Nhà Thơ Nổi Tiếng

Chọn Lọc Những Bài Thơ Hay Của Bùi Minh Quốc (Phần 1)

Bùi Minh Quốc sinh ngày 3/10/1940, quê ở Mỹ Ðức, tỉnh Hà Tây. Ngay từ khi còn là học sinh trung học, ông đã sớm nổi tiếng ở miền Bắc với bài thơ Lên miền Tây. Mời quý vị độc giả tham khảo và nghiền ngẫm chùm thơ hay để hiểu thêm về cuộc đời của ông đã từng gắn liền với huyền thoại về sự hy sinh của văn nghệ sĩ cho cuộc kháng chiến chống Mỹ nhé.

Những bài thơ của ông đã đóng góp không nhỏ vào nền thi ca của Việt Nam. Là một người đam mê nghệ thuật chắc chắn sẽ không xa lạ với tên tuổi này đâu nhỉ?

Nội Dung

Dù không phải đứng đợi dưới gốc me già
Tóc và râu hài hoà như bài thơ Đường luật
Quần và áo phẳng phiu như tình yêu thứ nhất
Anh vẫn giữ nguyên vẹn những ý nghĩ tốt lành.

Cảm ơn những vòm me trên đường phố Sài Gòn
Nhắc nhở hoài mối tình đầu đắm đuối
Tình yêu em ơi không bao giờ luống tuổi
Dù chúng mình đã qua lứa ba mươi.

Không còn đợi em phải chuẩn bị nụ cười
Bởi nhiều bực mình hằn phía sau đuôi mắt
Không còn gặp nhau là hôn nhau thân mật
Nhưng mọi lo toan anh chia sẻ cùng em.

Không còn đợi chờ hương dạ lý mỗi đêm
Hai đứa mới thầm thì lời tình tự
Nhưng mỗi miếng anh ăn, mỗi khi anh ngủ
Đều có tay em che chở ân cần.

Không còn đợi chờ hoa cúc nở đầy sân
Anh mới rụt rè trao lá thư hò hẹn
Nhưng gặp lại môi em cười bẽn lẽn
Là trái tim anh đã nhún nhẩy xôn xao.

Và sinh nhật nếu anh không kịp cạo râu
Không tặng hoa lay-ơn lẽ nào em trách
Vì mỗi ngày yêu em riêng anh thầm nhắc
Hãy giữ vẹn nguyên những ý nghĩ tốt lành
Như buổi ban đầu em đến trong anh.

Các anh – những người Tháng Tám
Các anh đâu rồi ? thấm mệt rồi chăng ?
Các anh nghĩ gì sau nếp nhăn vầng trán
“Thế sự du du…” thật giả nhập nhằng!…
Có lẽ nào ? Có lẽ nào ? lịch sử
Lại như con thò lò trong ván bài quỉ dữ
Máu nhân dân tuôn chảy đúc ngai vàng
Bạo chúa ngồi lem lẻm tụng nhân dân ?
Ơi em gái Trường Sơn mười tám tuổi
Cùng đồng đội đêm nao truy điệu sống cho mình
Và cứ thế dấn thân vào lửa dội
Em nghĩ gì sau cặp mắt kiên trinh ?
Em nghĩ tới tương lai tươi thắm ngọt lành ?
Tương lai ấy bây giờ tôi sống dở
Quay mặt vào đâu cũng phải ghìm cơn mửa
Cả một thời đểu cáng đã lên ngôi
Tôi bước đi trên đất nước nghẹn lời
Các anh đâu rồi ?
Những người Tháng Tám
Chẳng nhẽ khoanh tay nhìn tấn trò bội phản
Dân tộc này bị vỡ nợ Tự Do ?
Dân tộc từng sống chết chẳng so đo
Quyết không làm nô lệ
Sao hôm nay Người đành cam chịu thế
Mặc thân phận mình dưới ách tà gian
“Việt Nam bao năm ròng rên xiết lầm than…”
Câu hát cũ lòng tôi rỉ máu
Kìa em gái Trường Sơn hiện hồn về nhìn tôi đau đáu
Tháng tám ơi! Tháng Tám nước non mình
Tôi lại đi, lầm lũi cuộc hành trình
Chỉ có thế thôi! Thơ
Với cường quyền
Ðối mặt
Sống trong tôi là triệu người đã khuất
Ðang thét đòi món nợ: Tự Do!

I
Thôi em nằm lại
Với đất lành Duy Xuyên
Trên mồ em có mùa xuân ở mãi
Trời chiến trường vẫn một sắc xanh nguyên.

Trời chiến trường không một phút bình yên
Súng nổ gấp. Anh lên đường đuổi giặc
Lấy nỗi đau vô cùng làm sức mạnh vô biên
Bước truy kích đạp trăm rào gai sắc
Ôi mũi lê này hôm nay sao sáng quắc
Anh mất em như mất nửa cuộc đời
Nỗi đau anh không thể nói bằng lời
Một ngọn lửa thâm trầm âm ỉ cháy
Những viên đạn quân thù bắn em, trong lòng anh sâu xoáy
Anh bàng hoàng như ngỡ trái tim rơi
Như bỗng tắt vầng mặt trời hạnh phúc.
Nhưng em ạ, giây phút này chính lúc
Anh thấy lòng anh tỉnh táo lạ thường
Nhằm thẳng quân thù, mắt không giọt lệ vương
Anh nổ súng.

II
Hạnh phúc là gì? Bao lần ta lúng túng
Hỏi nhau hoài mà nghĩ mãi vẫn chưa ra
Cho đến ngày cất bước đi xa
Miền Nam gọi, hai chúng mình có mặt.

Nhớ chăng em, cái mùa mưa đói quay đói quắt
Mỗi bữa chia nhau nửa bát măng rừng
Em xanh gầy, gùi sắn nặng trên lưng
Môi tái ngắt, mái tóc mềm đẫm ướt
Bao giốc cao em cần cù đã vượt
Và mỗi lần ngồi nghỉ, em nhìn anh
Em nói tới những điều em định viết
Giữa hai cơn đau em ngồi ghi chép
Con sông Giàng gầm réo miên man
Nước lũ về… Trang giấy nhỏ mưa chan
Em vẫn viết: lòng dạt dào cảm xúc.

Và em gọi đó là hạnh phúc…

Nhớ chăng em, ngày mở màn chiến dịch Đông Xuân
Em lên đường phơi phới bước chân
B.52 bom nghìn tấn dội
Kìa dáng em băng rường bước vội
Vẫn nụ cười tươi tắn ấy trên môi.
Thôn 6 Bình Dương bãi cát sóng dồi
Nắng long lanh trong mắt người bám biển
Giặc mới lui càn khi em vừa đến
Bà mẹ già kể chuyện chặn xe tăng
Quanh những bờ dương bị giặc san bằng
Đã lại mở những chiến hào gai góc
Những em bé, dưới mưa bom, vẫn đi làm đi học
Những vồng khoai ruộng lúa vẫn xanh tràn
Trong một góc vườn cháy khét lửa Na-pan
Em sửng sốt gặp một nhành hoa cúc.

Và em gọi đó là hạnh phúc…

Như chồi biếc gặp mưa xuân, như chim én say trời
Em mải mê, đi giữa bao người
Xuyên Thọ, Xuyên Châu, Xuyên Hà, Xuyên Phú…
Những mảnh đất anh hùng quyến rũ
Phút giây đầu đã ràng buộc đời em
Như tự lọt lòng từng biết mấy thân quen
Em nhỏ giao liên, mẹ hiền trụ bám
Cô du kích dịu dàng dũng cảm
Sông Thu Bồn hằng xao động tâm tư
Có tiếng hò như thực như hư
Em đã đến, tắm mình trong sóng nước
Sông kể em nghe chuyện đôi bờ thủa trước
Em mở mắt nhìn kinh ngạc những làng thôn
Và kêu lên khi được thấy cội nguồn
Mỗi sự tích trên đất này thắng Mỹ.
Em đã gặp bao anh hùng dũng sĩ
Đã cùng họ sẻ chia
Cọng rau lang bên miệng hố bom đìa
Phút căng thẳng khi vòng vây giặc siết
Nỗi thống khổ ngút ngàn không kể hết
Của một thời nô lệ đau thương
Em lớn lên bên họ can trường
Giữa bom gào đạn réo
Em đã thấy những tâm hồn tuyệt vời trong trẻo
Những con người như ánh sáng lung linh
Mỗi đêm ra đi giản dị hiến mình
Để làm nên buổi mai đầy nắng
Em bối rối, em sững sờ đứng lặng
Vẻ đẹp này em chưa biết đặt tên
Thức dậy bao điều mới mẻ trong em
Nơi ngọn bút nghe cuộc đời thôi thúc.

Và em gọi đó là hạnh phúc…

III
Em ra đi chẳng để lại gì
Ngoài ánh mắt cười lấp lánh sau hàng mi
Và anh biết khi bất thần trúng đạn
Em đã ra đi với mắt cười thanh thản
Bởi được góp mình làm ánh sáng ban mai
Bởi biết mình có mặt ở tương lai.
Anh sẽ sống đẹp những ngày em chưa kịp sống
Sẽ yêu trọn những gì em chưa kịp yêu
Em trong anh là mùa xuân náo động
Từ phút này càng rực rỡ bao nhiêu

Tim thắt lại trong buổi chiều lúa non
Bản Nùng xa khói bếp
Hoa phượng đỏ đầy trời xứ Lạng
Đỏ lên từng tấc đất tôi thương

Máu đồng đội đỏ cho màu hoa ấy
Ôi màu khói màu hoa tự bao giờ cứ vậy
Dù ai để ý hay không
Sao lòng ta run rẩy
Tiếng xe ngựa qua cầu Kỳ Lừa
Lóc cóc dưới chiều mưa
Tấm bạt rách trên mui gió lật
Che mái đầu mấy người đàn bà
Nói những chuyện cuốc cày mua bán
Em bé Nùng ngồi trong quang mẹ gánh đi sơ tán
Như chính tôi thuở nào
Mắt em nhìn thăm thẳm làm sao!

Thăm thẳm một đời bao thứ giặc
Chưa giặc nào như giặc này
Quân ăn cướp quân phản trắc
Đã từng vào nhà ta
Như một người bạn thân một người đồng chí
Thăm hỏi vợ ta
Bồng bế con ta
Siết tay ta rất chặt
Cùng nhau ngồi ở góc phòng kia
Quanh bộ bàn ghế trúc
Bữa ăn tươi có nem rán bún bò
Bánh bao nhân thập cẩm…

Nhưng phút chốc bỗng tan tành tổ ấm
Ta đâu có thể ngờ
Phút chốc đã tan tành tổ ấm
Cái tổ ấm vừa nhen sau cuộc chiến tranh dài
Chính bàn tay đã cùng ta chúc rượu
Lại đến đây bắn pháo giật mìn.

Ta xin hiến đời ta làm cột mốc
Phân rõ ranh giới này
Người cộng sản và lũ bạo chúa giương cờ cộng sản
Đứng trên Thiên An Môn hô những lời cách mạng
Được tụng niệm như kinh
Đánh cắp niềm tin của triệu người lao động ngay lành

Ta xin hiến đời ta làm cột mốc
Mẹ Việt Nam cắm chắc ở nơi này
Gan góc
Thẳng ngay
Đến cái chết cũng chẳng hòng đánh bật

Ôi màu hoa lặng lẽ đỏ trong chiều
Lặng lẽ nói tình yêu
Những người lính đêm ngày trên điểm tựa

Tiếng thơ ai hiu hắt
Suốt đêm ngày sầu than
Nhiễm hồn ai èo oặt
Tuổi xuân sớm lụi tàn
Nghe âm âm trời đất
Thơ ngũ liên đổ dồn
Căn bệnh AIDS tâm hồn
Ðang giết mòn dân tộc!

Tưởng bay ngàn dặm thơ
Hoá vòng vo nhảy nhót
Giữa cái lồng rất to
Tự đan bằng tiếng hót.

Cái guồng máy nhục mạ con người
Mang bộ mặt hiền lành của người cuốc đất
Ù lì quay
Quay
Thao thao bài đạo đức
Liệu mấy ai còn ngây ?
Cay đắng thay
Mỉa mai thay
Trọn tuổi xuân ta hiến dâng cuồng nhiệt
Lại đúc nên chính cỗ máy này.

Gậy ông này đập lưng ông
Mồm thì giảng đạo tay lòng thòng vơ
Mặt lì nên chẳng biết dơ
Lời lời đanh thép gậy giờ đập lưng
Nào ai khảo nào ai xưng
Nào ai xới đất mà tung cả đời.

Chào sông Trà
Cao Bá Quát tái sinh
tuốt gươm thơ
vua chúa giật mình

Sông Trà sông Trà
sôi sục tự nguồn thấu tận Hoàng Sa
xanh cuộn ngang trời sóng dậy hồn ta…

I.
– Các đồng chí đêm nay ta xuất kích

– Chúng tôi đã sẵn sàng
Họ lao về phía địch
Cả đại đội ra đi
Không một ai trở về

II.
– Các đồng chí, đêm nay ta dzui dzẻ
– Hé hé!
– Mau các em đang chờ
– Hơ hơ!
Loáng thoáng phố phường đoàn xe “đầy tớ”.

Rưng rức mưa rây chiều thịt chó
Chén rượu tri âm lạc túy hồn
Nhìn nhau râu tóc ngầu sương gió
Ly choang cười ngạo những khờ khôn.

Từng chữ
từng chữ
bút mài lên núi thét sông gầm
nhọn sắc đến từng dấu phẩy
đêm đêm đào huyệt giấy
ngày ngày chôn lũ phản dân.

Chồng chất nỗi đời giăng mắc mãi
Tự nhiên mình thế biết làm sao
Mệnh thơ hồn nước hồn đương đại
Động bút là đau lệ muốn trào!

Có khi nào trên đường đời tấp nập
Ta vô tình đi lướt qua nhau
Bước lơ đãng chẳng ngờ đang để mất
Một tâm hồn ta đã đợi từ lâu…

Có những phút ngã lòng
Tôi vịn câu thơ mà đứng dậy
(Phùng Quán)

Bị dồn sát chân tường
Thi sĩ
Tưởng chừng ngã quị

Tứ bề hùm sói khuyển ưng
Điêu luyện mọi ngón rừng
Thay nhau bủa nện
Dai dẳng đòn hèn hiểm

Thi sĩ ơi
Một đời
Chỉ có thơ thôi
Trái tim thơ nho nhỏ
Cây đàn thơ nho nhỏ
Làm sao chống đỡ ?

Nhưng lạ chưa
Thi sĩ
Tựa vào thơ
Chỉ mỗi tựa vào thơ
Ngoan cường chống trả

Thơ ngân lời yêu những gì đáng trân trọng nâng niu
Thơ ói mửa trước những gì tởm lợm

Đường tới tự do
Thơ dấn mình lên trước
Thơ đi trần trụi thơ
Bao người sau vững bước

Thơ gọi thơ dậy các phương trời
Thơ cưu mang tâm huyết muôn đời
Thơ chấp nhận đương đầu quỉ dữ
Thơ song hành lịch sử
Chắp cánh vào tương lai

Tôi chưa hề tin phép màu thần thánh
Nhưng tôi tin có một phép màu cực mạnh
Cái phép màu tên gọi là THƠ.

Em đấy ư, lưng trời hương sắc quyện
Ươm trọn đời anh nào vực nào đồi
Muôn ngón tay mơ trên vùng cỏ mịn
Mimoza thảng thốt nở hoa rồi

Chú ngựa non trưa hoang choàng nệm tía
Cất vó vờn thoang thoảng nước non thơm
Ơi thiếu nữ ôm bờm tung chín vía
Thả hồn lìa qua phía gió mơn mơn

Mặt trời ủ dưới chân rừng nưng nức
Sương thì thầm giun dế chợt im hơi
Xuân chín mựng dậy núi đồi nhưng nhức
Đoá sao ngời phưng phức dáng kiêu lơi

Ðao phủ giọng thật mềm:
Chuyện đã qua rồi, thôi cho qua mãi mãi
Xới lại làm chi những điều oan trái
Người chết cũng chết rồi, hãy để họ nằm yên
Mắt lim dim, đao phủ ngồi thiền…

Mẹ đào hầm từ thuở tóc còn xanh
nay mẹ đã phơ phơ bạc đầu
mẹ vẫn đào hầm dưới tầm đại bác
bao đêm rồi tiếng cuốc vọng năm canh.

Đất nước mình hai mươi năm chiến tranh
tiếng cuốc năm canh nặng tình đất nước
hầm mẹ giăng như luỹ như thành
che chở mỗi bước chân con bước.

Đất quê ta mênh mông
quân thù không xăm hết được
lòng mẹ rộng vô cùng
mẹ giấu cả sư đoàn dưới đất
nơi hầm tối lại là nơi sáng nhất
nơi con nhìn ra sức mạnh Việt Nam.

Trên nắp hầm
bầy giặc Mỹ xúm vào đánh mẹ
nửa lời không hé
mẹ lặng thinh trước những trận đòn thù.

Trên mình mẹ mang nhiều thương tật
tóc mẹ bạc rồi lại bạc thêm
nhưng đêm đêm
từng nhát cuốc vẫn xoáy vào ruột đất.

Có những đoàn quân từ lòng đất xông lên
quân thù bạt vía
xung quanh chúng đều là trận địa.

Đất quê ta mênh mông
lòng mẹ rộng vô cùng.

Ðêm nay tớ không ngủ
Gã công an hỏi dồn
Tớ chỉ nhìn ảnh Cụ
Gã lừ mắt liệu hồn
Gã sục vào văn chương
Hạnh hoẹ chuyện bài vở
Tớ chỉ nhìn ảnh Cụ
Cụ nhìn tớ lặng im
Cụ ơi sao lặng im?
Nhớ xưa hầm bí mật
Mạng con không sợ mất
Nhờ thơ Cụ trong tim
“Trên đời ngàn vạn điều cay đắng
Cay đắng chi bằng mất tự do
Mỗi việc mỗi lời không tự chủ
Ðể cho người dắt tựa trâu bò”
Không chịu kiếp trâu bò
Không chịu để ai dắt
Con chẳng nề sống chết
Theo Cụ giành tự do
Sao nên nỗi bây giờ
Thằng công an khinh Cụ
Tra tấn cả văn thơ
Ðến từng câu từng chữ?

– Tại chúng nó phản Cụ
Hay chính Cụ lừa con?
Nghe như Cụ cười giòn:

– Mày hỏi thằng lịch sử!

Dù đi đâu về đâu
Dù chân trời góc bể
Dù đứng đâu ngồi đâu
Dù vui vẻ âu sầu
Ðừng quên em anh nhé !
Ðừng quên em, đừng quên
Dù ai ngăn ai dỗ
Dù bữa ăn giấc ngủ
Dù ngổn ngang nổi niềm
Ðừng quên một niềm Em:
Tự Do

Anh có thấy từng giờ
Lại nhận tối hậu thư
Máu ròng tươi từng chữ
Biết chăng ai gửi đó ?
Chính thư em –

– Ðường thơ này lắm truân chuyên
Mà đeo đẳng mãi tới niên kiếp nào ?

– Lắm truân chuyên lắm ngọt ngào
Một dòng lật tẩy, Thiên tào đủ vui.

Anh ru em và em ru con
Vườn khuya lộp bộp tiếng sương buồn
Anh ru xua bớt buồn đêm thẳm
Hai mẹ con dần êm giấc ngon

Lặng ngắm thiên thần êm giấc ngon
Đang bay vào mộng tắm hương nguồn
Anh xin riêng thức che ngày cũ
Vẫn ám vọng hoài những đợt bom.

Cả vũ trụ hoá thành hơi thở
cả vũ trụ say bừng men lửa
từ em
ôm trùm anh
rạo rực
nỗi yêu rền

em đến…em đến
Anh ngập đắm
nguồn suối nhuyền
em đến
giấc mơ liền
ngập đắm
miên…
miên…

Em ru anh mà anh nào ngủ được
Nghe nỗi gì đay nghiến đất trời ta
Đêm bẳn hẳn réo khàn con cuốc cuốc
Bé rao hàng đứt họng giữa phồn hoa.

Em trở dậy cùng tiếng chuông chùa sớm
Khẽ khàng
Dón dén
Cho anh vài phút biếng lười
Nằm nghe nhạc bếp

Rồi một ngày lại tiếp
Ta chường mặt bụi đời.

Trên đây, chúng tôi đã cập nhật những bài thơ hay của Bùi Minh Quốc. Nếu bạn có hứng thú với dòng thơ này, mời bạn xem thêm bài chọn lọc những bài thơ hay của Bùi Minh Quốc Phần 2 nhé. Bạn sẽ có cái nhìn toàn diện về con người của ông. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết trên!

Related posts

Nhà thơ Thái Bá Tân và tuyển tập thơ dịch Ivanovich Tyutchev

admin

Tuyển tập thơ chữ Nôm Nguyễn Khuyến hay đặc sắc phần 1

admin

Nam Trân cùng tập thơ Huế, Đẹp Và Thơ nổi tiếng nhất phần 1

admin

Leave a Comment