Ngay bây giờ uct.edu.vn sẽ chia sẻ đến quý độc giả những trang thơ còn lại của nhà thơ Federico García Lorca. Ông nhà thơ, nhà soạn kịch Tây Ban Nha, ông còn nổi tiếng là nhạc công và hoạ sĩ, là một trong những nhà thơ lớn nhất của Tây Ban Nha thế kỉ XX. Những trang thơ của ông gây tiếng vang lớn trên thế giới, cùng nhau cảm nhận nhé!
Nội Dung
Sevilla es una torre
llena de arqueros finos.
Sevilla para herir.
Córdoba para morir.
Una ciudad que acecha
largos ritmos,
y los enrosca
como laberintos.
Como tallos de parra
encendidos.
¡Sevilla para herir!
Bajo el arco del cielo,
sobre su llano limpio,
dispara la constante
saeta de su río.
¡Córdoba para morir!
Y loca de horizonte,
mezcla en su vino
lo amargo de Don Juan
y lo perfecto de Dioniso.
Sevilla para herir.
¡Siempre Sevilla para herir!
Dịch
Sevilla là một ngọn tháp
đầy những cung thủ rất tinh.
Sevilla để gây thương tích.
Córdoba để chết.
Một thành phố rình rập
những tiết điệu dài,
và cuốn lấy chúng
như những mê lộ.
Như những thân nho leo giàn
ngụt lửa.
Sevilla để gây thương tích!
Dưới vòng cung của bầu trời,
trên miền đồng bằng hoàn hảo
nó phóng đi mũi tên
vững chắc của dòng sông;
Córdoba để chết.
Và say mê nhẫn giới
nó hoà lẫn với rượu
sự cay đắng của Don Juan
và khoái cảm của Dionysos.
Sevilla để gây thương tích.
Agua, ¿dónde vas?
Riyendo voy por el río
a las orillas del mar.
Mar, ¿adónde vas?
Río arriba voy buscando
fuente donde descansar.
Chopo, y tú ¿qué harás?
No quiero decirte nada.
Yo…, ¡temblar!
¿Qué deseo, qué no deseo,
por el río y por la mar?
(Cuatro pájaros sin rumbo
en el alto chopo están.)
Dịch
Sóng ơi, sóng về đâu?
Tôi cười và trôi đi
đến tận bờ biển cả
Biển ơi biển về đâu?
Ngược dòng nước tôi tìm
về suối nguồn an nghỉ
Phong ơi làm chi đó?
Tôi chẳng muốn nói gì
chỉ biết run rẩy thôi
Khao khát ơi khao khát
theo sông biển về đâu?
(Bốn con chim không đích
đậu trên ngọn phong cao
Tengo miedo a perder la maravilla
de tus ojos de estatua y el acento
que de noche me pone en la mejilla
la solitaria rosa de tu aliento.
Tengo pena de ser en esta orilla
tronco sin ramas; y lo que más siento
es no tener la flor, pulpa o arcilla,
para el gusano de mi sufrimiento.
Si tú eres el tesoro oculto mío,
si eres mi cruz y mi dolor mojado,
si soy el perro de tu señorío,
no me dejes perder lo que he ganado
y decora las aguas de tu río
con hojas de mi otoño enajenado.
Dịch
Anh sợ đánh mất điều kì diệu trắng trong
Đôi mắt ướt của em chỉ còn im lặng
Anh sợ, trong cái đêm này anh đã chẳng
Áp mặt vào hơi thở của hoa hồng.
Anh sợ rằng đống lá chết từ lâu
Lên bờ bến bí huyền kia sẽ trải
Anh không muốn mang theo mình cây trái
Nơi giấu mình đau đớn những loài sâu.
Nếu kho báu của anh em đã mang theo
Nếu em là nỗi đau của anh, thì đừng thương xót nhé
Nếu, thậm chí với em, anh chỉ là con chó.
Thì bông lúa của mất mát cuối cùng em đừng cắt bỏ
Và hãy để trên dòng sông em rắc những chiếc lá vàng
Rụng xuống từ mùa thu đã đi qua của anh.
Campanas de Córdoba
en la madrugada.
Campanas de amanecer
en Granada.
Os sienten todas las muchachas
que lloran a la tierna
soleá enlutada.
Las muchachas
de Andalucía la alta
y la baja.
Las niñas de España
de pie menudo
y temblorosas faldas,
que han llenado de luces
las encrucijadas.
¡Oh, campanas de Córdoba
en la madrugada.
y oh, campanas de amanecer
en Granada!
Dịch
Những hồi chuông Córdoba
trong mai sớm
Những hồi chuông tảng sáng
Granada
Mọi cô gái đều nghe
các ngươi khóc
điệu Soleá dịu dàng
tang tóc
Những cô gái
miền hạ
và miền thượng
Andalucía
Những cô gái España
gót son
rung rảy váy
làm sáng lên
những ngã tư đường
Ôi! Những hồi chuông Córdoba
trong mai sớm
và các ngươi, những hồi chuông tảng sáng
Granada
húng ta sống
dưới một tấm gương vĩ đại.
Con người là màu xanh!
Hosanna!(*)
Trên bầu trời đen,
những con rắn nước vàng vàng nho nhỏ.
Tôi sinh ra đời với đôi con mắt
và lúc này, không con mắt, ra đi.
Hỡi Đức chúa của nỗi đớn đau lớn nhất!
Và kế đó,
một ngọn nến, một tấm chăn
trên mặt đất.
Tôi đã muốn tới nơi
những kẻ ngay lành tới.
Và tôi đã tới đấy, Chúa ơi!
Nhưng kế đó,
một ngọn nến, một tấm chăn
trên mặt đất.
Trái chanh vàng nho nhỏ,
những cây chanh.
Hãy ném những trái chanh nho nhỏ ấy
vào gió.
Các người đã biết rõ điều ấy!.. Bởi kế đó,
kế đó,
một ngọn nến, một tấm chăn
trên mặt đất.
Trên bầu trời đen,
những con rắn nước vàng vàng nho nhỏ. (*)
Trên bầu trời, không ai ngủ. Không ai, không ai.
Không ai ngủ.
Những sinh vật trên mặt trăng hít thở và vật vờ đi quanh những túp lều.
Những con cự đà sẽ đến và cắn những ai không mơ, và kẻ vội vàng ra đi với tinh thần tan vỡ sẽ gặp ở nơi góc phố con cá sấu yên lặng khó tin ở bên dưới sự phản kháng dịu dàng của những vì sao.
Không ai ngủ trên trái đất này. Không ai, không ai.
Không ai ngủ.
Nơi nghĩa đĩa xa xôi có một thây người vẫn kêu van suốt ba năm, bởi lẽ dưới chân y là một vùng quê chết khô; và cậu bé bị người ta chôn vào sáng hôm đó gào khóc quá nhiều, khiến họ phải gọi lũ chó tới để chúng khiến cậu ta im miệng.
Cuộc đời nào phải là mơ. Hãy cẩn thận! Cẩn thận! Cẩn thận!
Chúng ta rơi xuống những bậc thang để gặm lấy đất ẩm ướt
hay chúng ta leo lên những ngọn tuyết băng bằng giọng của những bông thược dược chết khô.
Nhưng sự lãng quên không tồn tại, giấc mơ không tồn tại; chỉ có xác thịt là tồn tại. Các nụ hôn trói chặt miệng chúng ta trong những bụi cây tĩnh mạch mới, và bất kỳ ai bị đau sẽ đau vĩnh viễn,
và bất kỳ ai sợ chết sẽ tiếp tục gánh nặng của nó trên vai.
Một ngày kia
những con ngựa sẽ sống trong các quán bar
và những con kiến giận dữ
sẽ ném mình vào bầu trời vàng vọt, nơi trú ẩn trước đôi mắt của lòai bò.
Một ngày kia,
chúng ta sẽ thấy những con bướm được bảo tồn sống lại từ cõi chết
và chúng sẽ dạo bộ xuyên qua quốc gia của bọt biển xám và những chiếc thuyền câm
chúng ta sẽ ngắm nhìn ánh lóe sáng từ chiếc nhẫn chúng ta mang, và từ bờ lưỡi chúng ta, những bông hồng sẽ nở hoa.
Hãy cẩn thận! Cẩn thận! Cẩn thận!
Những kẻ vẫn còn dấu vết của móng vuốt và sấm chớp, và cậu bé khóc vì chưa từng nghe thấy người ta phát minh ra cây cầu, hay gã người chết chỉ có duy nhất cho mình là đầu gã và một chiếc giầy, chúng ta sẽ đưa họ tới bức tường nơi bầy cự đà và rắt rết đang chờ đợi,
nơi răng sắc của loài gấu đang chờ đợi,
nơi cánh tay xác ướp của cậu bé con đang chờ đợi,
và lông lạc đà đứng ở cuối đường với cơn rùng mình lẩy bẩy màu xanh biếc.
Không ai ngủ trên bầu trời. Không ai, không ai
Không ai ngủ.
Nếu có ai đó nhắm mắt lại,
hãy đánh roi, cậu bé, đánh roi!
Hãy để lại một khoảng không gồm những đôi mắt mở to và những vết thương đắng cay đang bốc cháy.
Không ai ngủ trên thế giới này. Không ai, không ai.
Tôi đã bảo như thế mà.
Không ai ngủ.
Nhưng nếu ai đó mọc quá nhiều rêu ở thái dương trong đêm,
hãy mở cánh cửa giam hãm hắn để hắn có thể nhìn thấy ánh trăng,
những chiếc cốc bay, và thuốc độc, và sọ người trong rạp hát.
¡Ay qué trabajo me cuesta
quererte como te quiero!
Por tu amor me duele el aire,
el corazón
y el sombrero.
¿Quién me compraría a mí
este cintillo que tengo
y esta tristeza de hilo
blanco, para hacer pañuelos?
¡Ay qué trabajo me cuesta
quererte como te quiero!
Dịch
Anh trả giá bao nhiêu phiền muộn
để yêu em như thể anh yêu!
Yêu em, khí trời làm anh đau,
đau tim,
đau cả mũ đội đầu.
Có ai mua cho mình
chiếc dải dài dài tết bằng lụa mỏng,
nỗi buồn bằng chỉ trắng
để dệt thành khăn tay?
Anh trả giá bao nhiêu phiền muộn
để yêu em như thể anh yêu!
Trong nhà người ta phòng ngừa
các vì tinh tú.
Đêm sụp đổ.
Bên trong, có một em bé gái chết
với một bông hồng thắm đỏ
ẩn trong mái tóc.
Sáu con họa mi than khóc bé
ngoài hàng rào.
Thiên hạ tiếp tục thở dài
với những cây lục huyền cầm mở.
Hoy siento en el corazón
un vago temblor de estrellas,
pero mi senda se pierde
en el alma de la niebla.
La luz me troncha las alas
y el dolor de mi tristeza
va mojando los recuerdos
en la fuente de la idea.
Todas las rosas son blancas,
tan blancas como mi pena,
y no son las rosas blancas,
que ha nevado sobre ellas.
Antes tuvieron el iris.
También sobre el alma nieva.
La nieve del alma tiene
copos de besos y escenas
que se hundieron en la sombra
o en la luz del que las piensa.
La nieve cae de las rosas,
pero la del alma queda,
y la garra de los años
hace un sudario con ellas.
¿Se deshelará la nieve
cuando la muerte nos lleva?
¿O después habrá otra nieve
y otras rosas más perfectas?
¿Será la paz con nosotros
como Cristo nos enseña?
¿O nunca será posible
la solución del problema?
¿Y si el amor nos engaña?
¿Quién la vida nos alienta
si el crepúsculo nos hunde
en la verdadera ciencia
del Bien que quizá no exista,
y del Mal que late cerca?
¿Si la esperanza se apaga
y la Babel se comienza,
qué antorcha iluminará
los caminos en la Tierra?
¿Si el azul es un ensueño,
qué será de la inocencia?
¿Qué será del corazón
si el Amor no tiene flechas?
¿Si la muerte es la muerte,
qué será de los poetas
y de las cosas dormidas
que ya nadie las recuerda?
¡Oh sol de las esperanzas!
¡Agua clara! ¡Luna nueva!
¡Corazones de los niños!
¡Almas rudas de las piedras!
Hoy siento en el corazón
un vago temblor de estrellas
y todas las rosas son
tan blancas como mi pena.
Dịch
Những vì sao run rẩy – ta cảm nhận ra
Trong con tim này – nhưng rất lạ
Con đường của ta bỗng không còn nữa
Và trong hồn này dày đặc màn sương.
Ánh sáng làm cho đôi cánh gãy ngang
Và cháy lên một nỗi buồn cay đắng
Nỗi buồn này đắm chìm trong hồi tưởng
Và trong ngọn nguồn ý nghĩ của sao.
Tất cả hoa hồng tái nhợt biết bao
Như nỗi buồn trắng của ta da diết
Nhưng không tái nhợt bằng cơn bão tuyết
Từng vây quanh rầu rĩ chốn xa nào.
Những bông hồng đã từng hân hoan
Còn lúc này đây hoa cúi xuống
Những nụ hôn làm bằng tuyết trắng
Tan ra trong bóng tối tức thì
Và trong tia sáng của những ước mơ
Của những ai yêu hoa và quí mến.
Tuyết tan chảy trên những cánh hoa hồng
Nhưng mà tuyết trong lòng không tan chảy
Và móng vuốt của những năm tháng ấy
Mặc cho hoa hồng những bộ áo quan.
Tuyết mùa đông liệu rồi tan chảy
Khi ta đi về bóng tối hư vô?
Hay rồi đây sẽ hiện ra tuyết mới
Và hoa hồng đẹp hơn những hồng xưa?
Và liệu ta có nhận thức được thế giới này
Như những lời Chúa Giê-su từng dạy?
Hay vẫn bí ẩn muôn đời, mãi mãi
Câu hỏi của muôn kiếp, muôn đời?
Và nếu như tình yêu chỉ là dối gian
Thì hơi thở làm sao thổi vào cuộc sống
Và nếu ta đắm chìm trong giấc mộng
Thì nhận thức còn biết đến từ đâu
Hạnh phúc không nhìn thấy ở nơi nào
Nhận biết Thiện, Ác ông trời đã cản!
Và nếu như sẽ tắt tia hy vọng
Trên cõi đời chỉ còn lại hỗn mang
Thì biết lấy đâu ngọn đèn thắp sáng
Cho những con đường ở chốn trần gian?
Nếu màu thanh thiên là giấc mộng
Thì lòng trinh trắng biến đi đâu?
Và nếu mũi tên của thần tình yêu
Không còn thì điều gì với con tim sẽ đến?
Và nếu như cái chết – là cái chết
Thì điều gì sẽ đến với nhà thơ?
Và nếu như tất cả đều yên giấc
Thì liệu còn ai sẽ nhớ đến ta?
Ôi mặt trời hy vọng hãy rót ra
Trên dòng sông trăng sáng tỏ.
Những con tim vô tội của trẻ thơ
Và những linh hồn lạnh lùng như đá!
Những vì sao run rẩy – ta cảm nhận ra
Trong con tim này – nhưng rất lạ
Tất cả hoa hồng hôm nay nhợt quá
Như nỗi buồn đau màu trắng của ta.
Trên những ngọn tháp vàng,
điểm những tiếng chuông thương.
Trên những làn gió vàng,
mở ra những tiếng chuông.
Qua một con đường
cái chết bước đi, đầu quấn
vành hoa cam đã héo.
Nó ca và ca
một bài ca
trên cây huyền cầm trắng,
và ca và ca và ca mãi.
Trên những ngọn tháp vàng,
ngừng lại những tiếng chuông.
Gió cùng với bụi
nắn những mũi thuyền bằng bạc
Một tiếng kêu ngắn gọn
đi từ ngọn núi này
qua ngọn núi khác.
Từ những cây ô-liu
một cầu vồng đen
bắc trên đêm xanh.
Ôi!
Như một cây cung thất huyền cầm
tiếng kêu làm rung lên
những sợi dây dài của gió.
Ôi!
(Người ở những hang hầm
soi những bó đuốc.)
Ôi!
Trên ngọn tháp
vàng,
điểm tiếng chuông thương.
Trên làn gió
vàng,
mở ra những tiếng chuông.
Trên ngọn tháp
vàng,
ngừng lại tiếng chuông.
Gió cùng với bụi
Tú nunca entenderás lo que te quiero
porque duermes en mí y estás dormido.
Yo te oculto llorando, perseguido
por una voz de penetrante acero.
Norma que agita igual carne y lucero
traspasa ya mi pecho dolorido
y las turbias palabras han mordido
las alas de tu espíritu severo.
Grupo de gente salta en los jardines
esperando tu cuerpo y mi agonía
en caballos de luz y verdes crines.
Pero sigue durmiendo, vida mía.
Oye mi sangre rota en los violines.
¡Mira que nos acechan todavía!
Dịch
Yêu em vô kể, em nào biết.
Bởi em say ngủ giữa lòng anh.
Giấu em thổn thức đôi dòng lệ.
Giọng xé lòng như dao thép đâm.
Xác thịt theo cùng tinh tú chuyển.
Ghim sâu từng mảnh trái tim đau.
Những lời u ám còn day dứt.
Mộc mạc tình em cánh mộng đầu.
Bọn người vênh váo trong vườn bước.
Chờ xác em và anh xót thương.
Bờm ngựa sáng theo màu của lá.
Đời anh, em ngủ giấc thê lương.
Có nghe máu vỡ cung đàn khóc.
Cuando sale la luna
se pierden las campanas
y aparecen las sendas
impenetrables.
Cuando sale la luna,
el mar cubre la tierra
y el corazón se siente
isla en el infinito.
Nadie come naranjas
bajo la luna llena.
Es preciso comer
fruta verde y helada.
Cuando sale la luna
de cien rostros iguales,
la moneda de plata
solloza en el bolsillo.
Dịch
Khi trăng lên
Những cây chuông lặng ngừng
Và có những con đường nhỏ
Trong rừng rậm mịt mùng.
Khi trăng lên
Biển bao phủ trần gian
Và con tim, cứ ngỡ
Hòn đảo chốn vô cùng.
Không ai đi ăn cam
Trong đêm trăng rằm
Mà phải ăn hoa quả
Ướp lạnh và tươi xanh.
Khi trăng lên
Cả trăm khuôn mặt ngang bằng
Và những đồng xu bạc
Trong túi khóc nỉ non.
Trên đây chúng tôi đã chia sẻ đến quý độc giả những bài thơ hay nhất của nhà thơ Federico García Lorca. Hy vọng các bạn sẽ yêu thích và cảm nhận được những giá trị cao cả của thi phẩm này. Cảm ơn đã theo dõi bài viết của chúng tôi nhé!
Xem Thêm: Nhà thơ Federico García Lorca và những thi phẩm nổi tiếng phần 6
