Đọc thơ Quang Dũng, chúng ta dễ dàng bắt gặp một hồn thơ cách mạng đầy sâu sắc. Ở thời chiến tranh ác liệt ông vẫn cho ra đời những thi phẩm lãng mạn và hào hùng ghi dấu ấn sâu sắc trong lòng bạn đọc. Dưới đôi mắt đầy mơ mộng của một người lính trẻ tuổi thơ ông luôn hấp dẫn sự chú ý của độc giả. Chùm thơ của ông được giới bình luận văn học đánh giá rất cao và vang danh một thời. Xin mời quý độc giả đón xem những thi phẩm giá trị của Quang Dũng ngay bây giờ!
Nội Dung
Ðường ấy dừa trăng như cổ tích
Ðường vào những truyện thuở ngày xanh
Ðường qua bến lội ngang người cát
Biển thuỷ triều dâng mặn nước lành
Ðường ấy đi về qua bóng núi
Miếu đêm soi lạnh xuống sông dài
Lay động màn sương trên khói sóng
Thuyền khơi ai gõ mạn xa khơi
Ðường ấy sao khuya đầm nước mắt
Trong vời như ngọc, lá tre xanh
Giếng làng còn ướt trăng trên đá
Chim ngủ xôn xao độn lá cành
Là những đường đi qua ngõ trúc
Mẹ già thao thức ngó qua phên
Hành quân trong đám người đêm ấy
Biết có con thương của mẹ hiền
Là những đường trăng qua bến láng
Hoa nhài thơm ngõ đượm quân trang
Lớp này lớp khác người sang hết
Thuyền lại nằm phơi dưới nguyệt vàng
Là bước quân đi đường kháng chiến
Lòng thôn trăng giãi biết bao nhiêu
Bao nhiêu giấc ngủ làng thôn động
Gà chợt nhầm canh chợt gáy theo.
Tặng các bạn học sinh quân từng gắn bó với đất Sơn Tây, đất chiến khu 2
Dẫu chúng tôi đi
Khắp núi khắp sông đất nước
Lòng vẫn nhớ thiêng liêng
Mảnh đất ban đầu
Đã luyện chúng tôi vào chiến đấu.
Nhớ Sơn Tây hơn một mối tình!
Tỉnh nhỏ
Cây bàng thắp búp xanh
Những mùa ra lộc
Rợp bóng che tháng năm tháng sáu
Sơn Tây
Những con số nhà mời mọc
Chợ Nghệ bên hào xưa nước lặng
Những mảnh tường cổ thành
Còn vọng tiếng ốc thu quân
Lửa trại Cờ Đen Lưu Vĩnh Phúc
Cầu vào Cửa Tiền
Đã chôn vùi một binh đoàn Ả-Rập
Thời Tây mới sang
Sơn Tây vốn từ xưa
Là đất dữ
Không dung lâu quân thù
Những trại quân dế quốc
Ta về
Đóng chiến khu
Khi cờ đỏ mọc lên
Trên nền xanh núi Tản.
Những học sinh quân khoá một, khoá hai
Trần Quốc Tuấn
Từ sau trận Đông Khê
Từ sau Bông Lau
Từ sau lúc Mường Thanh trói tướng
Đờ Cát quy hàng
Trên bản đồ đất nước dọc ngang
Bây giờ đang ở những đâu?
Cao vút Trường Sơn
Mây trắng
Mưa rừng
Chớp lửa
Những học sinh quân
Đeo phù hiệu và trẻ măng một thuở
Hai mươi năm nay
Thành những người ra đi
Chiến đấu dạn dày
Chúng ta đi rộng dài sông núi
Vẫn nhớ về đất nhỏ Sơn Tây
Nhớ bài họcđầu tiên
Đồi đá ong dạy ta từng tử giác
Đêm Tích Giang
Là bài mục vượt sông đêm khó nhọc
Những hình khe thế núi một phương Đoài
Những địa hình trung du
Thôn ấp – đồng lầy
Công thủ, xung phong
Quân xanh, quân đỏ
Chúng ta học
Giữ núi sông, thôn xóm
Theo giáo trình, bài mục
Và mảnh đất đầu tiên
Đã dạy ta giữ từng thước vàng Tổ Quốc
Lại là Sơn Tây
Tình nhỏ êm đềm
Là Sơn Tây
Kỷ niệm đầu tiên
Của một lớp người
chiến đấu.
Ai biết Hồ Nam giờ ra sao?
Xa cách hồn quê động bóng cau
Ðám cưới qua đò quai nón mới
Mười năm còn tưởng bóng cô dâu
Ai biết Hồ Nam giờ đổi thay
Bãi sỏi gầm quanh nước réo ngày
Em nhỏ tắm trâu chiều núi biếc
Giờ em chiến sĩ ở đâu đây
Ai nhớ Hồ Nam mây trắng xa
Giây nói tham mưu giăng mọi nhà
Tư lệnh cùng dân ăn cỗ giỗ
Ði rồi còn nhắc mãi quân ta
“Một hàng cau phơ phất
Một hàng mây xa xôi
Trong mưa chiều hiu hắt
Buồn lắm Hồ Nam ơi!”
Vàng cũ thời gian trang nhật ký
Bâng khuâng y tá mắt trông người
Chưa vào chiến dịch – quân y vắng
Quê nhà Hà Nội dạ như khơi.
Bên dòng Châu Giang
Lúc còn kháng chiến
Hồng Phú dựng lên
Tên thị trấn đẹp xinh
Như một niềm hi vọng
Hồng Phú nhiều quán nước
Hương cà phê thơm trong giấc ngủ
Những người lính khu Ba.
Hồng Phú, những cô hàng tạp hoá
Mắt đẹp nhìn bâng khuâng
Những tốp người quân phục
Chiều kéo từ đâu qua
Lối qua Hồng Phú xưa
Sắt đường tàu hoen gỉ
Tà-vẹt rào vườn rau
Cỏ dại xương rồng
Mọc lên rậm rạp
Lấn đường xe lửa bóc
Đá từng đống
Nằm thương dĩ vãng
Nhớ đường dài vào Nam
Những cánh buồm nâu
Sớm chiều căng lướt sóng
Liều mạng với tàu bay
Sông Châu Giang
Mỗi lúc nước đổ về
Từng bè lớn bèo tây
Hoa tím dập dềnh gió thu man mác.
Lòng ai kháng chiến qua đây
Bên sông dừng bước
Nằm trong quán trọ đợi ngày.
Rồi một năm bỗng mất
Cả thị trấn dỡ nhà đánh giặc
Người đi vào khu Tư
Chết một ngả đường bom lạc
Người vào núi tăng gia
Sốt rét rung giường nói mê Hồng Phú.
Những cô hàng nhan sắc cũ
Một nách mấy con
Nét mặt nghiêm trang tư lự
Ngày dài tiếng võng đưa
Những người đi bộ đội trước
Không còn đi mua bật lửa xà phòng
Đã nằm xuống đâu
Biên giới – đồng bằng
Sóng nắng Châu Giang dào dạt
Hồng Phú bây giờ
Điện mắc dọc đường
Ga mới mang tên Phú Lí
Chiều tối phát thanh, chiếu bóng, rạp tuồng
Bóng núi bên sông hùng vĩ
Bến đò Chi Nê ai đi qua
Có nhớ đường đây về chiến khu
Hồng Phú mang tên Phủ Lí
Tàu qua ba chuyến một ngày
Giọng nói miền Nam trên những đường ray
Động cánh chim rừng tiếng còi xe lửa
Nắng đỏ phố cờ rực rỡ
Hoà bình nắng ấm Châu Giang
Hồng Phú mười năm
Nhớ một chặng đường.
Em mãi là hai mươi tuổi
Ta mãi là mùa xanh xưa
Những cây ổi thơm ngày ấy
Và vầng hoa ngâu mưa thu
Tóc anh đã thành mây trắng
Mắt em dáng thời gian qua
Ngày nay ngày nay
Chuyện đẹp qua đi
Thời gian gấp ruổi
Còn lại chúng ta
Em mãi là hai mươi tuổi
Ta mãi là mùa xanh xưa
Giữ trọn tình người cho đẹp
Ơi! Con đường xưa
Những mùa trút lá
Cành bàng mồ côi
Cổng cũ rêu phong
Ý đợi người
Ơi! Con đường xưa
Men vườn ổi thơm
Em tuổi hai mươi
Yêu anh hào hiệp
Bỏ em anh đi
Đường hai mươi năm
Dài bao chia ly
Có những vợ chồng
Không là trăm năm
Mà tình thương yêu
Sông ơi! Dài sao
Rộng ơi! Biển cả
Thôi em nước mắt
Đừng rơi lã chã!
Em mãi là hai mươi tuổi
Ta mãi là mùa xanh xưa…
Giữ trọn tình người cho đẹp.
Đường về quê hương về quê hương
Không thấy quê hương chỉ thấy đường
Em đã đi trên đường nhựa ấy
Hai mươi năm trước lúa thu vàng.
Đường về quê hương về quê hương
Em mặc áo vàng hay áo tím
Mắt em lơ đãng nhìn chấm mây
Anh vịn thành xe tay trong tay
Đường về quê hương về quê hương
Có một ngày sao mà bất tận…
Hai mươi cây số tưởng vô vàn
Dài đến bây giờ vẫn chứa chan
Có con chim đậu nhành giây điện
Lại giống ngày xưa chuyện nắng thu
Em đã xa rồi – chim gọi nắng
Em còn nghe thấy nữa bao giờ
Khuya khoắt sông bờ vắng
Lửa hồng quán tản cư
Lính mấy chàng vất vả
Tìm sống một đêm thơ
Một người kêu cà-phê
Một anh gọi thuốc lá
Một người nhìn sau trước…
Chị ơi! Ly rượu nhỏ!
Rượu nhỏ một ly thôi
Một ly cho đỏ mặt
Cho lên hương cuộc đời
Chị ơi! Cháu ngủ đâu
Rồi anh bế con chị
Anh lim dim cúi đầu
Cô bé cười chúm chím
Mắt non nhìn như sao
Đôi mắt nhìn như sao
Má hồng như trái mận
Mùa đang độ ngọt ngào!
Bàn tay như rễ cây
Bộ râu hơn bàn chải
Anh ôm con người ta
Anh ôm ghì nó mãi
Cô bé năm tháng trời
Tuổi anh vừa ba mươi
Vợ anh giờ này đâu?
Anh mỉm cười rười rượi
Khi anh về đã xa
Chị dọn hàng đi ngủ
Chép miệng trong hơi chăn
Chị buồn chi không rõ
Khuya khoắt sông bờ vắng
Tiếng súng rền xa xa
Lính mấy chàng phanh ngực
Hát nhẹ lên bài ca…
Chợt mưa phùn gió lạnh
Càng lạnh cành hoa mơ
Đất trắng ngàn cánh rụng
Tiếng quân hò thôn xa
Càng mưa phùn gió lạnh
Càng lạnh cành hoa mơ!
Càng yêu màu trấn thủ
Mờ bạc qua màu mưa
Ôi! Những bàn chân nhỏ
Từng đau đớn bao giờ!
Đường tản cư lầy lội
Run run leo cầu tre
Trời mưa giăng màu xám,
Màu thê lương lại về
Hoa mai dần nở trắng
Mùa xuân chẳng lỗi thề
Trời mưa giăng màu xám
Bởi vì đâu thê lương!
Chăn đơn chiếc khôn ấm
Già càng đau nhớ thương
Bao nhiêu vành khăn trắng
Đằng đẳng tin sa trường
Người sao hết đăm chiêu
Ngày xuân lần hứa hẹn
Cỏ hoa biết gì đâu
Mấy mùa xuân vắng lạnh
Mấy mùa đông tiêu điều
Càng mưa phùn gió lạnh
Càng lạnh cành hoa mai
Càng nhớ xa xôi lắm
Những con đường chạy dài
Từ biên giới xa xôi
Lau cao mờ đụt gió
Cỏ hoang mồ những ai
Lả tả trong mưa lạnh
Âm thầm qua viếng người
Quê hương chừng xa lắc
Thăm mồ… mấy cánh mai
Nay mai lại tiết xuân
Từ đầu rừng cuối biển
Qua trùng dương mấy lần
Chúng ta dù cách biệt
Cùng chung một mùa xuân
Cùng chung một thế kỷ
Cùng đau khổ vô ngần.
Chợt mưa phùn gió lạnh
Càng lạnh cành hoa mơ
Ðất trắng ngàn cánh rụng
Tiếng quân hò thôn xa
Súng cầm nhịp thu đông
Chiều chiều tin chiến sự
Loa vang trên cành đa…
Càng mưa phùn gió lạnh
Càng lạnh cành hoa mơ
Càng yêu màu trấn thủ
Mờ bạc qua màn mưa
Ôi những bàn chân nhỏ
Từng đau khổ bao giờ
Ðường tản cư lầy lội
Run run leo cầu tre
Trời mưa giăng màn xám
Màu thê lương lại về
Hoa mai dầu nở trắng
Người người còn ra đi
Mai mùa xuân xanh tốt
Mùa xuân chẳng lỗi thề
Trời mưa giăng màn xám
Bởi vì đâu thê lương?
Chăn đơn chiếc khôn ấm,
Già càng đau nhớ thương
Bao nhiêu vành khăn trắng
Ðằng đẵng tin sa trường
Trời mưa giăng nước mắt
Sông Tề bến quạnh hiu,
Tin dù qua lén lút
Người sao hết đăm chiêu?
Ngày xuân dầu hứa hẹn
Cỏ hoa biết gì đâu!
Mấy mùa xuân vắng lạnh
Mấy mùa đông tiêu điều
Càng mưa phùn gió lạnh
Càng lạnh cành hoa mơ
Càng xa xôi nhớ lắm
Những con đường chạy dài,
Những nẻo đường phục kích
Từ biên giới xa xôi
Lau cao mờ đợt gió
Cỏ hoang mồ những ai
Lả tả trong mưa lạnh
Âm thầm hoa viếng người
Quê hương chừng xa lắc
Thăm mồ mấy cành mai
Nay mai lại mùa xuân
Từ đầu rừng cuối bể
Qua trùng dương mấy lần
Chúng ta dù cách biệt
Cùng chung một mùa xuân
Cùng chung một thế kỷ
Cùng đau khổ vô ngần
Quê anh không khăn trắng
Nhưng chắc có màu tang
Những người con đi vắng
Những mẹ già nhớ thương
Trời mưa giăng màn xám
Bởi vì đâu thê lương
Hoa cỏ dâng màu trắng
Ðời còn đang chiến trường
Trời mưa giăng nước mắt
Màu thê lương lại về
Hoa mai dầu nở trắng
Người người còn ra đi
…Mai mùa xuân xanh tốt
Mùa xuân chẳng lỗi thề.
Nhà tranh hốc hác
Cuối làng chơ vơ
Đường xa công tác
Người lính ghé nhờ
Mẹ già đầu tóc bạc phơ
Dăn deo nét khó
Người vào run sốt
Giữa trưa đòi đắp chăn
Mẹ già hối đun nước
(Nhà uống nước lã quen)
Lấy thêm chiếu đắp
Kiếm thêm mền
Mền nâu rách mướp
Cháu mồ côi – cháu gái
Mắt sáng trong đang tập đánh vần
Tuổi em mười bốn chớm mùa xuân
Muối vừng hương thơm ngậy
Cua đồng canh rau đay
Mâm cơm đến bữa
Kẻng vừa đánh
Cày cấy tập đoàn cũng ngừng tay
Chiều rồi ba-lô lại ra đi
Bâng khuâng hồn lính vấn vương gì
Nhớ mẹ già tiền cơm chẳng lấy
Nhớ em khó nghèo giữa vườn hoang dại
Nhớ bát muối vừng
Nồi cơm trộn sắn
Kẻng vừa đánh lên, cày tập đoàn cũng vãn.
Gửi Hữu Loan
Sách cũ ố vàng
trang rách
Thơ người
biệt vắng
Mà vẫn
từng trang
Núi biển đất Nga Sơn
Giọng xứ Thanh quê hương
Những o gái
Ðường hành quân đất Nghệ
Những đại dương
Sông Mã sông Lam
Ai mắt đọng da trời
Ðôi vai rộng
Ðã thồ bao đá núi
Mồ hôi uổng tháng ngày
Con chim phượng hoàng
Con chim đại bàng
Nuốt lửa kiếm rau
Ngày trọn bữa…
Ðêm trăng qua dòng Mã
Sóng xô về biển đông
Quê bạn triền bến cát
Bờ sa mộc chập chùng
Thuỷ triều con nước mặn
Sông lội vừa ngang lưng
Nhớ lúc sao vàng…
Như em gặp buổi đầu
Như tình đầu
Khởi nghĩa, lông mày dựng giữa huyện
Mác trỏ, cờ lên
Thắm đỏ
tình quê…
Ta nhớ người
Bến Thắm
Qua về hoàng hôn
Ðây chiều Ô Lỗi
Ô Lỗi vách cao
Dê nhảy từng đàn nhìn biển động
Buồm trưa về Bạch Câu
Cha già phơi áo rách
Mẹ trông ngõ tháng ngày
Thương con thành hổ báo
Thương một người con trai
Những năm sống và chiến đấu ở Trung đoàn Tây Tiến là khoảng thời gian oanh liệt, hết sức ý nghĩa trong đời thơ Quang Dũng. Thơ ông đặc sắc và vô cùng tinh tế để lại dấu ấn đặc biệt trong lòng độc giả. Ở những thi phẩm ấy của Quang Dũng, đã thể hiện một bút pháp tài hoa độc đáo và phong cách lãng mạn ấn tượng của một nhà thơ có chân tài. Mời các bạn đón xem phần 3 vào một ngày không xa. Xin cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết này!
Xem Thêm: Kho tàng thơ Quang Dũng hay và hấp dẫn mọi thời đại phần 1
