Bùi Hạnh Cẩn được biết tới với một khối lượng bản dịch thơ vô cùng phong phú. Ông dịch nhiều tác phẩm của nhiều nhà thơ với nhiều đề tài khác nhau. Chính qua những bản dịch này sẽ giúp độc giả, nhất là những người hiện đại hiểu thêm về những áng văn chương và những thông điệp mà nguyên tác muốn gửi gắm. Tiếp nối phần Bản thơ dịch tác giả khác của Bùi Hạnh Cẩn phần 7 chúng tôi sẽ giới thiệu tới bạn những bản thơ dịch nước ngoài hay. Đây cũng chính là những bài thơ nước ngoài cuối cùng nằm trong chùm thơ dịch này.
Nội Dung
Tây Nhạc chắn kinh thành
Ngọn Hoa vút trời xanh
Chuông loan vang núi dội
Xe ngựa mờ mây quanh
Rạng nắng ngời vách dựng
Lạnh se thế hiểm lành
Đế Hiên vui thần hội
Vua Hán ngóng tiên tình
Miếu cũ thẳm rừng cổ
Bia nay rêu chữ xanh
Vua tôi tế trời đất
Người về mãi rạng danh
Màu núi ngát trời xa
Miên man đông nước hồ
Biển ngời nắng sớm rạng
Sông trắng gió xa đưa
Cao nguyên chim vút cánh
Lối nhỏ khói lưa thưa
Ẩn cũ người đâu nhỉ
Phải chăng tại Ngũ Hồ
Cao cao trăng lẻ sáng đò con
Lặng lặng sông dài đẩy dặm muôn
Làng nước chẳng hay đâu đó nhỉ
Núi mây man mác khiến ai buồn
Một khúc Lương Châu vàng đá rung
Gió biên xào xạc động thành sông
Trong dinh có khách già chinh chiến
Sáo đặt ngang môi ngồi lặng không
Cùng ai trọn buổi thoả vấn vương
Trúc thẳm vườn êm gặp Tịch Cương
Đã bị gió thu gây nhớ gỏi
Lại nghe mưa lạnh giục hồ trường
Tam giang chớ hỏi niềm quê cũ
Trùng cửu đầm thân áo khách sương
Tuý luý muốn tìm đường ngựa chạy
Tiêu điều mấy nẻo rũ thuỳ dương
Một khúc Lương Châu vàng đá rung
Gió biên xào xạc động thành sông
Trong dinh có khách già chinh chiến
Sáo đặt ngang môi ngồi lặng không
Cùng ai trọn buổi thoả vấn vương
Trúc thẳm vườn êm gặp Tịch Cương
Đã bị gió thu gây nhớ gỏi
Lại nghe mưa lạnh giục hồ trường
Tam giang chớ hỏi niềm quê cũ
Trùng cửu đầm thân áo khách sương
Tuý luý muốn tìm đường ngựa chạy
Tiêu điều mấy nẻo rũ thuỳ dương
Xao xác lá thu vàng gió thổi
Long lanh nắng loáng rạng mây ngời
Thù du cài tóc nàng cho hỏi
Say khách non cao được mấy người?
Quạ lạnh bầy – chiều muộn
Nhạn xa xuôi gió thu
Nước nâng trời ráng bóng
Mây ánh sông phiêu du
Bãi trắng hoa lau rụng
Vườn hồng lá thị thưa
Trường Sa nơi ẩm thấp
Tháng chín áo đương chờ.
Tỳ cô lá úa biệt tây loan
Hoa nở đầm sen chửa lại làng
Mộng thiếp dài như dòng sóng nước
Người đồn chàng ở chốn non Hoàng
Gió may động lá Nhạn môn thu
Bụi khói đường xa tối thú lâu
Ngựa chiến nhớ dài Thanh Hải ấy
Khèn Hồ đất Lũng vọng đêm sâu
Chuyện trước Tây Thi giặt lụa xuân
Đời nay Bích Ngọc đẹp khôn phân
Cỏ huyên sắc nhạt đen mày nhánh
Hoa lựu màu thua đỏ ánh quần
Mái xoã long lanh say nhịp múa
Mặt hoa khúc mới đọng vang ngân
Ai rằng năm sắc tơ thêm thọ
Mà cố nhân nay dứt lối trần
Người thấy chăng,
Cung gác vua Ngô dựng bên sông
Chẳng cuốn rèm châu cũng thấy dòng
Sớm xa nắng rạng hai tầng cửa
Đêm xuống triều lơi vẳng ngàn trùng
Trong thành Câu Tiễn xuân chẳng cũ
Dưới đài Cô Tô bụi vàng tung
Đến nay chỉ thấy trăng sông trước
Từng soi những người trong Ngô cung
Mênh mang Hưng Khánh đế thành biên
Hơn cảnh Côn Minh Hán tạc nên
Ven bến tinh kỳ liền lối kiệu
Dòng xuôi đàn sáo động lầu thuyền
Đỉnh mây bốn hướng dăng màn ngự
Cây nước muôn trùng nhập tiệc diên
Nhạc yến rộn ràng ca Ngư tảo
Mang ơn muốn tấu khúc Cam Tuyền
Làng cũ xa tít tắp
Nỗi niềm về đê mê
Hoài Nam mưa thu tối
Phòng cao nghe nhạn về
Người đang sống là những người tranh đấu
Là người nồng nhiệt, tâm hồn chứa chan hoài bão
Là người vượt lên đỉnh cao số phận cheo leo
Là người trầm tư, mê theo mục đích cao siêu
Trong tầm nhìn suốt đêm ngày hiện rõ
Lao động thánh thần hay tình yêu cao cả
Là kẻ tiên tri vái lạy thuyền thần
Là giới cần lao, bậc lão trượng, người thợ, gã chăn
Những người tốt bụng, sống cuộc đời đầy ý nghĩa
Lạy Chúa! Thực đáng thương cho những ai không thế
Vì cõi hư vô
Man mác buồn phiền làm cho họ say sưa
Vì nặng nề nhất là tồn tại mà không sống
Lay lắt kéo dài, lang thang vô dụng
Tăm tối não nề
Của tồn tại chẳng tư duy
…
Sao chẳng chút yêu thương! Lẽo đẽo theo con đường đau khổ
Không mơ cho tương lai, không chịu tang quá khứ
Sao! Bước lên mà không rõ đi đâu
Nhạo báng Ngọc hoàng, không tin tưởng Chúa nhiệm màu
Xem thường tinh tú, hoa thơm, người đẹp
Không tìm tâm hồn, luôn thèm xác thịt
Gắng sức hoài công vì cứu cánh hư vinh
Không ngưỡng vọng cao xanh, trời, quên lãng bao người đã hy sinh
Không, ta không thuộc loại người như vậy
Ta trốn, ta kinh những đường mòn chán ngấy
Đầy lũ quyền uy, hãnh tiến, cùng lũ luồn cúi nhớp nhơ
Hỡi nhung nhúc mọt sâu giữa chốn thành đô
Bọn giả trá, hôi tanh, tim giá băng, nòi thoái hoá
Ta không muốn là linh hồn giữa bọn người nhớp nhúa
Mà chỉ mong làm cây thắm giữa rừng xanh
Ơi nước Pháp! Lúc ngươi quỳ gối
Bàn chân bạo chúa đạp lên đầu
Sẽ vang tiếng thét từ hang núi
Gọi kẻ qua đời tỉnh giấc mau
Nhìn dãy triều dâng sao bóng nước
Như đôi bè bạn gặp trong mơ
Một người biệt xứ ngang cồn cát
Giọng nói vang lên giữa tối mờ
Tiếng người vụt ánh chớp uy nghi
Lời nói bừng lên nhắc bốn bề
Lời nói như bàn tay dũng sĩ
Vung gươm loang loáng giữa trời khuya
Nghe người… đá gấm cũng rung lên
Núi ngả màu nâu tối sẫm nền
Và những cây rừng ngơ ngác tán
Rùng mình run bóng dưới trời đen
Lời người đồng vọng tiếng chuông vang
Là tiếng xua dài lũ quạ khoang
Là gió lạ về mang xao xuyến
Tới làn cỏ rạt nấm mồ hoang
Lời kêu: Nhục nhã loài đê tiện
Áp bức quen trò lũ sát nhân
Lời gọi tâm hồn đâu thánh thiện
Như hồi kèn nghĩa giục ba quân
Lời tựa cuồng giông bay tiếp tiếp
Giống nòi vận mệnh hẳn vần xoay
Kẻ đang sống sẽ mau hồn thiếp
Người đã qua đời vụt tỉnh ngay
Du Cửu Long đàm – Võ Tắc Thiên
Cửa núi dạo ngọc nữ
Đầu khe ngắm quỳnh phong
Đỉnh núi liệng đôi phượng
Lòng đầm lượn chín rồng
Trong rượu nổi lá trúc
Trên ly loáng phù dung
Núi non quê thích thú
Chỉ có gió vào trong
Sáng sớm chơi vườn ngự
Mau chóng báo xuân hay
Hoa nên suốt đêm nở
Đừng đợi gió mai bay
Ba non mười động bao huyền ảo
Kiệu ngọc xe loan ánh tía bày
Đều móc đều sương rành đất tốt
Thuận mưa thuận gió cõi vua nay
Đỉnh cao ngàn thước hoe làn nắng
Suối thẳm muôn tầm tắm áo mây
Tạm nghỉ chén quỳnh vui núi nước
Yên thêu chiều xế bụi trần bay
Gió tây cờ bái rợp non sông
Trạm núi mù mưa tưởng khói lồng
Nửa chặng Gia Lăng đầu đã bạc
Phía tây cửa Thục lối trời thông
Trời đất không thiên vị
Muôn vật đều khoe xinh
Hoa lan hoa huệ kia
Lại ở hang sâu xanh
Gió nhẹ ngầm giúp đẹp
Mưa móc them vẻ thanh
Một sớm ra Thượng Uyển
Đào mận cũng nhường danh.
Mời anh một chén vàng này
Xin đừng từ chối ly đầy gửi trao
Thân hoa gió thét mưa gào
Đời người ly biệt nói sao cho cùng.
Thu nhuốm đường lê lá nửa hồng
Kinh Châu đông ngó cỏ mênh mông
Ai hay quan lẻ nơi trời biển
Quán cũ đìu hiu mưa não nùng.
Thái Ất gần kinh đô
Núi núi biển liền bờ
Mây trắng quay đầu gặp
Xanh thẳm mắt hư vô
Chia khu ngọn giữa biển
Râm tạnh khác khe xưa
Muốn tìm nơi nghỉ trọ
Cách bến hỏi tiều phu.
Mũ đỏ kê nhân báo rạng đông
Thượng Y dâng áo thắm mây bồng
Chín tầng trời thẳm bày cung điện
Muôn nước cân đai vái ngự rồng
Nắng sớm vừa lan đài Tiên Chưởng
Làn thơm mờ toả vạt Cổn Long
Tan chầu nên sửa chiếu năm sắc
Ao Phượng quay về ngọc vẫn rung
Tiễn anh lên chốn đài cao
Sông đồng hút mắt biết sao cho cùng
Chiều tàn chim mỏi về rừng
Sao người đi mãi chẳng ngừng bước chân
Dòng Vị Tần quan uốn khúc xa
Non Hoàng bóng ngả Hán cung tà
Xe loan xa vượt ngàn trùng liễu
Đường ngự quay nhìn thượng uyển hoa
Song Phượng kinh thành mây cổng rợp
Cây xanh muôn hộ lối mưa sa
Muốn tràn hơi ấm theo thời lệnh
Nào phải thần du ngắm vật hoa
Sóng nước không thấy bến
Nào đâu mé bển đông
Chín châu xa miết mải
Muôn dặm gởi mông lung
Ngóng nước trông trời mọc
Buồm về tin gió mong
Thân ngao loang bóng tối
Mắt cá rọi làn hồng
Chủ nhân nơi cô đảo
Phù Tang cây quê rung
Biệt ly giờ đất lạ
Tin tức biết sao cùng
Đường Dương Quan đã biết đâu
Mới vừa theo Định Viễn hầu tòng quân
Mây vàng đứt đoạn màu xuân
Khèn biên dồn dập mấy tâm tư sầu
Biệt ly bể Hãn bao lâu
Sông Giao vượt ải chừng lưu luyến gì
Dấn thân nước lạ hãy đi
Cho hay chén rượu Nguyệt Chi thế nào
Trống kèn rộn Kinh Khẩu
Sóng gió xuống Động Đình
Giả Kỳ bờ sắc đỏ
Con thuyền mái chèo nhanh
Nắng xế sông hồ trắng
Triều lên trời đất xanh
Minh châu về Hợp Phố
Sao sứ ánh long lanh
Thương Sơn quây Sở Đặng
Xanh ngát rợp um tùm
Vút suối reo đường trạm
Nắng tà soi ải quan
Hoa đồng xoè luỹ cổ
Bước khách vẳng rừng hoang
Nhà vách xuân mưa đắm
Thành non ngày muốn tàn
Suối son thông Quắc Lược
Bạch Vũ gối Kinh San
Nếu thấy đỉnh tây rạng
Mới hay dạ Ỷ, Hoàng
Muốn đuổi tướng quân lấy Hữu Hiền
Sa trường ruổi ngựa nhắm Cư Diên
Xa hay sứ Hán ngoài Tiêu ải
Sầu thấy thành trơ nắng xế bên
Trên đây là bản thơ dịch tác giả khác của nhà thơ Bùi Hạnh Cẩn mà chúng tôi muốn giới thiệu tới bạn. Đa phần các sáng tác thời xưa cũng như các sáng tác nước ngoài sẽ khá khó hiểu. Bởi nó sử dụng một hệ chữ viết và ngôn ngữ có phần khác biệt so với cuộc sống hiện đại. Đừng quên theo dõi những Bản thơ dịch các tác giả khác của Bùi Hạnh Cẩm phần cuối bạn nhé!
