Trong cát bụi (1992) là một trong những tập thơ của Nguyễn Đình Thi được đánh giá hay nhất. Với tập thơ này ta có thể hiểu được về con người và phong cách thơ của tác giả nổi tiếng này. Ở đó có tình cảm của những đôi trai gái, có chí hướng của những người chiến sĩ cách mạng. Và chứa đựng trong đó là những suy tư, suy ngẫm về cuộc đời này. Đừng quên theo dõi và đón đọc các bài thơ hay trong tập này bạn nhé!
Nội Dung
Như bông hồng tươi đỏ
Em cho đời anh buổi sớm không ngờ
Trong mây sáng dịu dàng
Em như trăng vàng bay đêm thu
Anh cầm tay em đặt lên cánh tay anh
Đêm tháng bảy muôn chùm sao như những đàn ong
Buổi chiều ấy mình như hai đứa trẻ
Anh dắt tay em chạy giữa mưa
Cùng vui quá và cùng run quá
Đến nơi chưa từng biết bao giờ
Như hai con chim trên mặt biển
Bay giữa mênh mông sóng nước mờ
Chỉ có mây trời và gió lớn
Làm bạn cho ta bay mãi xa
Tìm thấy nhau rồi không lạc nữa
Anh dắt tay em chạy giữa mưa
Quên những chông gai quên tất cả
Để lại sau lưng mọi bến bờ
Những gì kia cuộn nhau
Trong bao đời bóng đêm
Cái ác của kẻ mạnh
Cái hèn của kẻ yếu
Cái tham của kẻ thừa
Cái thèm của kẻ thiếu
Dân tộc thù dân tộc
Con người sợ con người
Không sao chịu nổi
Lật hết đi
Thử xoay ngược lại
Xem thành cái gì
Cái hèn của kẻ mạnh
Cái ác của kẻ yếu
Cái thèm của kẻ thừa
Cái tham của kẻ thiếu
Dân tộc sợ dân tộc
Con người thù con người
Đã bao đời
Bóng đêm xoay ngược
Vẫn là bóng đêm
Nhưng nước mắt người mẹ
Làm đứng dậy người con
Giọt máu người ngã xuống
Thành ngôi sao dẫn đường
Và lặng im cũng thành tiếng gọi
Ra khỏi bóng đêm
Đi tới buổi sáng
Không có bóc lột ăn hiếp
Mỗi dân tộc cần đến mỗi dân tộc
Mỗi con người cần đến mỗi con người
Thưa bạn
Tôi nghĩ cách mạng là như vậy
Mở ra buổi sáng
Mới vỡ nghìn hang ổ
Của những gì cuộn nhau trong bóng đêm
Nhưng đó không phải chuyện một lúc
Nào ai biết việc đời đưa rất lạ
Tôi đến một nơi gió núi xôn xao
Trong rừng sâu triền miên xa tất cả
Như đã về đây từ một thuở nào
Tôi đi mãi vào ngàn thông rợp bóng
Như đi sang một cõi khác nào rồi
Quên hết cả chỉ thấy trời xanh rộng
Và mùa thu im lặng ở quanh tôi
Đã có mùa xuân đời tôi không nhỉ
Và đã có không cả một mùa hè
Tôi chỉ nhớ đã đi nhiều mê mải
Năm tháng đêm ngày theo một ánh xa
Và hôm nay một mình trên đất lạ
Tôi chợt nhận ra đã tới mùa thu
Bao nhiêu chuyện tôi không còn nhớ nữa
Với cả bao nhiêu nét mặt đã mờ
Tôi nhìn lại tất cả chìm nhòa hết
Rồi sương tan dần ánh sáng lặng trong
Cho tôi nhìn về mãi xa xa tít
Bỗng nhiên tôi thấy rõ một bờ sông
Bóng áo vải thô một cô gái nhỏ
Hàng trẩu cao đường đỏ lá vàng hoe
Em tiễn anh lính đi nơi đạn lửa
Môi run run em chúc có ngày về
Em gái ơi tôi vẫn đây còn sống
Còn em bây giờ ở nơi đâu
Bao nhiêu nước đã trôi bao nhiêu sóng
Nơi dòng sông xanh in bóng núi cao
Ôi mùa thu hôm nay nghiêng cánh vàng
Đưa tôi bay về nơi nguồn tìm em.
Con chim kia bay đi đâu
Đôi cánh non còn loạng choạng, con chim bay lên
Kìa cánh đồng bát ngát những sóng vàng, xuống đây bao nhiêu hạt thóc lành ngon
Kìa, bên sông những mái nhà toả khói dưới những hàng cây trĩu quả. Xuống đây vui ấm bao nhiêu bạn bè
Kìa, trên mặt biển thêu trắng, ngọn núi đá ngửa đầu rực rỡ. Xuống đây, bốn phía chân trời nắng rộng
Con chim vẫn bay, đôi cánh mạnh dần, bay mãi. Mặt đất mỗi lúc mờ dần dưới xa
Con chim bay lên mãi, đôi cánh vỗ say sưa, biển mây bạc chuyển động muôn hình kỳ ảo, trên cao xanh, một vầng chói loà
Con chim kia còn đi đâu nữa, mày muốn đến lấy lửa của mặt trời ư?
Không biết trả lời, đôi mắt mở to, con chim mải miết bay lên phía vầng lửa khổng lồ
Kìa, đôi cánh đập đập bốc cháy, con chim đã thành một vệt lửa còn cố bay lên nữa
Vệt lửa biến mất, trong giây phút chỉ còn một nhúm tro… gió thổi…
… không còn gì… không ai nhìn thấy gì nữa…
Những hạt bụi tro không ai nhìn thấy, bay đi trong khoảng biếc vắng lặng, bay đi xa… lâu… xa mãi…
… Lâu mãi, từng hạt bụi rơi dần, qua những tầng mây, qua mưa gió, bóng đêm, từng hạt bụi vẫn dần rơi…
Một hạt bụi tro vừa chạm mặt đất, phập phồng khe khẽ
Nơi ấy hiện ra một con chim vỗ vỗ đôi cánh non, con chim vừa bay lên rồi
Chiều lạnh cóng, vườn cây vắng tanh, gió thổi bay lao xao những chiếc lá rụng trên mặt cỏ
Những chiếc lá nâu, đen, rách quăn queo
Đâu những ngày xuân, chúng ta xoè biếc đón về ríu rít những đàn chim
Những buổi trưa hè, chúng ta um tùm che mát cho người đi đường mồ hôi nhễ nhại
Những chiều thu nhẹ trong, chúng ta thắp vàng trên đầu bao đôi người yêu
Đến hôm nay, gió bấc đã dứt chúng ta, ném xuống đất bụi
Chiều lạnh cóng, những chiếc lá rụng bay lao xao trong vườn cây
Ai bé nhỏ vừa đi tới
Giữa gió buốt, chú bé lụi hịu xuýt xoa, loạt xoạt, loạt xoạt, chiếc chổi tre quét trên mặt cỏ
Sắp tối rồi. Chú bé ôm từng ôm lá nén vào chiếc bao tải dần căng phồng
Đi đâu, chú bé vác bao tải to, trên con đường đầu ô bụi bặm
Đây rồi, dưới mái bếp tranh, chú bé ngồi vốc từng nắm lá khô nhóm lửa, đặt nồi cơm, đợi mẹ đi làm về
Khói hắc hắc thơm thơm bay lên
À, à, vậy chứ, – những chiếc lá reo phù phù, nhảy nhót
Lâu, may gặp anh, chúng ta đi chơi vui trên đê
Anh đăm chiêu: “Sông ở đây nước đục ngầu”. Tôi không dám nói lại. Sông ở đây nhiều phù sa
Anh nghiêm nghị: “Còn quá nhiều bóng tối. Lâu nay chúng mình quá lý tưởng”
Vâng, hôm qua, hôm nay, các bà mẹ chúng ta vẫn ăn đói nuôi con
Anh đứng lại, kéo cổ áo lên cười. “Lạnh nhỉ, buổi sáng mùa xuân mà lạnh nhỉ”
Tôi không dám nói, cúi đầu. Vâng, ở đây gió nhiều và đồng rộng
Mắt tôi bỗng hoa lên. Muôn nghìn nụ cười hồng hồng tím tím, hoa chua me đất trong cỏ
Từ bên ấy trông về
Đốm nắng vàng kia
Và mỗi lá cỏ
Nói với anh bao nhiêu điều
Trông về từ bên ấy
Những gì anh thu vén bao lâu
Những gì anh chăm chăm giành giật
Nào mang theo được gì đâu
Chỉ những niềm yêu của anh
Như mạch nước không ai thấy
Mỗi ngày nuôi anh lặng lẽ
Đến lượt tôi hôm nay vượt biển
Thuyền nhỏ, tôi đã soạn sửa nhiều buồm
Buổi sáng nắng hồng, tôi kéo lên lá buồm màu biếc, hăng hái ra khơi
Thuyền đi thuận gió. Nhưng lòng chưa thoả, tôi kéo lên lá buồm thứ hai
Rồi một lá buồm lớn nữa, một lá nữa, tôi kéo hết lên bao nhiêu lá buồm nhiều màu sắc
Rực rỡ những cánh buồm phồng gió, con thuyền tôi rẽ sóng chồm bay
Tôi đứng, mắt ngời sáng như một vị người trời
Bỗng một cơn gió lốc, con thuyền cồng kềnh những cánh buồm lật chao đi, chìm nghỉm…
May chưa đến nỗi xa bờ
Tôi lại đi, lần này khôn hơn
Tôi chỉ còn một cánh buồm sợi gai, nhuộm màu đất
Tôi tính sức thuyền, kéo buồm lên đúng mức độ, không thể cao hơn, không thể thấp hơn
Tôi xem gió, sóng, lựa chiều lèo lái, mắt nhìn không trệch, nhằm tới đằng trước, quên những phút những giờ qua
Con thuyền đưa tôi đi phăng phăng trên mặt biển
Tôi mỉm cười với chính mình…
Nhưng sao gió yếu đi dần, yếu mãi rồi tắt
Con thuyền bồng bềnh, quay tròn trên mặt sóng
Sao, tôi chết ở đây ư!
Tôi loay hoay, luống cuống, nhìn chung quanh trời đã chiều
Tôi dứt đầu dứt tóc, biết kêu ai ở đây
Đã hết hi vọng, bất ngờ tôi chợt nhớ. Còn chiếc bơi chèo cũ, từ lâu tôi bỏ dưới đáy thuyền
Tôi bắt đầu chèo, mồ hôi dần vã đầm đìa
Mặt trời lặn, tôi chèo mãi. Hai cánh tay rã rời, tôi chèo không ngừng trên sóng dữ
Giữa mịt mù đen kịt, tôi vẫn chèo. Bàn tay bật máu, tôi vẫn chèo, quên hết
Tôi không nhớ lúc nào chung quanh rạng dần, rồi phía trước mờ mờ một dải xanh. Và lúc nào con thuyền đã chạm đất
Khắp người tôi, mồ hôi đổ như suối. Hai mắt tôi ròng ròng nước mắt
Tôi chống chiếc bơi chèo gỗ cũ đen, bước loạng choạng lên bãi bùn lởm chởm đá lạnh câm
Rồi hôm nào bỗng gió bay
Cái bóng ngoài kia đến đợi
Anh giật mình đứng dậy
Đến giờ rồi hôm nay
Trên tay cốc nhỏ không đầy
Uống chúc bạn bè ở lại
Anh chắt đời anh chắt mãi
Chút ngọt bùi chút đắng cay
Người tôi còn nhiều bùn tanh
Mặt tôi nhuốm xanh nhuốm đỏ
Tay tôi vướng nhiều đồ bỏ
Nhiều dây nhợ tự buộc mình
Thôi xin tha cho mọi lỗi lầm
Quên cho những dối lừa khoác lác
Tôi biết tôi đã nhiều lần ác
Và ngu dại còn nhiều lần hơn
Mong anh em hiểu đừng cười
Tôi gửi lại đây thìa khóa
Tất cả cửa nhà tôi đó
Ngổn ngang qua tạm cuộc đời
Tiếng đập cửa thình thình gọi
Anh cười vẫy
Xin chia tay
Lời ai văng vẳng
Hôm nào gió bay.
Một khoảng trời xanh kia
Không phải chuyện đùa
Bão điên cuồng muốn dập tắt mọi ánh đèn trong ta
Lớp lớp mây đen đùn lên đe doạ
Những cơn lốc cuốn bụi rác bay mù
Hắt vào chúng ta
Có một khoảng trời xanh kia
Đâu phải chuyện đùa
Thêm một lời phóng đi như mũi dao găm tẩm độc
Thêm một hòn đá từ trong bụi rậm ném vào gáy người kia
Chiều nhập nhoạng dơi bay
Hắn rẽ vào ngõ tối cười gằn
Nhìn những ngón tay hắn mọc vuốt dài
Không sợ nguy hiểm
Sợ không biết nhìn thẳng vào nguy hiểm
Không sợ thiếu niềm tin
Sợ không nhận ra lẽ phải để tin
Không sợ cực khổ
Sợ không đủ vững lòng vượt cực khổ
Không sợ thiếu bạn nơi chiến trường
Sợ không biết tự mình chiến đấu
Gửi theo bạn Thép Mới
Còn bao chuyện đang tìm lại
Chớp mắt bạn đi không ngờ
Nắng thu lại đỏ trong ngõ
Mặt hồ loáng ánh gươm xưa
Viếng Quang Dũng
Anh nơi im lặng bên kia
Có nhớ sương bay phố hè
Gió thổi trắng trời sông Mã
Chiều mây dốc núi gọi về
Vườn bàng rụng lá đầy mặt đất
Sương lạnh bên đường đoá cúc hoang
Chầm chậm nước sông trôi lấp loáng
Ai một mình đi trong ánh trăng
Nhớ Dương Bích Liên
Tôi sợ các thứ quạ bay đến
Tôi không muốn ai nhìn vào đời tôi
Gió dữ thổi không ngừng
Tôi đi mãi vẫn lạ
Cái đẹp làm cho mỗi vật không cùng
Tôi đã có
Những ngày ánh sáng
Giữa cái sống cái chết
Lắm nỗi gieo neo
Và lạnh
Chiều đến chân trời
Tất cả mênh mông rực rỡ
Tôi là ai nhỉ
Một chút trắng hồng dào dạt vàng
Là một tia nắng
Là một tia nắng
Và đôi khi một tia chớp
Là mũi tên bay
Và chiếc lá non kia phất phất trên cành
Sự sống luôn tự mở đường
Qua tất cả
Một đốm lửa nhỏ bập bùng
Khác cái bóng lửa trong gương
Biết nhìn nơi xa
Và thấy mỗi vật từ sát gần
Cái không mất thường ở trong nước mắt
Giọt mồ hôi người đẫm luống xanh
Tôi còn biết nói điều gì nữa
Trời đỏ chiều hôm lặng lặng buồn
Cánh chim xa vắng nào bay mãi
Đường dài còn một khoảng hoàng hôn
Dòng sông đã chảy qua bao nẻo
Hôm nay trông thấy biển kia rồi
Gió cuộn bốn bề cười với sóng
Có những gì như muốn gọi tôi
Những bóng mây bay múa rồi qua
Những tiếng ồn cuồng lên từng lúc
Còn lại niềm thương đau im lặng
Và tình yêu đi mãi cùng ta
Tôi nhìn nơi bên kia giấc ngủ
Cõi đêm không bờ bến không tên
Mỗi bước vẫn bâng khuâng mỗi bước
Ánh sao bay mỉm nụ cười hiền
Thành phố vẫn ào ào túi bụi
Chiều thong thả xuống mênh mông
Một chút mùa thu đã đến
Ông dắt cháu quanh sân gác nhỏ
Nhìn bên trên biển mái nhà
Mặt trời trầm ngân đỏ
Bay giữa ngàn mây trắng xa
Ba năm tôi mới về núi cũ
Đi giữa ngàn hoa lau trắng bay
Rừng già vẫn lối xưa ngập lá
Suối nhỏ reo róc rách trong mây
Nắng hoe những dải đồi non mịn
Những xóm làng mờ biếc dưới xa
Ngày nào tất cả lăn trong lửa
Chết sống bao phen mỗi mái nhà
Tóc đã điểm sương, chân đã mỏi
Núi ơi, người năm trước về đây
Cô gánh cỏ tranh nhìn thoáng lạ
Áo bạc mồ hôi má đỏ hây…
Điểm biếc trên vách đá
Một đoá hoa
Bé nhỏ cười với núi mây lộng gió
Đoá hoa không quên
Từ rất lâu
Từ rất xa
Một ngày bỗng nở
Đoá hoa không tên
Từ rất lâu
Từ rất xa
Anh một mình với nỗi nhớ em
Bên ánh đèn dầu thức trong đêm
Bao nhiêu đêm gió rít gầm
Những đêm ầm ầm mưa đổ
Hay bốn bề im phắc như đêm nay
Anh như chiếc thuyền con trên biển tối
Nỗi nhớ em thành ngọn nến trong đầu
Anh mang nỗi nhớ em
Đi qua cuộc đời như con thú bị săn đuổi
Tháng ngày các vết thương
Nhỏ những giọt im lặng trên đường
Hôm nay lại mồ hôi đầm đìa nhoà mắt
Tim anh đập như con ngựa nào phi suốt đêm
Mang tin gì về đâu
Một ánh thầm nơi đâu trong anh
Qua suốt mấy mươi năm gió thổi
Anh vẫn mang theo trong cát bụi
Bỗng một ngày nhắc anh tìm em
Anh tìm em nơi lạ đất trời
Chiều phương Bắc trắng nhoà thành phố
Em đây mắt vẫn nhìn bỡ ngỡ
Gặp lại anh qua cả một đời
Hai chúng ta đã bao nhiêu xa
Bao nhiêu năm lặng im hai ngả
Đường đời lửa thiêu và băng giá
Hôm nay bên nhau như trong mơ
Em mang cho anh mây năm xưa
Nước mát dòng sông Lô tuổi trẻ
Mái nhà lá sơ sài thuở ấy
Một cánh hoa đào giữa núi xanh
Đốm sáng nhỏ giữa linh hồn anh
Trên đây là các bài thơ hay của nhà thơ Nguyễn Đình Thi viết trong tập Trong cát bụi mà chúng tôi muốn chia sẻ và giới thiệu với bạn. Thông qua các bài thơ này bạn sẽ thêm hiểu về phong cách sáng tác thơ cũng như tư tưởng mà nhà thơ muốn gửi gắm trong các bài thơ của mình. Đừng quên đón đọc những bài thơ của Nguyễn Đình Thi hay và đặc sắc mà chúng tôi sẽ giới thiệu trong những bài kế tiếp bạn nhé!
