Huy Cận cùng với một số nhà thơ khác đã từng cắm cờ trên đỉnh cao của phong trào Thơ mới. Ông là một nhà thơ luôn được đánh giá cao trên thi đàn. Và các sáng tác của ông đa phần đều lấy cảm hứng từ vũ trụ, cảm quan vũ trụ và cảm quan xã hội. Chính các yếu tố này đã nâng hồn thơ của Huy Cận thành một phong cách thơ độc đáo. Hãy cùng tìm hiểu các tác phẩm của Huy Cận hay nhất bạn nhé!
Nội Dung
Chim bay, ngựa chạy, trời đang sáng
Mây trắng ùn lên một cõi thu
Đo sải chân trời chim vút lặng
Ngựa phi bờm nóng quét sương mù
Dậy sớm theo chim ta thả thơ
Bay vào hội gió nở ra mùa
Phi theo ngựa khoẻ về phương lạ
Đất đẹp chồm vui theo gió khua
Ta ở đất này, sống cõi này
Đất làm ra gió để chim bay
Chim làm ra gió cho trời rộng
Người thuộc đường chim giang cánh tay
Ai nhớ thời xưa kim địa bàn
Hình chim thon nhọn chỉ không gian
Nam châm, thơ cũng loài chim đó
Cánh sải mùa xa chẳng lạc ngàn
Anh đi anh hái chùm hoa núi
Về tặng lòng em yêu nhớ anh
Hoa tím thuỷ chung không có tuổi,
Hoa lan trong trắng khẽ nghiêng mình.
Lại có hồng say gai cũng thơm,
Hoa thia chi chít cánh thuê cườm,
Hoa mua thưở nhỏ làng bên núi.
Anh hái cùng sim ăn bỏ cơm.
Gió núi em ơi thổi vút về.
Nghìn hoa hương lạ sắc say mê
Lòng anh hái cả cho em đó,
Hái cả chùm mây, sợi gió se.
Hoa nhớ hoa thương hoa đợi chờ
Hoa hương da thịt nối hồn mơ
Lòng anh là cả vùng hoa núi
Ấp ủ lòng em muôn cánh thơ.
1. Nhìn sao
Đã lâu ta không nhìn sao
Đêm nay ngủ đảo Long Châu biếc ngời
Ta nhìn chi chít đêm vui
Tằm sao ăn rỗi, nong trời vàng tơ.
2. Đèn biển Long Châu
Long Châu nhiều đá ít cây
Lá vông cánh mát những ngày gian lao
Trời Long Châu có nhiều sao
Mọc từ đáy biển mọc vào bờ quê
Giữa trời sao, ngọn đèn khuya
Làm ngôi sao đất, lửa chia bốn trời.
Mặt trời là trái chín cây
Cột buồm san sát, lưới đầy cửa sông
Bão xa chưa tạnh, mây đùn
Thuyền quây đánh lộng, mai hừng ra khơi.
Buồm về rộng mở cánh dơi
Gió chênh khoang cá lườn phơi nắng vàng
Cửa sông nửa cảng, nửa làng
Nửa cồn nửa biển dịu dàng mắt ai
Mênh mông cát mịn bãi dài
Tay người đan lưới nhẹ cài hoàng hôn.
Diệu ơi, Diệu đã về yên tịnh
Cận hãy còn đây trăm xốn xang,
Cận mới về thăm quê Nghệ Tĩnh
Gặp tuần trăng sáng ngẩn ngơ trăng.
Cận ra Thanh Hoá nằm bên biển
Biển lại dồn xao không phút ngưng.
Diệu đã đi xa về tới bến
Cận đang biển động sóng lừng dâng.
“Hồi kí song đôi” đang viết dở
Hai chương tuổi nhỏ chép xong rồi
Đời ta, trang khép, còn trang mở
Cận viết đầy trang, tay mới xuôi.
Biển lớn băng qua, ấy biển đời
Biển vào vũ trụ, ánh sao mời
Diệu dò thế giới bên kia trước
Khỏi lạ đường khi Cận tới nơi.
Đã rằng nương bóng trăng thanh
Đêm đêm em đến thăm tình có ta.
Ta còn, em cũng chưa xa,
Yêu nhau kẻ thực, người ma, não lòng.
Nứa anh đem phơi nắng
Chính ửng mặt trời hồng
Nứa anh đem hong bếp
óng ánh màu mật ong.
Anh bắc qua năm tháng
Chiếc cầu phao âm thanh
Đời hai đầu mưa nắng
Đàn mắc võng tâm tình
Mỗi câu em đậm đà
Mỗi tiếng lòng anh dội
Câu trầm bổng thiết tha
Võng ru lời rừng suối
Em cùng anh ta nối
Qua trăm núi nghìn đèo
Tiếng quê hương vời vợi
Như dậy rừng nứa reo
Tiếng đá lồng tiếng nứa
Cung bậc hồn cha ông
Bậc cao như đỉnh núi
Bậc trầm hơn đáy sông
Đàn nói lòng Đam San
Đàn nói tình Xinh Nhã
Nói ân tình đôi ta
Tựa lửa bền trong đá.
Những đảo mù khơi ai viếng thăm!
Chim con mòn mỏi cánh giam cầm
Rêu vàng nở gượng đôi hoa gió,
Không hạt phương xa đến gởi mầm
Chỉ có nghìn năm triều sóng động
Mai chiều trải lại nếp vô biên
Mây phiêu lưu cũng không ngừng bóng,
Cát nổi đòi cơn trận tủi phiền.
Tôi nhớ bân quơ những chiếc hồn
Muôn trùng biển rộng, đảo con con.
Thuyền không giao nối đây qua đó,
Vạn thuở chờ mong một cánh buồm.
I
Có trăng mà lại có mưa
Như trên lụa bạch thêu thùa kim sa.
Hoàng lan trước ngõ la đà
Cành đưa nét đậm, lá nhoà mực phai.
Những e phí đẹp của trời
Ta nằm không ngủ trông vời mưa trăng.
II
Có mưa mà lại có trăng
Thời gian rất nhẹ đan bằng sợi trong.
Có trăng mưa khỏi lạnh lùng
Có mưa trăng thấm tận cùng cỏ cây
Thiên nhiên ngàn vạn đổi thay
Vẫn nguyên ý đẹp giãi bày cùng ta.
Đêm về với biển đêm xanh
Không đen, đêm biển long lanh nghìn trùng.
Ta đi khắp núi khắp đồng
Lại về ngủ biển, nằm trong dạt dào
Ta nằm trên đáy trăng sao,
Nằm chao sóng mặn, nằm chao sóng cồn.
Ta cùng biển hoá chiếc hôn
Mênh mông, hôn bãi bờ, hôn cuộc đời…
Nay cuối thu rồi tôi đến đây,
Se se dáng liễu, nước hồ đầy…
Tầm Dương không phải khuya đưa khách
Mà tưởng tì bà gió chạm dây…
Tôi đi trên đường Bạch Cư Dị,
Người đã khuất mười hai thế kỉ
Nhưng phải chăng người còn bước đâu đây,
Trán còn gợn sóng Tây Hồ suy nghĩ.
Nhớ những khi đất trích người bị đuổi
Thổi véo von tâm sự bến Tầm Dương.
Tôi đọc lại những câu thơ nghìn tuổi
Trẻ như xưa. Cúc lại đón bên đường.
Những người bình dị người hay tả
Đã khổ nghìn năm trong thiên hạ,
Nghìn năm đói rách chỉ may còn
An ủi trong thơ người êm ả.
Ngày nay sự thế đã thay rồi
Những bạn khổ nghèo xưa của người
Đã từng vùng lên nắm vận mệnh,
Cơm no áo ấm với hoa cười.
Hàng Châu thêm đẹp, hồ thêm đẹp,
Đường thủa người đi bóng liễu che,
Có phải bóng người còn lẩn giữa
Nhân dân hôm sớm lúc đi về.
Mặt trời xuống biển như hòn lửa
Sóng đã cài then, đêm sập cửa.
Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi,
Câu hát căng buồm cùng gió khơi.
Hát rằng: cá bạc biển Đông lặng,
Cá thu biển Đông như đoàn thoi
Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng.
Đến dệt lưới ta, đoàn cá ơi!
Thuyền ta lái gió với buồm trăng
Lướt giữa mây cao với biển bằng,
Ra đậu dặm xa dò bụng biển,
Dàn đan thế trận lưới vây giăng.
Cá nhụ cá chim cùng cá đé,
Cá song lấp lánh đuốc đen hồng,
Cái đuôi em quẫy trăng vàng choé,
Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long.
Ta hát bài ca gọi cá vào,
Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao,
Biển cho ta cá như lòng mẹ,
Nuôi lớn đời ta tự buổi nào.
Sao mờ, kéo lưới kịp trời sáng,
Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng,
Vảy bạc đuôi vàng loé rạng đông,
Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.
Câu hát căng buồm với gió khơi,
Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời.
Mặt trời đội biển nhô màu mới
Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.
Đời hỏi gì ta trên đảo vắng ?
Mắt xanh hiu hắt gió thời gian
Đời hỏi gì ta trên biển nắng?
Hồn xanh cuồn cuộn suối khơi ngàn.
Đời hỏi gì ta ? Hồn ta đây!
Nhìn đêm mắt rụng hay sao bay ?
Ta đến đây đất trời hưng thịnh
Đời hỏi gì ta trong ánh ngày ?
Ánh sáng thầm vang, ta lắng nghe
Âm binh rên khóc giữa trưa hè
Quay tròn giọt lệ ba nghìn hướng
Đời hỏi gì ta sau bánh xe ?
Đời hỏi gì ta trong gió mạnh?
Đời hỏi gì ta trên biển đầy?
Mắt Đời nhìn hỏi nhiều khi lạnh
Thế cuộc vang lừng hạt máu say.
Em ạ, vườn xoan anh ngủ say
Giấc mơ tím trắng giữa ban ngày
Hương xoan thơmm mát chiều hè thịnh
Hương tím hay là mộng cỏ cây ?
Giấc xoan trên cỏ; dưới hoa cành
Anh lại nằm mơ hoa lá xanh
Màu lí chiều hè là xứ sở
Lòng em đi tới với lòng anh
Lòng anh kết một chùm hoa nhớ
Hoa lí trong mơ, hoa tím xoan
Xanh tím gọi nhau mùa gặp gỡ
(Tặng em kỉ niệm cưới mười năm)
Em mua vé tháng xe vô trường
Tảng sáng lên xe còn đọng sương
Sẫm tối ra xe về gió lạnh
Đi về hai buôi, nghĩ anh thương.
Sương sớm sương đêm chân buốt ngâm
Mãi chưa mua được bốt vừa chân
Đêm về ủ mãi trong chăn chiếu
Mới thấy bàn chân em ấm dần.
Vé tháng em ơi! Em cứ đi!
Đời đi có chuyến, chớ sai kì!
Chân em có buốt về anh ủ
Chân nhẹ thầm như chân ý nhi.
Rồi một ngày, không vé trắng, xanh
Đôi ta lên chuyến xe tốc hành
Đi luôn, đi mãi không về nữa
Nhưng chắc còn lâu, em của anh!
Em ơi! Trời xanh
Như là tuổi nhỏ
Đôi cây giao cành
Bên đường, vui sao
Giờ đây trưa rồi
Chim đà nghỉ hát
Lá đà nghỉ quạt
Mành hoa bồi hồi.
Đời nằm rất êm
Mây thưa buông rèm
Thời gian rất nhẹ
Qua mảnh tóc em
Mây nghiêng nghiêng bóng
Mi tơ dệt mộng
Em là trời xanh
Nhìn qua cửa động
Trưa nay trong nhà
Ghế bàn yên ngủ
Riêng lòng đôi ta
Nằm trong vũ trụ
Gà gáy đầu thôn, gáy giữa thôn
Mưa tinh sương mát tận tâm hồn
Đêm qua tắt gió cây không ngủ,
Mưa sớm hàng cây đứng ngủ ngon.
Gà gáy trong mưa tiếng vẫn trong,
Giọng kim giọng thổ rộn vang đồng.
Được mùa giống mới, gà no bữa,
Tiếng gáy tròn như lúa nặng bông.
Núi Tản như con gà cổ đại
Khổng lồ, mào đỏ thắp bình minh
Mênh mông gọi nắng cho mùa chín
Từ buổi Sơn Tinh thắng Thuỷ Tinh.
Chủ nhật qua tôi gặp một người điên
Trên mặt ngây thơ nét nét dịu hiền
Lấp loáng dọi hai mắt đà mờ ảo.
Sự sống thọt, đời không tỉnh táo
Chị cầm roi nhưng nào biết đánh ai.
Các trẻ em bu quanh chị, đùa dai,
Chị vút gió rồi đứng cười rờn rợn.
Người qua phố xem lâu, cũng chán
Bỏ chị đi như chợ vãn chiều hôm.
Chị là ai? Đau khổ lắm? Tay ôm
Bó quần áo rách tươm như giẻ vụn.
Chị đứng đó, thuyền trôi mất hướng
Mà bỗng nhiên biển hoá đá mênh mông.
Hỡi tâm hồn mắc cạn giữa dòng
Có phải chị còn chờ mong hướng gió ?
Ai nhìn được trong tâm hồn mờ tỏ,
Trong não cân đã loang loang lổ vùng đêm ?
Mắt chị nhìn đâu leo let ngọn đèn,
Tôi bất giác nhớ ngày nhật thực
Bóng tối ăn hoen mặt trời sáng rực.
Đời tôi đã gặp nhiều chết nhiều đau,
Đã thấy những thân người như hoa héo nhựa xàu
Sự sống khô đi như dòng nước cạn
Nhưng nói sao hết lòng tôi đau đớn
Thấy chị đứng, đi, da thịt hồng tươi
Nói năng mà như không sống nữa rồi…
Sương chiều xuống như xoá nhoà cây cỏ.
Trong mắt chị chút hồn còn mờ tỏ
Cũng dường như pha loãng biến trong sương.
Chị về đâu? Mẹ chị đến, yêu thương
Nâng đầu chị như tay già chống chọi
Với trái sắp rơi, với hồn sắp tối.
Chuyện đau thương mẹ chị kể đầu đuôi,
Chuyện gia tài xâu xé, tình nghĩa pha phôi,
Chuyện đời cũ hơi tiền làm lạnh máu…
Chị mất trí, bị “cuộc đời” lừa đảo.
Sau màn sương trắng đục mặt trời chiều
Đỏ bầm như cục máu uất ai treo,
Cả hồn chị đã tím bầm trong đó.
Tôi tưởng nghe trong hồn ai sụp đổ
Rít vang lên cả quá khứ bạo tàn
Trong buổi chiều sương trắng lạnh màu tang.
Gặp em một sáng trời se lạnh
Em đẹp hừng đông, anh choáng say
Bão dậy trong lòng chưa phút tạnh
Chiêm bao lẩn quất tháng năm này
Mây trắng về đâu mây trắng ơi
Nhớ thương từng mảng ngáng chân trời
Yêu em, anh muốn làm mây trắng
Khuya sớm tìm em nay tới nơi
Giã từ, từ giã hoa ân ái
Một nửa tàn phai, một nửa tươi
Môi cắn máu thâm cho khỏi khóc
Yêu em anh lại ngẩn ngơ cười.
Đêm nay gió giữa hai mùa
Thổi sao vi vút, mây lùa một bên.
Mùa quê hương, tưởng đã quen,
Nửa đêm gió thổi, nằm yên được nào!
Có những đêm gió dậy thình lình
Như chợt thức một niềm chi xao xuyến
Như trẻ nhỏ khóc nín rồi, đêm đến
Lại nấc lên cơn tủi tự chiều hôm
-Đến bao giờ, đến bao giờ hỡi lòng
Mới hết dậy những ngọn triều yêu mến?
Trời đất cũng có những giờ thầm kín
Tự xôn xao không biết vì đâu
Tưởng đêm sâu thầm thỉ với đêm sâu
Tưởng gió thổi cũng gữa đường trăn trở,
-Đến bao giờ, đến bao giờ vũ trụ
Mới cho ta nghe hết nỗi niềm xa?
Người đã vào vũ trụ như về nhà
Nhưng gió đến nửa đêm chưa hết lạ
Có phải thân ta có một bề hoa lá
Và một bề gió thổi không ngưng
Và Đất tròn địu ta trên lưng
Đi những bước sâu dày trong bát ngát
Quá nửa thu rồi, trời đêm trong vắt
Gió lại đi không vướng một làn mây
Mở cửa trông: Sao sáng từng bầy
Như xúm xít uống những hồ leo lẻo
Trong những đáy trời xa vạn nẻo
Có những đêm gió dậy thình lình
Như xao xuyến một niềm chi chợt thức
Như sự sống bỗng dài thêm kích thước
Như cuộn thước tròn bỗng mở đo xa…
Gió lạnh chiều đông nhớ tuổi thơ
Bầy chim chèo bẻo nấp bên bờ
Mênh mông nước bạc đồng sau gặt
Một nỗi buồn xa như sóng xô.
Chim ở đâu về sà chớp mắt
Chim vương nhựa chết hết bay rồi
Bắt chim nghe lạnh hai đầu cánh
Tưởng mặt trời se rụng đến nơi.
Tuổi nhỏ hắt hiu giữa cánh đồng
Nửa tràn sương núi, nửa hơi sông
Có gì ẩm ướt trong hồi tưởng
Như áo ngày mưa bặn bếp hong.
Gió lạnh chiều đông xui nhớ thuở
Bầy chim chèo bẻo nấp bên bờ
Hôm ta nấp, thơ giăng lưới
Bẫy tháng năm về, bắt tuổi thơ
Gió một hướng, lá buồn năm bảy điệu
Mây một tầng, vạn nẻo đất sầu đen
Em một bước, lòng anh trăm phía héo
Trăm phía rầu vương vấn một dòng tên.
Thôi lòng anh như lá chiều hiu hắt
Rụng đi thôi theo mộng của người xưa
Yên một phận, nằm một bề với đất
Mặc gió ào, và gươm mắt em đưa.
Lá xanh rụng vô biên quanh bến đá
Ban chiều nay khi gió phất tà xuân
Ôi đẹp muôn năm, cánh thần cao cả!
Chim mê say tan tác mộng giai nhân.
Giọng em vang tự trời quê Huế
Nhẹ thoáng, xanh veo, mà xốn xang
Nồng cháy như mồi thông núi Ngự
Giọng em nửa thực, nửa mơ màng
Chỉ một lần nghe đủ nhớ đời
Huống chi anh được đón bao lời
Bâng khuâng em nói trong chiều lạnh
Ngơ ngẩn lòng ta Huế Huế ơi!
Trên đây là các bài thơ của Huy Cận hay mà chúng tôi muốn chia sẻ và giới thiệu với bạn. Ở Huy Cận ta cảm nhận được một nét riêng không hề trộn lẫn với ai. Và đặc biệt ở đó ta cảm nhận được vũ trụ là nguồn đề tài bất tận trong thơ của Huy Cận. Chính vì vậy đó cũng chính là cách nhà thơ bộc lộ các tính cách và khả năng cảm thụ văn chương của mình.
Xem thêm: Nhà thơ Huy Cận và những bài thơ hay đặc sắc để đời phần 3
