Ê mi li con là một bài thơ mà Tố Hữu đã viết rất hay và độc đáo. Tuy chiến tranh đã đi qua từ lâu nhưng những dòng sự kiện lúc nào cũng đậy lại. Nó làm con người ta tự hỏi sao có thể dũng cảm như vậy. Và nó cũng chính là lời tự vấn cho bản thân mình liệu chúng ta còn dám: “Ta đốt thân ta cho ngọn lửa cháy lòa sự thật. Hãy cùng cảm nhận bài thơ Ê mi li con và cùng cảm nhận bạn nhé!
Ê mi-ly, con đi cùng cha
Sau khôn lớn con thuộc đường, khỏi lạc…
Đi đâu cha?
Ra bờ sông Pô-tô-mác
Xem gì cha?
Không con ơi, chỉ có Lầu ngũ giác.
Ôi con tôi, đôi mắt tròn xoe
Ôi con tôi, mái tóc vàng hoe
Đừng có hỏi cha nhiều con nhé!
Cha bế con đi, tối con về với mẹ…
Oa-sinh-tơn
Buổi hoàng hôn
Ôi những linh hồn
Còn, mất
Hãy cháy lên, cháy lên Sự thật!
Giôn-xơn!
Tội ác bay chồng chất
Cả nhân loại căm hờn
Con quỷ vàng trên mặt đất.
Mày không thể mượn nước son
Của Thiên Chúa, và màu vàng của Phật!
Mác Na-ma-ra
Mày trốn đâu? Giữa bãi tha ma
Của toà nhà năm góc
Mỗi góc, một châu.
Mày vẫn chui đầu
Trong lửa nóng
Như đà điểu rúc đầu trong cát bỏng.
Hãy nhìn đây!
Nhìn ta phút này!
Ôi không chỉ là ta với con gái nhỏ trong tay
Ta là Hôm nay
Và con ta, Ê-mi-ly ơi, con là mãi mãi!
Ta đứng dậy,
Với trái tim vĩ đại
Của trăm triệu con người
Nước Mỹ.
Để đốt sáng đến chân trời
Một ngọn đèn
Công lý.
Hỡi tất cả chúng bay, một bầy ma quỷ
Nhân danh ai?
Bay mang những B 52
Những na-pan, hơi độc
Từ toà Bạch Ốc
Từ đảo Guy-am
Đến Việt Nam
Để ám sát hoà bình và tự do dân tộc
Để đốt những nhà thương, trường học
Giết những con người chỉ biết yêu thương
Giết những trẻ em chỉ biết đi trường
Giết những đồng xanh bốn mùa hoa lá
Và giết cả những dòng sông của thơ ca nhạc hoạ!
Nhân danh ai?
Bay chôn tuổi thanh xuân của chúng ta trong những quan tài
Ôi những người con trai khoẻ đẹp
Có thể biến thiên nhiên thành điện, thép
Cho con người hạnh phúc hôm nay!
Nhân danh ai?
Bay đưa ta đến những rừng dày
Những hố chông, những đồng lầy kháng chiến
Những làng phố đã trở nên pháo đai ẩn hiện
Những ngày đêm đất chuyển trời rung…
Ôi Việt Nam, xứ sở lạ lùng
Đến em thơ cũng hoá thành những anh hùng
Đến ong dại cũng luyện thành chiến sĩ
Và hoa trái cũng biến thành vũ khí!
Hãy chết đi, chết đi
Tất cả chúng bay, một bầy ma quỷ!
Và xin nghe, nước Mỹ ta ơi!
Tiếng thương đau, tiếng căm giận đời đời
Của một người con. Của một con người thế kỷ
Ê-mi-ly, con ơi!
Trời sắp tối rồi…
Cha không bế con về được nữa!
Khi đã sáng bùng lên ngọn lửa
Đêm nay mẹ đến tìm con
Con sẽ ôm lấy mẹ mà hôn
Cho cha nhé
Và con sẽ nói giùm với mẹ:
Cha đi vui, xin mẹ đừng buồn!
Oa-sinh-tơn
Buổi hoàng hôn
Còn mất?
Đã đến phút lòng ta sáng nhất
Ta đốt thân ta
Cho ngọn lửa chói loà
Sự thật.
Ê mi li con là một bài thơ lên án cuộc chiến tranh xâm lược của chính quyền Mĩ. Bởi vì đó là một cuộc chiến tranh phi nghĩa và nó phi nhận đạo, cũng chẳng nhân danh ai. Bởi khi ấy B52 đã được thả xuống khắp nơi, chúng đốt nhà thương, trường học, giết hết những cánh đồng, những đồng xanh và cả những dòng sông của thơ ca nhạc họa.
Để rồi đọc bài thơ này ta cảm nhận được một tình cảm bao la. Nhất là khung cảnh khi Mo ri xơn chào tạm biệt con lần cuối. Thật cảm động biết bao bởi Mo ri xon nói với con là trời sắp tối rồi và không bế Ê mi li về được nữa. Và đó cũng chính là lợi dặn con khi mẹ đến hãy ôm hôn mẹ cho cha và nói với mẹ “Cha đi xin mẹ đừng buồn”. Đọc đến đoạn thơ này trong Ê mi li con chắc hẳn ai trong mỗi chúng ta cũng xúc động không nói nên lời.
Ê-mi-ly, con ơi!
Trời sắp tối rồi…
Cha không bế con về được nữa!
Khi đã sáng bùng lên ngọn lửa
Đêm nay mẹ đến tìm con
Con sẽ ôm lấy mẹ mà hôn
Cho cha nhé
Và con sẽ nói giùm với mẹ:
Cha đi vui, xin mẹ đừng buồn!
Oa-sinh-tơn
Buổi hoàng hôn
Còn mất?
Đã đến phút lòng ta sáng nhất
Ta đốt thân ta
Cho ngọn lửa chói loà
Sự thật.
Để rồi hình ảnh người cha tự thiêu vẫn luôn rực sáng. Chú muốn động viên vợ con hãy bớt đau buồn bởi chú ra đi để bảo vệ cho lẽ phải, cho chính nghĩa. Và hình ảnh này đã là một biểu hiện cho việc phản đối chiến tranh ở Việt Nam của Mĩ. Nó như là một lời kêu gọi, hãy đốt lên ngọn lửa thức tỉnh lương tâm để mọi người nhận ra sự tàn bạo của chiến tranh.
Ê mi li con là một sáng tác rất hay của Tố Hữu. Qua đó có thể thấy được sự lên án chiến tranh và ca ngơi hòa bình, chân lý. Và nó cũng chính là tình cảm xúc động mà nhà thơ dành cho Mi ro xon. Đó cũng là lý do mà nhiều năm tháng đã qua đi, chiến tranh cũng không còn nữa nhưng nhiều người vẫn nhớ mãi về bài thơ Ê mi li con.
