Với Huy Cận ông đã chọn vũ trụ làm hạt nhân cho mọi sáng tác. Có thể nói vũ trụ vốn là cái nôi của nhân loại và cũng chính là nguồn gốc của mọi phát sinh tình cảm. Và đó cũng chính là nguồn nuôi dưỡng hồn thơ Huy Cận. Hãy cùng tìm hiểu các tác phẩm của Huy Cận hay nhất bạn nhé!
Nội Dung
Anh em ơi! Ta tới trăng rồi!
Trăng sao cũng hoá xứ người từ đây.
Trạm đầu vũ trụ xinh thay
Nửa quen nửa lạ đặt ngay cờ hồng.
Mẹ ơi! Mua cốm, mua hồng
Mua con cá chép lượn vòng con chơi.
Trăng cao, trăng đẹp, trăng ngời
Mua tàu vũ trụ con ngồi lên trăng.
Đầu năm gió mát tựa hè
Nứt bung hoa gạo bốn bề trăng xuân
Sông là người đẹp khoả thân
Núi xanh mơn mởn bước gần bước xa
Lá ngôi lá mía rì rà
Áo đêm xuân khéo mượt mà dải tơ.
Chỉ có trời xanh thay cỏ cây
Mênh mông sa mạc. Cát làm ngày;
Cát làm đêm nữa. Trăng phơi át
Sao sáng đằng xa hay cát bay?
Vua chúa không yên chịu cát vùi
Trăm kim tự tháp đá chen trời.
Năm nghìn năm đứng cười sa mạc,
Nắm chắc trong tay vĩnh viễn rồi!…
– Kim tự tháp! Ngươi thấy gì tự bấy?
– Thấy gió thổi bốn mùa, cát dậy;
Cát vung lên rát mặt thời gian,
– Kim tự tháp! Người vẫn cười ngạo nghễ?
Chấp năm tháng, xoa những đầu thế kỉ?
– Buổi đầu tiên tôi tưởng vậy, say sưa
Không cho ngày tàn, cắm mặt trời trưa
Trên đỉnh nhọn như kim cương lấp loáng
Trên mũ mão đầu Thiên Vương chói rạng.
– Nhưng rồi sao, Kim tự tháp ngàn năm?
– Trong lòng tôi một xác ép vua nằm;
Dưới chân tôi vạn thần dân chết lụi.
Vua muốn thắng thời gian vòi vọi
Nằm yên trong giấc đá, kín bưng.
Suốt đời vua lo chỗ ngủ cuối cùng,
Ôm cái chết mong thắng dần cái chết.
Thời gian thổi, hồn vua không sợ rét;
Mặt trời quay, trục tháp chẳng mòn xoay.
Vua ngủ yên nhưng tôi thức đêm ngày;
Cát, cát, cát nổi từng cơn dữ dội,
Cát thổi đập vào mình tôi nhức nhối.
Tôi thức vua cho vua biết: giữa trăng sao
Hạn nằm trong vĩnh viễn chẳng còn bao
“Dậy vua ơi! Cái chết chẳng thể rào
Được cái chết”. Vua ngủ mê giấc đá
Lở chân trời nhiều bạn tôi tàn tạ,
Hất ra ngoài vĩnh viễn xác vua phơi…
Tôi thấy thời gian rúng lạnh bốn chân tôi…
– Ngươi còn thấy những gì, Kim tự tháp?
– Từng thế kỉ những đoàn người cúi rạp
Dưới chân tôi rồi biến mất mù tăm…
Nhưng cũng đôi khi có những trán đăm đăm
Soi vằng vặc vào mặt tôi mà hỏi:
“Chất cái chết lên cao, trên mấy tầng mây nổi
Đã tấc nào thành sự sống hay chưa,
Hỡi nghìn năm Kim tự tháp chơ vơ!”
Tôi chết điếng trong lòng tôi tự đó
Tôi chết sững, chết thêm lần nữa
Trong từng vân, từng thớ đá thân tôi….
– Ngươi thấy gì, Kim tự tháp, nữa thôi?
– May tôi còn thấy giữa muôn trùng gió lộng
Thấy cái chết muốn trở thành sự sống
Cát kêu lên nỗi hoài vọng lớn lao:
Là cái chết khô, cát muốn hoá tế bào
Của tươi mát, thịt da, hoa lá…
Thấy cái sống muốn mọc từ cát đá”.
Trong chiều xanh, rìa sa mạc mênh mông
Ngô đầu mùa phơi phới đâm bông.
Bóng Kim tự tháp trải lên bờ sông mát,
Trống đồng cầu mưa, trống đồng đuổi giặc
Hoà bình, chiến tranh tiếng trống đều tay
Văn minh ấy xin đừng để lạc
Chim thần xưa bay sáng đất này
Trưa nay suối biếc nỗi niềm
Vui này đã nguyện đến tìm nước đưa
Lòng vui lừng suối ban trưa
Nghìn năm rồi lại mơ hồ chiêm bao
Về thăm quê xã Đức Ân
Êm êm đất cát bước lần bãi sông.
Ngô non lá mượt màu nhung
Mía ken san sát, khoai vồng rậm dây.
Trống hồi trường học cấp hai
Đàn em tan lớp như bầy bướm non.
Qua từng ngõ gặp bà con
Biết sau trận lụt hãy còn khó khăn
Nhưng bao công việc làm ăn
Cũng lo thu xếp trong năm cả rồi.
Quen tên nhưng chửa biết người
Các em xúm xít nô cười hỏi han
Cụ già mời bát lạc rang
Lâu năm gặp mặt bàn sang truyện Kiều
Ra về sau núi trăng treo.
Ai còn buộc đó chiều diều tuổi thơ…
Ví bàng mở được ngực em ra
Anh cất em vào trong thịt da
Khi ngủ có em trong nhịp thở
Chiêm bao tỉnh giấc khỏi buồn xa
Viết một bài thơ để tặng em
Đêm khuya cho mượn gió bên thềm
Trăng khuya cho mượn gương treo cửa
Tình tứ hoàng lan hương chín thêm.
Ngày sống bên nhau vẫn nhớ nhau
Tương tư đâu chỉ buổi ban đầu
Tương tư nào chỉ khi xa cách
Nỗi nhớ nằm trong nỗi ước ao.
Thấm thoát mười năm em với anh
Một trưa tháng bảy gió xao cành
Anh như ngọn gió từ xa tới
Em tựa dòng sông man mác xanh.
Là gió là sông đã một rồi
Từ đây nỗi nhớ đã thành đôi
Dợn dòng năm tháng, sông trong gió
Nỗi nhớ nuôi ta với khí trời.
Em nhỉ, mười năm: hơn bốn năm
Chiến tranh, sơ tán – nhớ đêm nằm
Nhớ ngày công tác – con xa mẹ,
Nỗi nhớ thành ba bếp phải chăm.
Nhớ những đêm xa em cố về
Với anh – Hà Nội – dưới hầm che
Thức cùng thành phố trong bom dội,
Sáng sớm lên đường – lại nhắn nhe.
Anh thức làm thơ để tặng em
Mẹ con một cụm giấc êm đềm
Tình em gốc cội cho anh tựa
Sương đọng bình minh đọng trước thềm.
Tỉnh dậy lòng ơi, ê chề hãy tỉnh!
Gà gáy mai đem sức lại cho đời.
Quên chua cay, hãy tỉnh dậy lòng ơi!
Chớ áo não, chán chường không phải lẽ.
Ngày về đó, đậm đà và mới mẻ;
Sương buông thưa, hứa hẹn gió hiền lành.
Nghe mạch đời đang thao thức âm thanh,
Và nhạc sống vẫn âm thầm tiến tới…
Thơm tho quá, lòng ơi, vườn mới xới,
Vẩn vơ thơm như mùi của tơ duyên;
Làm nũng chi với hạnh phúc bình yên!
Chim hót đó; sao lại ngờ số mạnh?
Rắn rỏi chút với vài ba dự định,
Yên vui đi cùng thương mến ít nhiều.
Tháng ngày qua, buồn khổ cũng qua theo,
Đời vẫn đến ở dưới trời rộng mở.
Nếu mai mốt theo ngõ lầy quá khứ,
Nỗi nhác lười sẽ mục hết thanh niên.
Và nhất là đừng cúi mặt đi bên;
Chớ buông thả hết cả lòng kiêu hãnh.
Hãy tỉnh lòng ơi, ê chề hãy tỉnh!
Tìm Sớm Mai mà xin một nụ cười!
Nghe: bên đường, vội vã một đàn dơi,
Thâu bóng tối cuối cùng trong cánh lớn.
Vườn hồng anh thăm sau mưa
Mười phần vườn có xác xơ một vài
Cánh hồng vẫn đẹp trên gai,
Hoa ôm mặt đất, hoa cài tường bên.
Lỗi hồng lững thững vắng em,
Nghìn hoa đẹp một mình xem cũng buồn.
Xa nhau dạ những bồn chồn
Ta buồn hay ấy tụ hồn của hoa?
Phải chăng đẹp gợi buồn xa…
Nghìn năm cõi đẹp lòng ta gặp mình
Hồng ơi ý đẹp kết tinh,
Hoa sinh đôi với ái tình từ xưa
Vườn hồng lững thững sau mưa
Ra về nắng hửng, lòng chưa hết buồn.
Vườn hồng anh thăm sau mưa
Mười phần vườn có xác xơ một vài
Cánh hồng vẫn đẹp trên gai
Hoa ôm mặt đất, hoa cài tường bên.
Lối hồng lững thững vắng em
Nghìn hoa đẹp một mình xem cũng buồn
Xa nhau dạ những bồn chồn
Ta buồn hay chính tụ hồn của hoa?
Phải chăng đẹp gợi buồn xa
Nghìn năm cõi đẹp lòng ta gặp mình.
Hồng ơi ý đẹp kết tinh,
Hoa sinh đôi với ái tình như xưa
Vườn hồng lững thững sau mưa
Ra về nắng hửng, lòng chưa hết buồn.
Này lạ không em tuổi bé thơ
Của em anh chưa biết bao giờ
Mà sao xem ảnh em ngày đó
Xúc động lòng anh yêu ngẩn ngơ.
Em đứng thơ ngây cạnh mẹ hiền
Bên em bên chị mắt hồn nhiên
Tóc dài chảy mượt vai tròn tuổi
Miệng mím làm cho ra mặt nghiêm.
Em lớn lên kìa đã để dành
Tâm hồn thắm đượm gặp hồn anh
Bỗng nhiên anh tiếc làn tóc mượt
Xoã vội lưng làm ngọn suối nhanh.
Em hỡi! Cho anh chiếc ảnh mờ
Cho anh bóng dáng những ngày xưa
Anh về trong ấy làm quen lại
Cái thưở lòng em dậy ước mơ.
Bạn xem tranh tôm của Tề Bạch Thạch
Bầy tôm thông minh trăm cách đùa vui
Chằng chịt chân đan ẩy tới giật lui
Tưởng khoé mắt ông Tề nhấp nháy
Lòng yêu sống cùng đàn tôm run rẩy
Nét bút đi hay sự sống đang đi
Những bước rất đời rất mộng rất si.
Tiên sinh vẽ hình ? Tiên sinh vẽ bóng ?
Tiên sinh vẽ đời ? Tiên sinh vẽ mộng ?
Đàn tôm vui. Hẳn buổi ấy tiên sinh
Nghe xốn xang trong dạ dáng hình
Của vạn vật như một lòng Tạo hoá.
Nét bút mát như cỏ cây hoa lá
Đang ra xuân, như chân đá nước nguồn.
Mắt tiên sinh: suối trẻ dạt dào tuôn,
Lòng yêu sống vẽ vời muôn điệu sống.
Tôm hay tiên sinh trập trùng đời với mộng ?
Tiên sinh đã nghỉ rồi. Tôm mãi tung tăng
Trong ánh mặt trời, trong ánh mặt trăng.
Vui Tết nhớ cha ông
Ta đi xem tượng gỗ
Vàng son sơn có bong
Nét đời còn lồ lộ
Chạm con cua con cá
Chạm đánh vật đua thuyền
Nỗi lòng bác thợ cả
Trăm nhát đục đầy duyên.
Tac voi trận, voi cày
Tạc voi lồng, nổi gió
Nhẹ như mây voi bay:
Vui phập phồng thớ gỗ.
Cảnh nhà ai đánh ghen
Tóc đuôi gà kéo cắt
Nỗi hai vợ khổ chưa!
Gỗ cười hay cáu gắt?
Ai treo buồm giằng cột
Ai lên mái dựng nhà
Đất bằng hay sóng nước
Bền vững thế ông cha.
Chị em tắm hồ sen
Tránh thằng quan dâm đãng
Một chị tay hái liền
Lá sen làm lá chắn.
Quan quân phường cứop bóc
Lợn béo bắt đi rồi
Trẻ sợ không dám khóc
Mẹ than thở kêu trời….
Bà ơi, thúng gánh con
Bán con hay chạy giặc?
Vai dạn lại lưng còng
Gỗ cười ra nứoc mắt.
Cuộc sống cay, đắng, chát
Cũng xen lẫn ngày vui
Khi hội làng múa hát
Gỗ bừng muôn thớ tươi
Đời trăm nỗi bất bình
Cũng lắm điều thú vị
Cất cao tận mái đình
Trên đầu bọn hào lí
Cha ông xuân đánh Mỹ
Cũng về họp ba gian
Cuộc đời thêm gân guốc
Nhát đục khắc thời gian.
Lượng xuân trời đất vui chưa hết,
Sông Nhị dòng hăng nước chảy ào.
Máu đời lai láng hòn đất đỏ,
Mạch đời vời vợi lòng sông cao.
Nghe đời bước mạnh vần thế núi
Nghe đời thở mạnh loà trăng sao.
Ta đi một mình trên đê nhỏ,
Ta góp chân nhanh cùng bốn gió,
Ta đi mau quá tầm chân người,
Ta gặp hồn ta trong vũ trụ.
Máu xuân chốn chốn sôi mênh mông,
Hoa gọi trời xanh phất quạt hồng.
Ta đi về đâu ta chẳng biết,
Chỉ biết trời xanh là ta say,
Trời xanh hái cụm hoa tinh khiết,
Mỗi bước bừng khơi một suối ngày.
Bà quán bên đường nếp áo nâu,
Xôn xao xuân ý cũng về đâu?
Về đâu thiếu nữ còng vai mạnh
Quá khứ tương lai gánh trước sau?
Về đâu những bước thời gian đã
In dấu mong manh trên cánh đào?
Về đâu hạt bụi vàng thao thức
Theo bánh xe quay vòng khát khao?
Về đâu nhật nồng cùng nguyệt lạnh,
Hai bánh xe quay vòng số mệnh?
Ngồi xe nhật nguyệt cùng Thiên nhiên
Làm bạn đi đường về vô định,
Chỉ biết hôm nay lòng ta vui.
– Mà tuổi đất trời còn độ thịnh.
Âm dương chưa hằng mệt,
Bên đường hoa nở tươi.
Mùa vàng đời chửa hết,
Biển vang triều chẳng liệt,
Sóng rủ nhau đi bát ngát cười.
Người khẽ nắm tay, tôi khẽ nghiêng mình
Như sắp nói, nhưng mà không – khóm trúc
Vừa động lá, ta nhận vào một lúc
Cả không gian hồn hậu rất thơm tho;
Gió hương đưa mùi, dìu dịu phất phơ…
Trong cảnh lặng, vẫn đưa mùi gió thoảng…
Trí bâng quơ nghĩ thoáng nhưng buồn nhiều:
“Chân hết đường thì lòng cũng hết yêu”.
Chân đang bước bỗng e dè dừng lại
– Ở giữa đường làng, mùi rơm, hoa dại…
Em ơi! Dẫu sống trăm năm
Đến khi chết xuống, anh nằm không yên
Bởi đời đẹp quá đi, em!
Yêu rồi, yêu mãi, yêu thêm chẳng thừa
Yêu đời biết mấy cho bưa
Cả khi cay đắng đời chưa hết tình…
Tiếng gà lại giục bình minh
Đã yêu cuộc sống, nằm thinh được nào!
Giản đơn chiếc áo mặc vào,
Cởi ra còn nhớ, huống bao năm trường
Yêu đời trong máu, trong xương
Lòng anh hạt muối đại dương bồi hồi
Quê anh cà nhút mặn mòi
Sinh anh muối mặn yêu đời, đó em….
Lòng ta một khối, ơi tình
Chạm đâu cũng vọng nỗi mình với ta
Yêu nhau nhớ mấy cho vừa
Đâu là nỗi nhớ, đâu là nỗi thương
Đâu là dằng dặc tơ vương
Đâu là bóng, đâu là gương hỡi lòng
Trong mình đã có ta trong
Trong ta mình lại nấu nung bồn chồn
Mùa xuân vĩnh viễn em ơi!
Trăm hoa chúm chím gọi mời đôi ta
Mới gần, đã lại cách xa!
Giá anh nuốt được thân ngà em yêu!
Trong anh mỗi sáng mỗi chiều
Có em, anh được thương nhiều em thương.
Trên đây là các bài thơ của Huy Cận hay mà chúng tôi muốn chia sẻ và giới thiệu với bạn. Như vậy các bài thơ hay của ông không đặt trong các tập cụ thể đã được chúng tôi chia sẻ với bạn. Thông qua các bài thơ này bạn sẽ hiểu thêm các phong cách thơ của nhà thơ. Và cũng đừng quên đón đọc các tập thơ khác của ông mà chúng tôi sẽ chia sẻ và giới thiệu dưới đây bạn nhé!
