Huy Cận là một trong những nhà thơ có khối lượng các sáng tác thơ ca đồ sộ nhất. Ông có tên thật là Cù Huy Cận sinh năm 1919 tại Dương Sơn Hà Tĩnh. Và mất năm 2005 tại Hà nội. Ông là Hội viên Hội nhà văn Việt Nam từ năm 1957. Các sáng tác của Huy Cận rất được đông đảo bạn đọc đón nhận. Và cũng có nhiều bài thơ đã đưa vào chương trình sách giáo khoa. Hãy cùng tìm hiểu các tác phẩm của Huy Cận hay nhất bạn nhé!
Nội Dung
Anh đầu thai vào đời anh mỗi sáng
Đời tinh khôi theo hướng mắt em nhìn
Anh đi trên bờ của biển em sâu thẳm
Và anh trở về sâu thẳm của hồn anh,
Theo làn sóng em; vận mệnh đôi ta
Là hai đợt sóng giao hoà
Trên biển lớn.
Liệu hai ta có đổ xuống lúc cập bờ?
Anh dựa vào bờ em chiều lặn
Anh tự nhận mình trong gương em xán lạn
Để yêu em tận cội, tận nguồn
Để óc toàn em: hoa hồng và gai nhọn.
Anh đầu thai vào đời em mỗi sáng
Em là bình minh, em là rạng đông
Là chân trời lùi xa mãi mãi
Và chiếc đồng hồ cố định đời anh
Đánh những giờ số mệnh.
Em là hương vị của ngày, hương vị của đêm
Hương vị nhựa nồng và trái ngọt
Mà anh hít thở để làm êm đói khát
Của hồn anh nung chảy khát thèm.
Anh mang thầm em trong hồn anh
Như đứa trẻ thơ mãi để dành
Chiếc bánh mẹ cho từ sáng sớm
Anh chờ hạnh phúc những giờ xanh.
Anh mang thầm em đi trăm nơi
Nhớ em, anh tự mỉm môi cười
Là anh, hay chính là em đó ?
Anh sống thầm em ở giữa đời
Tặng Nguyễn Văn Y, chuyên gia gốm
Nắng lên hồng ban mai
Anh thờ gốm ngồi xoay
Đất mịn nhào với nắng
Hình đẹp nở trong tay.
Gió xuân man mác thổi
Cỏ non rờn ngoài đê
Mùa xuân đang tạo lại
Cây lá trên đồng quê.
Anh ngồi xoay ung dung
ánh sáng rọi theo cùng
Ngực anh màu nắng đượm
Đẹp hồng như đất nung.
Bình đẹp nghìn xưa cũ
Tay ông cha giao về
Đang sống lại tươi tắn
Trong bàn tay vuốt ve….
Bình cao dáng trẻ thon
Lọ nhớn thân đẫy tròn
Đẹp phúc đầy của mẹ
Đẹp duyên hiền của con.
Xoay xoay bàn gỗ ơi,
Nước mát nhào đất tơi
Anh làm thêm cái đẹp
Chưa có ở trong đời….
Anh thương em anh giắt
Gương trăng vào nón trời
Bốn mùa nghiêng nét mặt
Khi thương nhớ em soi
Anh viết bài thơ giữa ánh khuya
Cỏ cây yên ngủ. Gió xa về
Anh nhìn em ngủ hồn hiu nhẹ
Như bóng vườn trưa xanh tiếng ve
Biển lặng em nằm trong gió êm
Anh là bóng thức của hồn em
Ngoài kia sao cũng từng đôi sáng
Từng cặp nhân vàng trong trái đêm.
Bát ngát lòng anh giữa trái đời
Hai ta đôi hạt giữa nghìn đôi
Gió khuya nào biết xuân, hè nữa ?
Em mộng điều chi, miệng thoảng cười.
Em ở đâu ? Anh xa em một nửa.
Một nửa hồn anh lẩn quất theo em,
Vào giấc ngủ nửa hồn anh bợ ngợ
Gió khuya hay em bước động bên thềm ?
Tình đôi ta là trăm nghìn ràng rịt
Của tâm hồn của cả máu xương
Ai dám bảo hồn không là da thịt
Sắc hoa hồng không tách biệt làn hương.
Anh ở nơi em cùng trời cuối đất
Em ở nơi anh cõi thực cõi mơ
Em ở đâu mà hồn anh lẩn quất
Nhớ thương em lòng ngẩn tự bao giờ.
Tặng một cô em đi lấy chồng
Tôi có bà dì, bà mợ, bà cô
Phủ xuống hồn tôi tuổi bé thơ
Ba bóng đen như vòng số mệnh
Trên bùa đeo cổ những người xưa.
Bà dì duyên ép héo hon đời
Ngơ ngác thân con, chồng một nơi!
Khóc cạn mắt rồi, tìm cửa Phật
Phật không xoá được khổ dì tôi.
Bà mợ chanh chua nào giữ nổi
Chồng đi đánh bạc tháng năm dài
Cuộc đời đã hoá sòng gian lận
Hai kiếp người vô nuốt cả hai.
Bà cô căm phận phải chồng chung
Cả hoá ra hai kiếp lạnh lùng
Chồng sống cùng đành thân goá bụa
Chỉ mong an ủi có giời trông!
Mỗi lần theo mẹ bước về thăm
Tôi thấy đời như bỗng tối sầm
Mẹ bảo: “Con ơi đời khổ lắm,
Chồng con, âu cái nợ trăm năm!”
Thương cô, thương mợ, với thương dì
Chỉ biết buồn theo lời mẹ nói
Nhìn mặt ba người như bị trói
Vào xe oan nghiệt bánh lăn đi.
Mừng em hạnh phúc anh ghi lại
Đau khổ người thân buồn tuổi thơ.
Em đã đẹp duyên, thương các mẹ
Các cô, các chị những ngày xưa.
Chồng chết trận rồi, đến lượt con
Mẹ già cặm cụi sống chon von
Tôi nhìn mẹ, tưởng Bà Trưng hiện
Bà mẹ nghìn năm của nước non
Con trẻ ngủ chiều hay gật thót
Khóc inh vỡ cả nắng ngày tàn
Bà ôm dỗ mãi, hờn không ngớt
Tiếng nấc nằm mê, ngực vẫn ran.
Cát phừng ngoài bãi, bóng trong vườn
Gió chạy theo sông tự nước nguồn
Có phải đã vào lòng giấc trẻ
Làm ra xao động của hoàng hôn?
Ba ơi ngày hạ nhiều hương nắng
Chớ để say hương cháu ngủ chiều
Hồn trẻ chưa quen nghe vắng lặng
Trong từng hạt gió thổi ngày xiêu.
Vũ trụ ơi, nôi ấm của người
Đưa ru sao cũng lắm bồi hồi
Tưởng chừng đã hiểu, ta chưa hiểu
Tín hiệu ngầm trong mỗi nhịp nôi.
1. Chậm chuyến phà
Sông thu, trời lạnh, mây như khói
Chậm chuyến phà nên quen biết nhau
Chốc lát qua sông, đời vời vợi
Về đâu, rồi nữa biết tìm đâu ?
2. Mắt em
Mắt em anh chẳng dám nhìn lâu
Em đẹp, lòng anh bỗng thấy đau
Mới gặp sao mà như nhớ lại.
Hay dan díu tự kiếp xưa nào ?
Sắt đập sắt trên đe lò rèn
Luyện con dao giúp làm bếp núc
Luyện thanh kiếm mười năm đánh giặc
Sắt đập sắt, sao toé ngày đêm.
Lửa từ sắt hay lửa của tay?
– Bàn tay xưa lên trời cướp lửa –
Sắt còn mềm, đập thêm, đập nữa,
Đập cho đêm bật sáng thành ngày.
Bể lò rèn làng tôi thuở nhỏ
Tôi nhìn hoài, không chán, không về
Sắt đập sắt, nguội rồi, lại đỏ
Cái lò cừ thôn xóm sớm khuya.
Bác thợ rèn – Ông thần phép lạ
Ngực để trần hồng nâu ánh lửa
Bác cho tôi đốm lửa ban sơ
Tôi luyện rèn năm tháng thành thơ.
Thế giới mông mênh sống chẳng cùng
Cái tài âu cũng chỗ vui chung
Hỡi ai làm đẹp, làm hay đó
Chum lại cùng nhen lửa nấu nung
Anh tặng em buổi sáng hôm nay
Có hoa sen nở hồ Tây trắng hồng
Tặng em trời mát như sông
Trong veo chảy giữa hai dòng cây xanh
Anh tặng em buổi sáng lòng anh
Có mây có nước có cành có hoa
Có mình và lại có ta
Trong hương sen ngát nở xoà lòng sen
Anh tặng em cả những ưu phiền
Trong câu hát cũ nghe bên chợ cầu
Còn hằn trong chữ trong câu
Nỗi đau ngày trước cày sâu mặt người
Anh tặng em buổi sáng mai đời
Bước chân quen thuộc, tiếng người lại qua
Mây phồng buồm bạc xa xa
Ngày lên gió mới, lòng ta tặng mình.
Chùa Tây Phương (Sơn Tây) có những pho tượng La Hán rất đẹp, rất sinh động tạc vào thế kỷ 18. Nhà nghệ sĩ xưa đã vô tình hay hữu ý mượn đề tài chuyện Phật mà miêu tả xã hội quằn quại đau khổ trong nhiều biến động, và bế tắc không tìm được lối ra.
Các vị La Hán chùa Tây Phương
Tôi đến thăm về lòng vấn vương.
Há chẳng phải đây là xứ Phật,
Mà sao ai nấy mặt đau thương?
Đây vị xương trần chân với tay
Có chi thiêu đốt tấm thân gầy
Trầm ngâm đau khổ sâu vòm mắt
Tự bấy ngồi y cho đến nay.
Có vị mắt giương, mày nhíu xệch
Trán như nổi sóng biển luân hồi
Môi cong chua chát, tâm hồn héo
Gân vặn bàn tay mạch máu sôi.
Có vị chân tay co xếp lại
Tròn xoe từa thể chiếc thai non
Nhưng đôi tai rộng dài ngang gối
Cả cuộc đời nghe đủ chuyện buồn….
Các vị ngồi đây trong lặng yên
Mà nghe giông bão nổ trăm miền
Như từ vực thẳm đời nhân loại
Bóng tối đùn ra trận gió đen.
Mỗi người một vẻ, mặt con người
Cuồn cuộn đau thương cháy dưới trời
Cuộc họp lạ lùng trăm vật vã
Tượng không khóc cũng đổ mồ hôi.
Mặt cúi nghiêng, mặt ngoảnh sau
Quay theo tám hướng hỏi trời sâu
Một câu hỏi lớn. Không lời đáp
Cho đến bây giờ mặt vẫn chau.
Có thực trên đường tu đến Phật
Trần gian tìm cởi áo trầm luân
Bấy nhiêu quằn quại run lần chót
Các vị đau theo lòng chúng nhân?
Nào đâu, bác thợ cả xưa đâu?
Sống lại cho tôi hỏi một câu:
Bác tạc bấy nhiêu hình khô hạnh
Thật chăng chuyện Phật kể cho nhau?
Hay bấy nhiêu hồn trong gió bão
Bấy nhiêu tâm sự, bấy nhiêu đời
Là cha ông đó bằng xương máu
Đã khổ, không yên cả đứng ngồi.
Cha ông năm tháng đè lưng nặng
Những bạn đương thời của Nguyễn Du
Nung nấu tâm can vò võ trán
Đau đời có cứu được đời đâu.
Đứt ruột cha ông trong cái thuở
Cuộc sống giậm chân hoài một chỗ
Bao nhiêu hi vọng thúc bên sườn
Héo tựa mầm non thiếu ánh dương.
Hoàng hôn thế kỷ phủ bao la
Sờ soạng, cha ông tìm lối ra
Có phải thế mà trên mặt tượng
Nửa như khói ám, nửa sương tà.
Các vị La Hán chùa Tây Phương!
Hôm nay xã hội đã lên đường
Tôi nhìn mặt tượng dường tươi lại
Xua bóng hoàng hôn, tản khói sương.
Cha ông yêu mến thời xưa cũ
Trần trụi đau thương bỗng hoá gần!
Những bước mất đi trong thớ gỗ
Về đây, tươi vạn dặm đường xuân.
Cái dạ yêu đời động núi sông
Lòng anh vui hát, má em hồng
Yêu nhau ta nói làm sao hết!
Ngoài nội hoa về phút phút đông.
Nhớ những trưa hè tuổi bé thơ
Trốn cha, theo bạn rủ lên chùa
Trèo nhăm quả muỗm chua chua lét
Phượng thắm ve sầu, nhịp mõ khua.
Rồi kéo nhau vào trong hậu tự
Xem thôi địa ngục lại thiên đàng,
Thiên đàng cao quá không nhìn rõ,
Địa ngục phơi bày thật thảm thương.
Nhớ mãi đầu bươu thằng quỉ sứ
Mắt thòi ra nửa, lưỡi cong liềm
Tay cầm chày giã đàn bà chửa
Thai phọt ra ngoài đọng máu đen.
Lại có những người bị lửa thiêu
Những đầu nhúng vạc cháy xèo xèo
Những thân cưa dọc như cưa gỗ
Cưa cả mắt nhìn, cả miệng kêu.
Bọn tôi nhìn kĩ mới hay rằng
Họ giống bà con trong xóm làng
Cũng áo quần nâu, gầy guộc mặt
ở đây không thấy kẻ giàu sang.
Tôi sợ nhưng mà sợ ít thôi
Không bằng cái sợ của bà tôi
Đi qua địa ngục bà run gậy
Đâu đó dường như đã thấy rồi…
Trưa hè mây vắng nắng chang chang
Lại gió Lào hun nóng tựa rang
Mà bạn cùng tôi bên địa ngục
Lạnh chân, lạnh ẩm cả thiên đàng.
Nhớ lại trưa hè tuổi bé thơ
Về thăm bạn cũ rủ lên chùa
Tuổi thơ cây muỗm còn y đó.
Địa ngục thiên đàng đã khác xưa.
Hỡi em yêu, hỡi em thương
Thân em cẩm thạch tẩm hương rừng trầm
Mưa trời ướt lá lâm thâm
Tương tư ngày tháng ướt dầm hồn anh
Em yêu: tượng ngọc vân xanh
Anh yêu gốc cội, yêu cành đung đựa
Yêu đôi trái chín đang mùa,
Yêu vòm biển động triều khua nhịp đời
Là cây anh mọc đất tươi,
Là sao anh mọc đỉnh trời vô biên,
Là tình yêu dại, yêu điên
Yêu em da diết triền miên tháng ngày
Anh biết yêu em đã muộn màng
Nhìn em trăm bận chỉ nhìn ngang
Biết rằng nhìn thẳng thêm đau đớn
Anh sợ tình ta sẽ dở dang…
Muốn trốn em mà trốn được nào!
Mắt em thầm gọi sắc như dao
Gặp em như nín lòng anh lại,
Trốn cả lòng anh, trốn được sao!…
Em hỡi! Yêu nhau chẳng muộn màng
Lửa bền trong đá mấy muôn năm
Lửa đôi ta chẳng cùng nhau đượm
Sẽ đốt lòng ta ra bụi than
Ngày anh lên đường: em trao anh chiếc võng
Võng đan múi tơ nhẹ tựa thời gian
Tơ quê ta chín bụng tằm vàng óng
Võng theo anh từng giấc ngủ núi ngàn.
Võng treo vào cây nguyên cành nguyên lá
Bỗng hoá cột nhà nhịp võng đung đưa
Võng tơ nhẹ: mạng nhện nào kì lạ
Giăng đôi cành lấp lánh áng trăng thưa.
Võng anh treo đầu Nam đầu Bắc
Hai hồi nhà của đất nước thương yêu
Níu về Nam sợi võng bền dằng dặc
Nhớ về em trăm múi võng đan thêu…
Võng ru anh trưa Trường Sơn nắng biếc
Võng ru anh đêm đèo suối trăng sương
Ngủ với súng trong màng tơ em dệt
Võng mắc lên: trạm ấm giữa đường trường.
Em thương anh đan từng múi chặt
Anh nhớ em giấc ngủ quyện vào tơ
Em bên anh chẳng bao giờ vắng mặt
Tay tơ em, anh áp má những giờ…
Chiếc võng theo anh suốt đường chiến đấu
Ngày hành quân vo giấc ngủ đeo lưng
Chiếc võng quê hương tết bằng nắng ủ
Dành cho anh trăm buổi dậy tưng bừng.
Chiều thu trong, lá trúc vờn đẹp quá,
Lá mía xanh nhung quạt vào mái rạ
Tiếng lao xao như ai ngả nón chào.
Hoa mướp cuối mùa vàng rực như sao,
Giếng trong lẻo, trời xanh in thăm thẳm.
Chiều thu quê hương sao mà đằm thắm
Tôi bước giữa vườn, bạn với hàng cau
Hút nắng tơ vàng như những đài cao
Đứng lồng lộng, thu tiếng chiều vàng rợi.
Vồng khoai lang xoè lá ra nằm sưởi
Cùng với gà mẹ xoè cánh ấp con.
ở trước sân hà mấy đống gạch son,
Hố vôi trắng nằm đợi ngày xây dựng.
Trời thu trong em bé cười má ửng;
Như cây sai mẹ đứng giữa chùm con.
Chiều thu vàng vàng rực cả tâm hồn
Của đất nước đang bồi da thắm thịt.
Gió biển mặn thổi về đây tha thiết;
Những con chim phơi phới cánh, chiều thu
Náo nức như triều, êm ả như ru…
Trên đây là các bài thơ của Huy Cận hay mà chúng tôi muốn chia sẻ và giới thiệu với bạn. Thông qua bài viết này chắc hẳn bạn đã hiểu thêm về phong cách sáng tác của nhà thơ này. Cũng như hiểu được tại sao ông lại được yêu thích tới vậy. Đừng quên đón đọc những bài viết tiếp theo của chúng tôi để cùng cập nhật những bài thơ hay nhất bạn nhé!
Xem thêm: Nhà thơ Huy Cận và những bài thơ hay đặc sắc để đời phần 2
