Nguyễn Quang Thiều là một gương mặt tiêu biểu cho nền văn học Việt Nam. Ông có một lối đi cách tân thơ ca độc đáo và được nhiều bạn đọc hưởng ứng và yêu thích. Những bài thơ của ông luôn tràn đầy năng lượng, niềm khát khao sống, tình yêu đối với cuộc đời
Ông đã khẳng định được ngòi bút và sự cống hiến của mình bằng những giải thưởng vô cùng danh giá về văn học nghệ thuật được nhiều người nể phục và ngưỡng mộ. Chúng ta cùng nhau cảm nhận những bài thơ của ông nhé!
Nội Dung
Người hướng dẫn: Được dệt thủ công bởi một người đàn bà mù Thổ Nhĩ Kỳ
Người mua: Mua lại từ một ông già da đen Cuba ở Havana năm 1986
Chủ nhân: Quà tặng của con trai tôi. Được treo trên bức tường này 21 năm.
Lúc gần sáng tiếng những cành khô gãy
Những con nai cái mùa động đực
Chủ nhân bức thảm 87 tuổi tỉnh giấc uống trà nguội
Những con nai đực ngùn ngụt
Ngôi nhà như không bao giờ mở cửa
Một bà già đi tiểu lần thứ 5, nói:
“Mẹ đau lắm”
21 năm tấm thảm không thay đổi chỗ treo
Người đàn ông 50 tuổi thường trở về và đứng
Trong ngôi nhà nửa bóng tối
Tràn ngập tấm thảm tiếng hô hoán
Và phía sau tấm thảm
Một lưỡi dao lạnh lùng đợi
Và một cái chảo sùng sục sôi
Người hướng dẫn: Những ngón tay người đàn bà mù Thổ Nhĩ Kỳ giờ bị liệt
Người mua: Ông già da đen Cuba đã tự vẫn
Chủ nhân: Tôi chỉ nhớ gương mặt con trai tôi khi nó mở bức thảm ra
Có một người lúc nào cũng rét
Đứng nhìn tấm thảm
Hai bàn chân bị đông cứng trong vũng máu
Ở chân tường
Người hướng dẫn: (đã bỏ nghề)
Người mua: Hình như không phải tấm thảm tôi đã mua
Chủ nhân: Tôi nhìn thấy những người thân đã chết chạy nấp sau những gốc cây trong tấm thảm
Ra đi từ đêm
Và bây giờ, những con bò bóng tối, đã đến
Cánh đồng cuối cùng
Suốt đêm tiếng rống đàn bò
Rền rĩ những cách đồng câm lặng
Suốt đêm hơi thở đàn bò
Phả nóng như một đêm mùa hạ
Chúng đã đi hết đường cày cuối cùng
Những chiếc ách biến mất gần sáng
Dấu chân chúng đã điểm chỉ
Trên những cánh đồng thế gian
Trong ban mai đàn bò mỗi lúc vàng rực
Và tan vào ánh sáng
Những tiếng rống vọng lại
Dàn kèn đồng trong xóm đạo nhỏ
Đang tập buổi cuối cùng
Để đón lễ Phục sinh
Giờ chỉ còn những đám mây
Phiên bản của đàn bò
Bay trên cánh đồng
Của những con bò khác
Tặng Lily Bowen
Những ngọn gió thổi qua ngôi nhà trong đêm và biến mất lúc ban mai
Lily mở cửa lớn lên, tóc dài bất tận trong ký ức
Tôi, người đàn ông lạ đến ngồi xuống chiếc ghế trong ngôi nhà cô bé
Dưới vòm trời đang tối, dần thẫm đen, một ngôi sao mọc lên.
Lily, sau cánh cửa ngôi nhà, nhìn người đàn ông lạ, cả hai không nói
Đã mười năm trôi đi, gió vẫn thổi trên mái nhà, và cha cô
Đã lo âu, đã sợ hãi, đã hạnh phúc và hy vọng những ban mai của mười năm
Người chiến binh sợ con đường đến cô đơn hơn sợ con đường đến cái chết
Lặng lẽ dựng ngôi nhà cho ký ức bên bờ biển Ireland
Lily, lý do những con cua tìm đường về cố hương – thế giới nước
Lý do của hoà bình, của bữa tối chủ nhật, chúng tôi ngồi bên nhau
Những bông tuyết đang rơi trong mùa xuân như đêm Giáng sinh
Lily, lý do của vẻ đẹp của những bông tuyết muộn ở Boston
Và lúc đó, trong một khoảng khắc, nếu cô cất tiếng gọi họ tên người đàn ông lạ
Ngay lập tức tôi sẽ biến thành một cậu bé chạy băng ra ngoài dưới bầu trời
Đang bay những bông tuyết cuối cùng để giành từ Giáng Sinh năm trước.
H đang về nhà
Phía trên những vòm lá bất ổn
Treo một bầu trời
Những con chim vừa bay
Vừa xé rách những lông vũ
Và một con khóc
Và một con không đập cánh
Trôi tựa đám mây theo chiều gió
Và một con khác ngủ
Và con bay cuối đàn
Không nói gì
H của một chiều tháng 6
Quá nhiều bệnh viện trong ký ức
Câu chuyện của những cái xác trong nhà xác
Đang tập đánh vần một cái tên
H đang qua ngã tư
Chỉ còn một bước chân cuối cùng
Sẽ sang bên kia đường
Chợt con bay cuối đàn biến mất.
Và không nhìn thấy H ở ngã tư
Có một bài thơ tôi viết
Trong bóng tối
Của thành phố này
Đấy không phải là đêm
Tôi vẫn nhìn thấy những đám mây nặng
Bò trên những mái nhà thành phố
Và vẫn nhìn thấy
Một người đàn bà
Tắm trong một toilet không có rèm che
Kỳ cọ như tuốt hết da thịt mình
Và vẫn nhìn thấy
Cuộc làm tình ban ngày
Của những kẻ thất nghiệp
Trong chính công sở của họ
Và vẫn nhìn thấy
Nơi ngã tư một chiếc xe tải
Cán nát một cô gái
Nhưng bó hoa cô cầm trên tay
Vẫn nở nốt bông cuối cùng
Và vẫn nhìn thấy
Linh hồn những người đã chết
Xếp hàng trước cổng trụ sở Toà án thành phố
Và vẫn nhìn thấy phía khuất con đường
Một người đàn bà băng qua
Với một cái bụng lớn
Chứa một đứa trẻ không rõ mặt
Và vẫn nghe rõ
Một tiếng nổ
Và nhìn thấy viên đạn
Chầm chậm khoan thủng một cái đầu
Bên cạnh
Vuông vải trắng khổng lồ trùm kín chúng ta
Ai đó tìm cách xé rách
Những con ong hợp kim sục vòi
Tìm kiếm chút mật
Trong những thân thể hoảng loạn
Chúng ta đang thuộc về một ngày cuối tháng 6
Một đám mây bay ở rất xa
Cất tiếng gọi
Chúng ta biết làm gì lúc này
Cuộc ái ân không thể kéo dài
Cuốn sách đã đọc hết
Đặt giữa chúng ta một chiếc bàn không có mặt bàn
Một đám mây bay ở rất xa
Cất tiếng gọi
Nhưng chỉ có một người trả lời
Với cái miệng giàn giụa
Thức ăn của bữa trưa
Tràn ngập một ngày thu huyền diệu
ánh sáng rực rỡ khu vườn
Những cây cúc tựa những giá nến cổ
Thắp lên những đoá hoa vàng
Từ những lùm cây lũ trẻ ùa ra
Chạy như bay trên cỏ xanh lấp lánh
Chúng ta không thể tin những đứa trẻ kia
Là con cái chúng ta đói khát và đau ốm
Không phải những manh áo rách, đấy những đôi cánh
Trong suốt như bầu trời trên cao, lũ trẻ lượn bay
Nhưng vẫn khu vườn kia không thể nào khác được
Những thảm cỏ kia, những cái cây kia
Và những đứa trẻ đang lượn bay kia, lẽ nào là sự thật?
Lẽ nào phép thiêng có ngay ở chốn tối tăm này?
Với nỗi sợ hãi chúng ta bước vào khu vườn
đưa những ngón tay nghi ngờ để chạm vào lũ trẻ
Nhưng tất cả vụt biến mất như ảo ảnh
Chỉ còn lại trong mắt chúng ta khu vườn hoang và lũ trẻ ốm đau.
Và khu vườn hoang tàn hơn, lũ trẻ ốm đau hơn
Bóng tối nặng hơn trong những lùm cây làm thân cây còng xuống
Chúng ta sợ hãi hơn khi bóng đêm đổ xuống
Chúng ta đánh mất phép thiêng ngay trong chốn diệu kỳ.
Bây giờ tôi lại đến đây
Dưới vòm cây cũ rụng đầy tiếng ve
Ngồi trên vạt cỏ lắng nghe
Bàn chân thuở ấy vọng về hè ơi
Nhớ thời phượng cháy trong tôi
Tiếng ve nhiều quá rối bời tóc em
Nhớ thời hè chẳng lặng êm
Cả trên đôi cánh chuồn mềm gió trưa.
Nhớ thời trong buổi tiễn đưa
Tiếng bom lẫn tiếng sấm mưa cuối ngày
Từ trên vạt cỏ xanh này
Nụ hôn cùng với vết giày đi xa.
Bao mùa hè đã trôi qua
Đời ve lột xác để mà gọi nhau
Có gì như một nỗi đau
Cứa trên lá cỏ gãy nhàu trưa nay.
Bây giờ tôi lại đến đây
Đi tìm em của những ngày chiến tranh
Tìm trên vạt cỏ xanh xanh
Có dăm vỏ lạc yên lành nằm mơ
Bao người lại đến bây giờ
Để ngồi lên cỏ sững sờ mê say
Em ơi mỗi cuộc đời này
Nụ hôn cùng với vết giày mãi in.
Hình như ra đi từ đêm tối của ngàn năm, những người đàn bà hồi giáo
Trên con đường dọc biên giới Peshawar đầy phân lạc đà, phân cừu và ngựa
Những tấm vải nặng như những tấm bê tông phủ kín người, những tấm mạng nặng như những tấm cửa đá che kín mặt
Giống như thế giới câm, không một tiếng thì thầm, giống như những xác chết chuyển động
gửi một nhà thơ
Tựa tường, ngồi ngủ như đã quên thế gian
trên con đường ven biển. Chiếc kèn nằm bên đôi giày rách.
Những gì đã diễn ra khoảng khắc trước đó
giai điệu cây kèn, điệu múa con rắn, sự quyến rũ của nỗi sợ hãi.
Không trí tuệ, không pháp thuật, không phải những đồng xu,
chỉ sự điên rồ chăng? của cả hai ta, không lời nào để nói.
Không đánh lừa được ai kể cả kẻ đần độn, chỉ đánh lừa chính mình
Ôi hai ta, những kẻ biết được sự trống rỗng trong âm nhạc ấy, trong vũ điệu ấy
Cả nỗi hoảng sợ ấy cũng không có thực
Bi kịch đến quá sớm khi ngày chưa tàn
Trong chiếc giỏ nhiều màu không còn con rắn nào
Nhưng không vì thế mà mọi chuyện kết thúc
Vẫn tựa tường ngồi ngủ, hỡi người thổi kèn rắn, du khách đến rồi đi
Bóng tối phủ lên người tấm vải đen, người vẫn không thức dậy
Phải chăng chính nọc độc của kẻ trong cuộc đã tìm cách giải thoát cả hai
khỏi sự trống rỗng, dối lừa từng nhân danh những điều huyền diệu.
Tặng Nguyễn Quyến
Ngồi cúi đầu trong chiếc ghế gỗ bạc sơn chàng im lặng như chết
Ánh tà dương dần dần biến mất trên những ô cửa
Chàng co người lại, thân thể chàng biến thành một cái tai
Chàng run rẩy trong đời sống của thính giác bí ẩn
Thế gian không có gì phân cách và mọi âm thanh
Chàng đều nghe thấy bằng cái tai rộng lớn của cô đơn
Cả tấm lưng nằm xuống, thiếp ngủ
Và tiếng dừng lại của hơi thở
Có quá nhiều kẻ quanh chàng mang theo trên đầu
Những cái tai điếc như đồ trang sức
Chàng từng mắc sai lầm khi gào to: Các ngươi hãy lắng nghe
Và sự thật đã nhạo báng chàng
Chẳng có gì an ủi nổi chàng kể cả cái chết
Nhưng chàng vẫn phải sống, đôi lúc phải rúm người lại
Trước thách thức của đám người giống những chiếc quần rách
Sứ mệnh của chàng không phải là kẻ đuổi ruồi
Chàng trở thành kẻ điên khùng của thế giới câm ngọng
Và luôn luôn mang gương mặt của đứa trẻ đau ốm
Nhưng đêm đêm đầu chàng lắc lư một quả chuông lớn
Tiếng nó làm rung những vòm cây và những ngọn đồi
Không là ma quỉ, không là thánh thần
Cháy một ngọn lửa rực rỡ nhưng không dấu đất đá và củi rác phía dưới
Các ngươi nghi ngờ phần ánh sáng và nguyền rủa phần bóng tối
Cõng trên lưng tảng đá khổng lồ của sự đày đoạ để được kêu vang tự do
Đã chết quá nhiều cái chết trong ánh ngày mới chạm tay vào cơn mơ sự sống
Là cái cây trơ trụi, đen đúa, ngôn ngữ trung thực của giá lạnh nghiệt ngã
Là mẩu quặng của thời đại bị những thợ kim hoàn khước từ
Sống đôi lúc trong hình thức tuyệt vọng một bộ hài cốt
Sự huyền ảo trong bộ xương lồng ngực, huyền ảo
Luôn tự nhận thấy những khoảng khắc điên rồ và những vùng tăm tối
Bởi thế ngước mắt lên và khóc và hát và đi
Đi như gió cát sa mạc, như mây trôi trời xanh, như côn trùng bay đồng cỏ,
như ánh chớp đường gươm trong động quỉ, như người nông dân trên mùa màng,
như đại bàng cuốn lên từ đá sắc và như tuyết Giáng sinh im lặng
Và lướt qua đầu đám người đang chụp hai bông hoa kín hai hốc mắt.
Một cái cây nói
Một cái cây còn ngủ
Một cái cây ngồi chống cằm
Một cái cây đang chạy
Một cái cây lắc lư hát, rồi đến
một cái cây nhảy múa
Và trung tâm thành phố, một cái cây
công dân của ngoại ô Dedham
đang đi dọc vỉa hè
Một cái cây đứng cạnh ghế đá
trong công viên quảng trường Washington ở New York
Vẫn một cái cây Dedham tiến về bảo tàng thành phố
Trên bờ biển Berkley
Rền vang sóng
Một cái cây đối thoại với biển cả
Một cái cây cúi đầu trong gió cát
Một cái cây đi lên đỉnh đồi
Những công dân của Dedham
Trong hoàng hôn kỳ vĩ.
không hồ sơ trong bệnh viện thành phố
không hề được ghi nhớ
trong kế hoạch tranh cử Thống đốc bang
một công dân diệp lục vĩnh viễn ra đi
không bản Kinh nào vang lên
không ai nhận ra một đám mây chết
trên mái nhà mình
nhựa cây chảy mãi
không có bản đồ cuộc hành trình
của những cái cây Dedham
Những trang sử thành phố
Trống rỗng những cái cây
Và đâu đấy qua ô cửa sổ
Căn phòng của một người đàn bà
nằm chờ một người đàn ông
Bóng một cái cây chầm chậm lướt qua
Rồi mất hút trong quên lãng.
Ký ức những cái cây Dedham
Thức dậy trong những tối mùa đông
Và thông điệp viết trên lửa
Trong những lò sưởi đêm Giáng sinh
Những công dân diệp lục Dedham
đêm đêm vẫn diễn vở kịch
về một lịch sử ít người biết đến
của vùng đồi ngoại ô Massachusetts.
Lúc gần sáng
những con chim giật mình
kêu hoảng hốt
kinh hãi bay lên
để lại bên dưới một lỗ thủng khổng lồ
không ai nhìn thấy.
Gửi một nhà thơ
Đó là những từ vựng mệt mỏi và đổ đốn
Nhưng có một buổi trưa
Tôi phải chung sống
Như chúng ta từng chung sống với ruồi
Và những kẻ hợm hĩnh quen biết
Gã chống lại những con chó đái ở góc phố
Gã chống lại những đồng tiền
Gã chống lại những chính trị gia
Gã chống lại một văn bản khác văn bản gã viết
Gã chống lại khu phố gã ở và uống bia suốt trưa
Đó là những từ vựng quá tồi tệ và hèn nhát
Nhưng có một buổi trưa
Tôi phải chung sống
Như chung sống với thứ nghệ thuật thủ dâm
Trên tờ báo của gã, trên trang web của gã, trên blog của gã
Gã chống lại những cô gái bán dâm mà gã viết thơ tặng
Gã chống lại những người nhiều tiền mà gã bắt tay
Gã chống lại một chiếc xe hơi đi qua mà gã không sở hữu được
Nhưng gã lại không bao giờ chống được
Cái lưỡi thô tục và tham lam của gã
Đang cuống cuồng bò trong vòm miệng nhớp nháp của gã
Tôi suy tưởng về đại dương
Những chiếc chum sành nửa bóng tối
Những con cá ướp
Đã than thở, đã hát ca, đã xòe vây lộng lẫy
Đã hoan hỉ ra đi, dòng trứng phun chảy như nham thạch
Những hải lưu ấm nóng và bất tận
Giờ bên cạnh những hạt muối chứa đầy ký ức biển
Những con cá bất động
Sự suy tưởng của tôi dội vang những đợt sóng
Chiếc chum sành lắc lư
Những con cá ướp
Phun chảy những dòng trứng
Nở ra những con cá
Trong đời sống của chính cái chết
Từ bùn đen thân xác chúng ta
Những con cá vàng bơi lên
Lấp lánh
Lấp lánh
Đồ gỗ trong ngôi nhà thức dậy
Mọc xum xuê những vòm lá
Lắc lư và hát
Bài ca dâng mùi hoang dã
Những con cá vàng của đêm
Vây chạm vào bóng tối
Vang lên tiếng khánh ngọc
Và đôi mắt sáng mãi những ngọn đèn
Không tắt…
Không tắt…
Bơi trên giấc ngủ chúng ta
Như trên bùn đen
Như trên lá mục ao đầm
Giống những bàn tay nhỏ
Vẫy mãi –
những con cá
Những con cá toả sáng
Những mảnh lửa rực rỡ bay
Giấc mơ lộng lẫy, rực nóng
Trong rét lạnh thân xác
Khi chúng ta thức dậy
Ngập tràn mọi ngả đường
Những con cá biến mất
Trên mặt chúng ta hai hốc mắt tối
Những cái hang của bầy cá.
Linh hồn những con chim trở về vòm cây
lúc gần sáng. Quá khứ của tiếng súng rung những ô kính.
Giọng chúng giờ khác khi còn sống, vang trên bầu trời đêm tối
làm thức giấc chúng ta trong ngôi nhà này của năm tháng này
Không có hình ảnh chúng ta trong những cái chết ấy và chúng ta
không được an ủi bằng những cái chết mà chỉ thấy
trên vòm cây những luồng khí nóng chuyển động
và những chùm quả vụt loé sáng rồi biến mất
Chúng ta từng làm tổ trong da thịt của mình
vào những đêm rét mướt và bên ngoài ô cửa chỉ có sự trống rỗng
chúng ta trần trụi như bị tước mất bộ lông vũ
hai cánh tay đập rối loạn trong mơ
Bầu trời ở ngay trên đầu chúng ta, phía những ngọn cây
nơi những thiên thần thường ghé lại cúi nhìn những tổ chim
chúng ta lao ra khỏi cửa, băng qua đêm tối, da thịt tội lỗi
và run rẩy dưới ban mai mở ra trong suốt bầu trời
Trong lúc những cái cây được mang về trồng trong vườn địa đàng
Và linh hồn những con chim được đặt lại tên
Thì ai đó vẫn lần mò trong căn phòng nặng nề bóng tối
để kiếm tìm tiếng hót từ con chim sặc sỡ nhồi bông
Đêm qua những con cá bơi quanh chiếc giường
Ngửi chúng ta rồi bỏ đi
Và bực dọc nói:
Chúng ta không bao giờ ăn những con mồi chết
Chúng ta có chết không?
Một người thức giấc hỏi.
Nhưng chẳng có câu trả lời nào.
Ngoài bóng một bác sỹ tâm thần ghi bệnh án
In trên bức tường phía đông
Trên đầu chúng ta những con cá
Bơi lùi về quá khứ
Chúng muốn xem lại hồ sơ những chiếc lưỡi câu
Nhưng chỉ còn lại một nhà kho mục nát
Trong đó một chiếc đồng hồ
Chạy từ lúc chúng ta chưa biết đến thời gian
Giữa bất tận những con mồi
Bầy cá nhắm mắt
Chỉ mở ra khi nghe lệnh
Nhưng một con không chịu nhắm mắt
Trong suốt cuộc săn tìm
Rời bỏ bầy quay lại
Và nói với một con mồi
Ngươi đã hết thời gian chết
Mang theo bóng tối của đêm trước trên đôi cánh, bay lên,
Trên bầu trời thành phố không bóng cây, một ban mai từ cát
Bay lên và kêu vang, dội vào ám ảnh những cái chết
Những con quạ ban mai vùng Karachi, những công dân danh dự của thành phố
Một ban mai tháng Mười, chết chóc cận kề, và những lời cầu nguyện
trong những vòm Thánh đường Trung á bên những con đường chuyên chở vũ khí
Cửa hiệu thực phẩm, đầu cừu xếp thành một dãy, chân cừu xếp thành một dãy
Lưỡi rìu sắc chém dọc thân cừu, máu chảy lúc gần sáng trong lò mổ
vẫn chảy trên những thân cừu đã lột da hiển hiện trước ban mai.
Những con quạ không ăn thịt xác chết ngủ trên mái nhà
Karachi, hơi nóng tháng Mười, cái chết cận kề, thánh đường, lời nguyện cầu, thực phẩm
Bay lên lúc ban mai ,vang dội tiếng kêu, khuất phục những câm lặng phía dưới
Bay cao về phía chóp Thánh đường bởi sức đẩy của của nguồn máu nóng vô tận
Đôi cánh đập kiên nhẫn rũ đi bóng tối đêm trước
Rũ đi nỗi ám ảnh của cái chết từng làm chúng ta sợ hãi
Và trở thành sứ giả tin cậy nhất của sự sống chúng ta.
Ở bài viết trước Nguyễn Quang Thiều Cùng Những Trang Thơ Đặc Sắc Phần 2 chúng tôi đã nhận được rất nhiều ý kiến tích cực của quý độc giả. Hôm nay chúng tôi đã dành tặng các bạn những bài thơ hấp dẫn và đầy sáng tạo của nhà thơ. Mời các bạn đón xem phần 4 vào một ngày không xa. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết của chúng tôi!
