồi, lại nỗi dậy từng cơn
Những phụ nữ thôi không khóc nữa, chỉ kêu gào
Tóc bỏ xõa, họ nhào lăn trong bụi đất
Họ khóc một người cha. Một con người, người nhất,
Những nhà điện ảnh từng đi trăm quốc gia quay trăm cảnh bể trời
Không cầm nỗi máy’ quay, quay tang lễ
Cho đến những vì sư nhìn đời hư ảo thế
Họ khóc. Một hoa sen vừa khép lại rồi
Đóa hoa sen mặt đất toả hương trời
Hương nhân ái thấm vào hồn ta mãi.
Tiếng khóc đúc Việt Nam thành một khối
Là Việt Nam ư? Là đã khóc sáng mai này
Không phải mình khóc cho mình giọt lệ riêng tây
Cái ẩm ướt xé đời ra trăm mảnh
Mà cả Tổ quốc khóc người Cha. Đấy là Việt Nam, đấy là sức mạnh!
Tiếng khóc lọc hồn ta như lửa chói ngời,
Mình nhận ra ta, ta nhận ra Người,
Cả dân tộc tìm ra mình qua tiếng khóc.
Bác Hồ, lãnh tụ của nước Việt Nam, là người cha già của dân tộc. Hình ảnh của người đi vào thơ ca Việt Nam nhiều, tập thơ “Hoa Trước Lăng Người” với dòng thơ nhẹ nhàng, tinh tế đã khắc họa phần nào chân dung của bác. Uct.edu.vn luôn cập nhật những bài thơ hay, mang đến cho độc giả một góc nhìn mới về cuộc sống, về tình yêu quê hương đất nước. Chúc các bạn luôn vui vẻ và có những giây phút thư giãn, thoải mái nhất.
