Federico García Lorca là một nhà thơ tài năng đống góp công lao lớn cho nền văn học Tây Ban Nha. Khi mất ông được đặt tượng tại quảng trường Santa Ana ở thủ đo Madrid của Tây Ban Nha. Câu nói nổi tiếng của ông: “Nếu tôi chết, hãy chôn tôi với cây đàn ghita”. Cùng nhau tham khảo những trang thơ vang danh khắp thế giới của ông ngay nhé!
Nội Dung
La luna vino a la fragua
con su polisón de nardos.
El niño la mira mira.
El niño la está mirando.
En el aire conmovido
mueve la luna sus brazos
y enseña, lúbrica y pura,
sus senos de duro estaño.
Huye luna, luna, luna.
Si vinieran los gitanos,
harían con tu corazón
collares y anillos blancos.
Niño déjame que baile.
Cuando vengan los gitanos,
te encontrarán sobre el yunque
con los ojillos cerrados.
Huye luna, luna, luna,
que ya siento sus caballos.
Niño déjame, no pises,
mi blancor almidonado.
El jinete se acercaba
tocando el tambor del llano.
Dentro de la fragua el niño,
tiene los ojos cerrados.
Por el olivar venían,
bronce y sueño, los gitanos.
Las cabezas levantadas
y los ojos entornados.
¡Cómo canta la zumaya,
ay como canta en el árbol!
Por el cielo va la luna
con el niño de la mano.
Dentro de la fragua lloran,
dando gritos, los gitanos.
El aire la vela, vela.
el aire la está velando.
Dịch
Trăng đang đến lò rèn
Hoa cam tùng nở vội
Cậu bé nhìn trăng, nhìn
Cậu bé nhìn thật kỹ
Trong không khí rung rinh
Trăng vươn đôi tay mình
Và mở cho cậu thấy
Bộ ngực bằng thiếc cứng
Khiêu tình và trong trắng
“Trăng, trăng, trăng, chạy đi!
Nếu người digan đến
Họ sẽ dùng tim nàng
Làm vòng cổ, nhẫn trắng”
“Để chị khiêu vũ, em!
Khi người digan đến
Sẽ thấy em trên đe
Đôi mắt sống động khép”
“Trăng, trăng, trăng, chạy đi!
Ngựa họ đang tới gần”
“Hãy để mặc chị, em!
Đừng dẫm lên chị nhé,
rất cứng và rất trắng!”
Kỵ sĩ đang tới gần
Trống rung trên đồng cỏ
Cậu bé trong lò rèn
Đôi mắt kia nhắm chặt
Xuyên qua rặng oliu
Những người digan tới,
Giấc mơ và đồ đồng
Đầu họ luôn ngẩng cao
Và mũ trùm kín mắt
Kìa, lũ cú đêm gọi
Tiếng gọi từ trên cây
Trăng đang leo lên trời
Cùng cậu bé trên tay
Lò rèn vang tiếng khóc
Và tiếng hét digan
Chỉ không khí chứng kiến
Chỉ không khí chứng kiến
Las gentes iban
y el otoño venía.
Las gentes
iban a lo verde.
Llevaban gallos
y guitarras alegres.
Por el reino
de las simientes.
El río soñaba,
corría la fuente.
¡Salta.
corazón caliente!
Las gentes
iban a lo verde.
El otoño venía
amarillo de estrellas,
pájaros macilentos
y ondas concéntricas.
Sobre el pecho almidonado,
la cabeza.
¡Párate,
corazón de cera!
Las gentes iban
y el otoño venía.
Dịch
Đoàn người ra đi
và mùa thu tới
Người đi
về xứ biếc
với những chú gà
với cây đàn ngày hội
qua quê hương
của những hạt vàng
Dòng sông mơ màng
bồn nước chảy
Ơi tim nồng cháy
tung lên đi!
Người đi
về xứ biếc
Và mùa thu tới
dát đầy sao màu đồng
với những con chim buồn
vòng sóng tròn loang mãi
Tim mềm yếu ơi
dừng lại!
Đoàn người ra đi
và mùa thu tới
Trên tàng cây nguyệt quế
Có đôi bồ câu đen.
Một con là mặt trời,
con kia là vầng trăng.
“Bạn nhỏ ơi”, tôi hỏi:
“Nấm mộ tôi đâu rồi?”
“Cổ tôi”, mặt trời nói.
“Đuôi tôi”, trăng trả lời.
Và tôi kẻ đang bước
với mặt đất vây quanh
thấy đôi chim ưng tuyết
và cô gái lõa hình.
Đôi chim ưng là một,
cô gái là chính mình.
“Chim ưng ơi”, tôi hỏi:
“Nấm mộ tôi đâu rồi?”
“Cổ tôi”, mặt trời nói.
“Đuôi tôi”, trăng trả lời.
Trên tàng cây nguyệt quế
đôi bồ câu lõa hình.
Cả đôi chỉ là một
mỗi một chẳng là mình.
Đã nhiều lần tôi đánh mất chính mình trong biển cả
với vành tai giắt đầy những nhánh hoa tươi,
với lưỡi đầy tình yêu và đau khổ căng môi.
Tôi đánh mất chính mình trong biển cả đã nhiều rồi
như đánh mất chính mình trong trái tim trẻ nhỏ.
Khi trao một nụ hôn có ai không cảm thấy
nụ môi cười của kẻ khuất mặt rồi,
sờ làn da trẻ sơ sinh có ai không nhớ tới
chiếc sọ vô tri của xác ngựa tàn hơi.
Bởi những đóa hồng dõi tìm trên vầng trán
một cảnh tượng hoang sơ của mớ xương tàn
và đôi tay con người trong thinh không vói mãi
như hình những rễ cây dưới mặt đất khô khan.
Như đánh mất chính mình trong trái tim trẻ nhỏ,
tôi đánh mất chính mình trong biển cả đã nhiều rồi.
Chìm xuống đáy nước sâu lúc nào không hay biết
tôi dõi bước tìm về một cõi chết rạng ngời.
Bây giờ anh và em đã chẳng gặp nhau
Mặt đối mặt
Như ngày nào.
Tự mình, em hiểu lấy
Rằng anh đã yêu người ấy.
Lạy Chúa tôi!
Em hãy bước nhẹ trên lối đi này.
Như trong ngày Chúa bị hành hình
Dấu vết từ những chiếc đinh
Trên cổ tay anh còn đọng
Và phía trước hãy còn chiếc bóng
Thấm máu rồi, em không thấy hay sao?
Đừng bao giờ còn ngoái lại nhìn nhau
Em đi đi, trong sâu thẳm, hãy nguyện cầu
Ngài Cajetan thần thánh(*)
Và hãy nói với Ngài, trong im lặng
Rằng bây giờ anh và em đã chẳng gặp nhau
Mặt đối mặt
Như ngày nào.
Cuando yo me muera
enterradme con mi guitarra
bajo la arena.
Cuando yo me muera,
entre los naranjos
y la hierbabuena.
Cuando yo me muera,
enterradme, si queréis,
en una veleta.
Dịch
Khi tôi chết
nhớ chôn tôi với cây đàn ghi-ta
dưới cát.
Khi tôi chết
giữa hàng cam
cụm húng.
Khi tôi chết
hãy chôn tôi, nếu các anh em mong muốn
trong chiếc chong chóng.
Khi tôi chết!
Anh nhắc tên em hàng đêm
trong lặng câm bóng tối
Khi những vì sao tụ họp về giải ngân hà
khi rừng lá mờ mơ ngủ
rủ xuống con đường mòn lối
Khi ấy con người anh tưởng chừng trống rỗng
bởi những âm thanh và một nỗi đau
Những giờ khắc cuồng điên
có người bất giác cất lên
lời hát về quá khứ
Anh nhắc tên em đêm ấy
trong lặng câm bóng tối
Tên em vang lên mới xa lạ làm sao
như chưa từng được gọi
Cái tên xa hơn cả những vì sao
và buồn hơn cơn mưa rời rã
Anh có thể yêu emlần nữa chăng?
như anh từng biết yêu ngày ấy?
Lẽ nào tim anh đây có lỗi?
Và tình anh sẽ ra sao
khi màn sương trắng xóa tan rồi?
Mối tình lặng và sáng?
Anh nào biết.
Giá có thể nhìn trăng mà bói tình
Như vặt những cánh hoa cúc dại
Hả em?
Gió Đông;
một ngọn đèn
và lưỡi dao găm.
Con đường
rung rung
như một sợi dây
căng thẳng,
rung rung
như một con ong bầu lớn.
Đâu đâu
tôi
cũng thấy lưỡi dao găm
giữa trái tim.
I
(A Laurita, amiga de mi hermana)
La luna está muerta, muerta;
pero resucita en la primavera.
Cuando en la frente de los chopos
se rice el viento del Sur.
Cuando den nuestros corazones
su cosecha de suspiros.
Cuando se pongan los tejados
sus sombreritos de yerba.
La luna está muerta, muerta;
pero resucita en la primavera.
II
(A Isabelita, mi hermana)
La tarde canta
una berceuse a las naranjas.
Mi hermanita canta:
La tierra es una naranja.
La luna llorando dice:
Yo quiero ser una naranja.
No puede ser, hija mía,
aunque te pongas rosada.
Ni siquiera limoncito.
¡Qué lástima!
Từ hang động trào ra
những tiếng nức nở dài.
(Màu phớt tím
trên màu đỏ.)
Người gi-tan gợi lại
những xứ sở xa xăm.
(Những ngọn tháp cao và những con người
huyền bí.)
Nơi tiếng nói đứt quãng
đôi mắt anh xê dịch.
(Màu đen
trên màu đỏ.)
Và hang động tô xảm
run run trong ánh vàng.
(Màu trắng
trên màu đỏ.)
Narciso.
Tu olor.
Y el fondo del río.
Quiero quedarme a tu vera.
Flor del amor.
Narciso.
Por tus blancos ojos cruzan
ondas y peces dormidos.
Pájaros y mariposas
japonizan en los míos.
Tú diminuto y yo grande.
Flor del amor.
Narciso.
Las ranas, ¡qué listas son!
Pero no dejan tranquilo
el espejo en que se miran
tu delirio y mi delirio.
Narciso.
Mi dolor.
Y mi dolor mismo.
No te lleves tu recuerdo.
Déjalo solo en mi pecho,
temblor de blanco cerezo
en el martirio de enero.
Me separa de los muertos
un muro de malos sueños.
Doy pena de lirio fresco
para un corazón de yeso.
Toda la noche en el huerto
mis ojos, como dos perros.
Toda la noche, comiendo
los membrillos de veneno.
Algunas veces el viento
es un tulipán de miedo,
es un tulipán enfermo,
la madrugada de invierno.
Un muro de malos sueños
me separa de los muertos.
La niebla cubre en silencio
el valle gris de tu cuerpo.
Por el arco del encuentro
la cicuta está creciendo.
Pero deja tu recuerdo
Dịch
Còn lại đây dù bóng của người thương
Nhưng kí ức về tình còn âu yếm
Tiếng xào xạc của anh đào dịu dàng
Trong cái đêm tháng giêng đau điếng.
Trong giấc mộng cuồng điên, cái chết
Cùng ta sống dưới một mái nhà
Và nước mắt như mật của hàng thồ
Trong con tim bằng thạch cao đã kiệt.
Đôi mắt của anh lang thang dạo bước
Như những con chó không nhà
Suốt đêm trong khu vườn nhởn nhơ
Giữa những quả đã tưới đầy thuốc độc.
Hơi lạnh có thổi lên ngọn gió
Nỗi kinh hoàng có lúc lắc cành hoa
Còn hoàng hôn của mùa đông sớm thế
Đen hơn cả đau đớn trúc quì.
Những người chết đang đợi ánh bình minh
Sau cánh cửa của đem đen mộng mị
Và làn khói trắng đang quấn tã
Lên thân hình của thung lũng lặng im.
Sau cửa tò vò của lần anh gặp em
Đang hồi tưởng, cháy lên ngọn nến
Hãy xua đi bóng của người thương
Nhưng hoài niệm về mình xin âu yếm.
Những tiếng chuông Córdoba
vào lúc trời mờ sáng.
Những tiếng chuông ban mai
ở Granada.
Tất cả các thiếu nữ đều biết tới các ngươi,
những thiếu nữ đang than khóc
với điệu ca tang tóc dịu êm.
Những người thiếu nữ
của Andalucía, vùng trên
và vùng dưới.
Những em gái Tây-ban-nha,
bàn chân nho nhỏ
và tấm váy run run,
đã đầy ánh sáng
các ngã tư.
Ôi, những tiếng chuông Córdoba
vào lúc trời mờ sáng,
và ôi, những tiếng chuông ban mai
ở Granada!
Tú querías que yo te dijera
el secreto de la primavera.
Y yo soy para el secreto
lo mismo que es el abeto.
Árbol cuyos mil deditos
señalan mil caminitos.
Nunca te diré, amor mío,
por qué corre lento el río.
Pero pondré en mi voz estancada
el cielo ceniza de tu mirada.
¡Dame vueltas, morenita!
Ten cuidado con mis hojitas.
Dame más vueltas alrededor,
jugando a la noria del amor.
¡Ay! No puedo decirte, aunque quisiera,
el secreto de la primavera.
Dịch
(Tặng Enrique Durán)
Em muốn anh thổ lộ
bí mật sự hồi sinh
Nhưng bí mật anh giữ
chẳng kém gì cây thông
Cây ngàn ngón tay
chỉ ra ngàn lối
Em yêu ơi, chẳng bao giờ anh nói
vì đâu sông chảy lững lờ
Nhưng trong giọng anh như nước lặng
anh sẽ hoà trời xám mắt em!
Quay quanh anh nhé em tóc nâu ơi
và hãy dè chừng muôn ngọn lá
Quay quay nữa, quay quay mãi
trò chơi guồng nước ái tình
Dù anh muốn, anh không sao thổ lộ
hỡi ơi, bí mật sự hồi sinh
Trên đây chúng tôi đã chia sẻ đến quý độc giả những tác phẩm nooie tiếng của nhà thơ Federico García Lorca. Hãy cùng nhau theo dõi và đừng quên chia sẻ bài viết này của chúng tôi nhé các bạn. Thân Ái!
Xem Thêm: Nhà thơ Federico García Lorca và những thi phẩm nổi tiếng phần 3
