Tập thơ Về của Nguyễn Duy được xuất bản năm 1984. Và đây cũng được đánh giá là một tập thơ hay của nhà thơ này. Với tập thơ này ta có thể cảm giác được tình yêu dành cho mảnh đất quê hương nơi nhà thơ đã có thời gian dài gắn bó. Đó chính là hương gió đồng nội nơi mà đời ta khởi đầu từ đó. Hãy cùng đón đọc những bài thơ của nhà thơ Nguyễn Duy dưới đây để hiểu về phong cách của nhà thơ này bạn nhé!
Nội Dung
Bom đạn đỏ một mùa hè Quảng Trị
cát trắng xèo từng giọt máu rơi
dây dưa ếch bò toài qua lửa
quả mát thầm dẫu lá cháy quăn rồi
Một người mẹ bồng trái dưa trọc lốc
tóc xoã xô cát bạc dợn trên đầu
con hy sinh xác dạt bến nước
dân táng thờ linh miếu nhỏ bên cầu
Mười năm sau… mẹ vẫn dưa ếch
cát vẫn rang dây lá vẫn bò toài
mẹ đi chợ nửa đường đứt gánh
trái dưa lăn tròn lông lốc lăn hoài
Mười lăm năm… kiệt khô lá héo
chợ bờ sông mụ hành khất điên cười
con chết trẻ làm thần liệt sỹ
mẹ sống già làm ma giữa đời
Gió rờn rợn một mùa hè ám ảnh
cát trắng xèo từng giọt đỏ tươi…
Sông nhẵn thín mặt gương không thực
thuỷ mặc làng hiện trong nước trong
thôn nữ khoả thân xoã tóc chải
Cơn gió lạ bất chợt trườn tới
làng mạc bỗng biến mất
người đẹp rữa thành nước
Trằn trọc mãi không thấy hiện lên nữa
thôi đành nhắm mắt vậy
tự vớt mảnh mình đọng lại sau mơ
(Cuối năm Nhâm Thân, 1992)
Thướt tha áo trắng nói cười
để ta thương nhớ một thời áo nâu
tóc hoe hoe cháy trên đầu
ta và bạn gái cưỡi trâu học bài
Áo trắng là áo trắng ai
buồn phơ phất thuở ban mai tới trường
long lanh ngọn cỏ giọt sương
song song chân đất con đường xa xa
Áo trắng là áo trắng à
một hôm ta thấy bạn ta thẹn thùng
vở che ngực nhú ngượng ngùng
ta ngơ ngẩn ngó má hồng hây hây
Áo trắng là áo trắng này
ngứa nga ngứa ngáy cỏ may trong lòng
bỗng dưng bạn ấy lấy chồng
bỏ ta lại giữa mùa đông xám trời
Áo trắng là áo trắng ơi
cho ta xin lại dáng người ngày xưa
cho ta tí tẹo thẫn thờ
ước chi người đó bây giờ là đây
Áo trắng là áo trắng bay
thấp tha thấp thoáng tháng ngày mỏng manh
rừng xanh ai nhuộm mà xanh
má hồng ai nhuộm mà quanh năm hồng…
Ta dù lếch thếch lôi thôi
mong thơ sinh hạ cho đôi ba dòng
Cứ chìm nổi với đám đông
riêng ta xác định ta không là gì
Cứ bèo bọt bước thiên di
đưa chân lục bát mà đi loằng ngoằng
Cứ nòi lẩn thẩn ngàn năm
vu vơ động cỡn tâm thần tâm linh
Cứ là rượu của chúng sinh
cho ai nhắm nháp cho mình say sưa
Cứ như cây cỏ bốn mùa
giọt sương giọt nắng giọt mưa vơi đầy
Thơ ơi ta bảo thơ này
để ta đi cấy đi cày nuôi em
1
Quanh ta hang động hơi nhiều
lòng ta bỏ ngỏ bao nhiêu khoảng trời
đành rằng đằng ấy mưa rơi
đằng kia nắng vẫn đầy vơi ánh vàng
2
Ta chào ngõ bụi lầm than
tìm trong trẻo ngọn nồm nam quê mùa
bờ đê quán lá lưa thưa
em ròn tan trái mận chua tím ròng
3
Lênh phênh cầu mới Thăng Long
chiều mận chín tím mọng dòng phù sa
biến dần cồn bãi bao la
còn li ti lắng đọng ta với mình
4
Đưa tay nhíp mắt lặng thinh
nghe Hồng Hà nước vật mình mà trôi
chắt chiu vui bé bỏng ơi
hoàng hôn mận Hậu tuyệt vời không em
Kính tặng vợ nhân đầu năm con Khỉ
Có món ngon nào giá rẻ không em
gạo trắng rau tươi cá bơi tôm nhảy
người xưa bảo tiền nào của nấy
cái lẽ đời giản dị thế thôi ư?
Có đam mê nào giá rẻ không em
lời tâm huyết chiết ra từ máu đỏ
câu thơ thật đổi lấy đồng tiền giả
vã mồ hôi sôi nước mắt thắt lòng
Có yêu đương nào giá rẻ không em
ân ái đi qua nợ đời rơi vãi lại
còng lưng gánh tiếng cười con cái
thăm thẳm mai lởm chởm nhọc nhằn
Mẹ trót ru ta câu sấm mệnh con cò
thôi đừng trách cành tre sao mềm thế
đừng tưởng loanh quanh mọi người sống dễ
có hạnh phúc nào giá rẻ không em?
Gặp ma
Ngấp nga ngấp ngoáng kêu ma
hoá ra ta gặp bóng ta trên tường
Rót ngược
Tồ tồ trả rượu vô chai
buồn thân phận luễnh loãng vài bọt tăm
Mộng du
Lần mò lối Thảo-Cầm-Viên
cho ta đỡ nhớ thiên nhiên quá đà
Thiền sư
Thiền sư theo chợ bỏ chùa
loay hoay thui chó nửa mùa hết rơm
Chuối
Tết bày mâm ngũ quả
nải chuối thật ngon lành
quả để ăn thì chín
quả để thờ thì xanh
Hồng
Quả hồng ưng ửng chín cây
ủ cho đỏ thắm cái ngày tất niên
xin đừng chê phận vô duyên
hồng ngâm xanh lét cũng tên là hồng
Phật thủ
Tay Phật xoè ra thành vô lượng
bao la mặt đất bầu trời
cũng bàn tay ấy khi hạ thủ
nắm lại thành quả đấm như chơi
Dứa
Phượng hoàng thơm vàng ơi
lắm mắt nhiều gai thế
em đẹp như dứa nhỉ
ai dám thò môi hôn
Cam
Cái tên thương đến là thương
quít làm cam chịu lẽ thường xưa nay
lòng thì ngọt vỏ thì cay
má thì cứ đỏ hây hây chết người…
Lụa
Người đâu tơ lụa xênh xang
chạm tay da thịt mọc toàn cỏ may
Bạch
Lụa chi mà nõn mà nà
thò tay lành lạnh yêu ma quỉ thần
Đỏ
Phấp pha phấp phới nhiễu điều
ái ân phần phật tình yêu không thành
Xanh
Cỏ mềm ươn ướt vạt xanh
vung tay quá trán tan tành cuộc chơi
Vàng
Vênh vang vóc thánh thiện vàng
mở ra lộn xộn Ngọc Hoàng Diêm Vương
Gói
Ta cài cúc áo cho em
run tay gói lại một miền cỏ lan
Gióng giả chuông chiều đổ
các Thánh lên trời họp hành với Chúa
chính sự triều đình hình như đang khó khăn
Những ngọn tháp Varzsava trầm ngâm
ngọn cỏ ngoại ô cứ nô đùa gió
và gióng giả chuông chiều cứ đổ
Ta lắng nghe gì
chả nghe gì cả
Ta tìm hình dáng ai
chả tìm gì cả
gió đồng chiều thu gom bóng người
Lấm tấm hoa cải dại tươi vàng
cặp trai gái chềnh ềnh giữa cỏ
chàng bò khoang ngửi đít nàng bò khoang
và gióng giả chuông chiều cứ đổ
Thân thuộc nhỉ hoàng hôn xứ lạ
vài bức tường gạch trần nâu hồng
vài mái nhà xa mờ sậm buồn
vài trắng xác lô xô đốm rạ
và gióng giả chuông chiều cứ đổ
Linh thiêng thay ngày thường an lành
các Thánh cứ họp hành với Chúa
cỏ ngoại ô cứ nô đùa gió
trai gái cứ chềnh ềnh giữa cỏ
và gióng giả chuông chiều cứ đổ
Ra đường võng giá nghênh ngang
Về nhà hỏi vợ cám rang đâu mày?
(Ca dao)
1
Em đừng tin giọng chua cay
đời xưa nói lỡm đời nay đó mà
Phận người chớ vận vào ta
ma âm phủ bỡn cợt ma phàm trần
2
Mải nưng nứng mộng siêu nhân
lên cơn giá vũ đằng vân giang hồ
Cuộc chơi hành hiệp lơ ngơ
vắt mình ra mấy giọt thơ nhạt nhèo
3
Dần mòn con chữ tong teo
liêu xiêu lều quán lèo tèo ven đê
Cánh buồm mây tướp chiều quê
ruỗng tênh hênh
bịch!
rơi về cõi em
Xa nhau cực nhớ cực thèm
ai về Hà Nội gửi em đôi nhời
cô đầu thời các cụ chơi
ta đây cơm bụi bia hơi tà tà
Lò mò Cấm Chỉ Bắc qua
mà coi trai gái vặt quà như điên
tiết canh Hàng Bút Hàng Phèn
bún xuôi Tô Tịch phở lên Hàng Đồng
cháo lòng Chợ Đuổi Hàng Bông
Nhật Tân Âm Phủ mênh mông thịt cầy
bánh tôm hơ hớ Hồ Tây
cơm đầu ghế bát ngát ngay vỉa hè (*)
Cực kỳ gốc sấu bóng me
cực ngon cực nhẹ cực nhòe em ơi
đừng chê anh khoái bụi đời
bụi dân sinh ấy bụi người đấy em
Xin nghe anh nói cực nghiêm
linh hồn cát bụi ở miền trong veo
rủ nhau cơm bụi giá bèo
yêu nhau theo mốt nhà nghèo… vô tư!
Nhàm tai nghe rối tiếng ầm
dọn tai ta lắng tiếng thầm thế gian
Mùa xuân trở dạ dịu dàng
hoa khe khẽ hé nhẹ nhàng hương bay
Nhẹ nhàng lộc cựa nách cây
dịu dàng vương dải tím mây ngang chiều
Nhẹ nhàng tiếng bóng xiêu xiêu
em ngồi chải tóc muối tiêu dịu dàng
Má hồng về xứ hồng hoang
tóc rơi mỗi sợi nghe ngàn lau rơi
Dịu dàng vang tiếng mắt cười
bỏ qua sấm chớp một thời xa xăm
Bỏ qua tội tháng nợ năm
tự nhiên giọt nước mắt lăn nhẹ nhàng…
Mặt Đanuýp đỏ nhừ như say khướt
sóng nhồm nhoàm nhai ngấu cả hoàng hôn
mây ngùn ngụt đùn lên từ thành Pét
một thời ai hát Đanuýp xanh…
Đêm thuỷ ngân đèn thuỷ tề xanh lè
trời không trăng sao đáy nước trăng
khối lân tinh bồng bềnh chợt hiện
hay khuôn mặt kẻ trầm mình oan nghiệt
Ta vừa nghe một cô gái thất tình
mượn dòng sông để hoá thành cổ tích
lởn vởn bóng ma buồn
các em điếm lượn trong vườn Moghít
Ta nhập bóng ta vào hình hài nước xiết
thả xuống mông lung một lời chia biệt
chào nhé khúc sông có người vừa chết
Đanuýp xanh à
Đanuýp xanh đâu…
Bao giờ cho tới ngày xưa
yêu như các cụ cho vừa lòng ta
cái thời chưa nhiễm SIDA
yêu lăn yêu lóc la đà đã chưa
Ðược yêu như các cụ xưa
cũng trăng gió cũng mây mưa ào ào
được yêu như thể ca dao
đủ phờ phạc đất đủ lao đao trời
Tây Tàu cũng thế thì thôi
y chang cay đắng ngọt bùi khổ đau
không trầu mà cũng chẳng cau
làm sao cho thắm môi nhau thì làm
Em ơi gió – gió tâm thần
tầng bình yên tít trên tầng bão giông
Em ơi gió – gió nhàu sông
thầm lo bến lú đò không tới bờ
Em ơi gió – gió thô sơ
bùi ngùi lau lách trở cờ loe ngoe
Em ơi gió – gió ngang phè
ỡm ờ dở dói dồn ghe dạt bèo
Em ơi gió – gió cong queo
hồn hoang hú dựng ngoằn ngoèo ruột gan
Em ơi gió – gió loang toàng
nhoằng tia máu chớp phun tràn cung mây
Em ơi gió – gió tuầy huầy
phường ong bướm õng ẹo bay lòng thòng
Em ơi gió – gió rối đồng
hình nhân rơm cỏ tồng ngồng tả tơi
Em ơi gió – gió vênh trời
thánh thần đành lổm ngổm rơi rụng nhiều
Em ơi gió – gió quá liều
bình tâm hôn hít chín chiều cuồng phong
1
Rừng xanh chết trắng một thời
cây giơ xương trắng lên trời mà ghê
Ve kêu trắng xác ngày hè
lau Khe Sanh trắng xuống khe Đầu Mầu
2
Đi từ trắng rợn cờ lau
xuôi miền cát trắng vẫn màu trắng thôi
Tuổi hai mươi trắng răng cười
trắng con đường Chín… bạn tôi không về
3
Nghe trăng trắng khúc nhạc ve
cơn mơ trắng xoá bốn bề hoa lau
Cồn Tiên áo trắng qua cầu
bạn tôi nằm dưới trắng phau Đông Hà
Bốn vạn căn phòng – bọng ong bằng đá
lành lạnh quạnh hiu hang động học đường
ở đó có một xó buồn để nhớ
có một người em nhỏ để ta thương
Và ở đó có một chiều Hạ trắng
có rau dền rau muối quê nhà
cuống lá ướt mách ngón tay vừa hái
đất ướt mách rằng em ta vừa đi qua
Em nhỏng nhảnh đi qua thời ảo ảnh
ta uể oải đi qua vườn địa đàng
và mây trắng đi qua vòm lá biếc
để lại trên trời dấu chân trần gian…
Thất Sơn là của thần linh
thôn sơn là của tụi mình em ơi
Ta về hạ giới dong chơi
lim dim con mắt mặt trời trăng sao
Lũ Mê-Kông đổ hồng hào
chạc ba nào biết khúc nào nông sâu
Rượu phùn cho mắt đưa nhau
đêm nay chết ở Hàng Châu cũng đành
1.
Ta dán mắt vào lồi lõm mỹ học
nét đẹp sinh thành từ đường cong
Nhan sắc phô phang cái lý luận của nó
tài năng đừng hòng mà chen ngang
Vô thức ý thức đều bị loại
cuộc thi dành cho những gì trời cho
Người thi người
còn ta thì thi nhìn…
2.
Trực giác có triệu chứng mất chuẩn
tri giác hồi này cũng uốn éo hình sin
Thiên hạ buông lơi cái nhìn thành thực
ban giám khảo có vẻ nhìn nghiêm túc
Nhà khoa học ra dáng nhìn chừng mực
nhà đạo đức nhìn he hé mắt
Nhà chức sắc nhìn nghiêng
nhà phê bình nhìn xiên
Nhà thơ lơ mơ nhìn cuốc hóa gà
nhà nhiếp ảnh nhìn vằn vặn vèo vẹo
Nhà báo nhìn lắt la lắt léo
nhà buôn nhìn lươn lươn lẹo lẹo…
3.
Nhà quê nhìn em bằng con mắt lá
mắt vui vui khúc ruột buồn buồn
Ta dán làm sao hết lỗ thủng định mệnh
em thoát làm sao khỏi cơ chế thị trường
Hậu hoa hậu còn gập ghềnh lắm
thua cũng thương mà thắng cũng thương
Hồng nhan ạ giá ta làm chủ khảo
để em thi cùng cỏ nội hoa vườn…
Em ạ vũ trường mặt đất thùng thình nhộn
không độc quyền ai không loại trừ ai
Veo véo từ trường nhiễu sinh học
khoan nhặt vô thường ríu rít tít mù loảng xoảng
Chachacha tuýt tănggô vanxơ lơtơmơ
khớp ngựa ô sàn nhảy lên giường xuống đường ra chợ
Lambađa đời thường em nhảy kiểu vắt cẳng lên cổ
rụng gối rối ruột tuột linh hồn
Nhong nhong giai điệu lý con cóc
mềm mại con cò lặn lội bờ sông
Nào chân giày chân dép chân không
nhảy chân gỗ nhảy không chân siêu nhảy
Học hành mà làm gì cứ tưng tửng theo nhịp mình em ạ
tự ti mà làm gì khi có quyền có bổn phận nhảy nhót
Thắc mắc mà làm gì nhảy triết học cao học thất học
vũ khúc nào cũng bùa ngải riêng
Người làm toán khiêu vũ con số
người buôn khiêu vũ tiền
Đi biển khiêu vũ sóng đi cày khiêu vũ thần tiên
mùa xuân khiêu vũ hoa cánh diều khiêu vũ gió
Quyền lực khiêu vũ mưu lược
bao tử lép kẹp khiêu vũ đủ thứ
Em ạ người thơ chịu án khổ sai thơ
nhạc hư ảo khiêu vũ từ ngữ
Vũ trường giấy trắng cô đơn anh khiêu vũ giấc mơ
không bắt đầu từ đâu không kết thúc nơi nào
Liệu chúng mình có còn mãi với nhau
thô tháp tật nguyền không chữa được nữa
anh cứ thế này… em không dám đâu
Liệu chúng mình có còn mãi với nhau
mãn tính giận hờn ghen tuông co giật
em cứ thế này… anh không dám đâu
Và cứ thế tháng ngày trôi thườn thượt
vừa đục vừa trong đời xuôi như nước
không thể thế này… không dám thế kia…
Nhất quỉ nhì ma thứ ba học trò
(Ngạn ngữ)
Học trò con trai ma quỉ
học trò con gái thần tiên
thầy bắt thần tiên ngồi kèm ma quỉ
Bén hơi ma quỉ ghẹo thần tiên
lập lòe đom đóm vĩnh cửu
ô mai đổi kẹo bạc hà
Lấm láp trang đời mỗi dày mỗi kịch
tuổi học trò đồng nghĩa với trang thơ
thời gian không mất trắng bao giờ
Câu chuyện học trò không đầu không cuối
tình ý học trò quả me chua loét
lưu bút mùa hoa phượng cháy không nguôi
Lá thư học trò vu vơ dấm dúi
nỗi nhớ học trò chấp chới suốt đời nhau
đẹp như là không đâu vào đâu
Thân tặng “Đười ươi thi sỹ” Bùi Giáng
Kính thưa Thị Nở
Kính thưa Thị Nở tuyệt trần
trăng ngồn ngộn trắng khỏa thân với người
nhớ không sông ộp oạp xuôi
gió oằn oại hổn hển trời phù sa
Kính thưa Thị Mầu
Kính thưa thục nữ Thị Mầu
yêu siêu cỡ đó trước sau mấy người
mấy ai dám chịu dám chơi
dám ai vỗ cái mặt đời như em
Kính thưa Thị Đốp
Kính thưa Thị Đốp đoan trang
mòm mom móm mõ gõ khan như gì
thôi mà ngúng ngoẳng nhau chi
già rồi đấy lạy nhau đi là vừa
Kính thưa Thị Kính
Kính thưa Thị Kính láng giềng
ái ân thì ít oan khiên lại nhiều
dấu xưa khuất nẻo chuông chiều
nỗi đau còn lủng lẳng treo giữa trời
Liền anh đi chợ đã lắm chứ
xứ phồn thực vừa quen thuộc vừa mới mẻ
Mũi bao quát mùi điền thổ sơn thuỷ mùi gia vị thập cẩm
mùi quí phái dan díu mùi lam lũ ô nhiễm
Tai hăng hái thẩm định giọng tứ chiếng
bài ca gà hợp xướng vịt giao hưởng nồi chảo
Mắt phấn khởi giãn nở hết cỡ
chụp sống bắt tươi cái sòng phẳng sự đời
Hoa quả liền em rau dưa liền chị
bình đẳng cò kè ngắm và nghía miễn phí
Núng nính bâng quơ mảng khối đường nét
rung rinh nõn nà phất phơ tóc tơ
Tôm ngo ngoe cá ngáp ngáp kêu gọi
đùi bê hồng hừng hực run rẩy khói
Đại hạ giá món mũi lưỡi ế
mẹt lòng thiu tặng thum thủm cho ruồi
Lon chai xị hũ đủ nồng độ cảm xúc
đủ hoà tan bát ngát thiên đường
Gương lược phấn son dậy thì trần tục
trầu cau xưa còn tha thiết xanh
Hàng mã siêu nhiên tiền âm ti tín phiếu siêu ngoại tệ
siêu dẫn siêu bền sợi khói nhang mong manh
Lủng lẳng pháo đao gươm súng ống đồ chơi
sởn gai ốc mặc niệm thời máu lửa
Giường bụi vãng lai chợ đài thọ Chí Phèo yêu Thị Nở
phản hàng thịt tênh hênh nhằng nhịt vết dao nhờn nhợn mỡ
Sinh linh đầu đường sinh linh cuối chợ
Tết đến đùng đùng ai đi đâu về đâu
Trên đây là những bài thơ của Nguyễn Duy viết trong tập Về mà chúng tôi đã giới thiệu với bạn. Thông qua các bài thơ này bạn có thể hiểu thêm về phong cách sáng tác của nhà thơ. Qua đó ta có thể cảm nhận được tình yêu dành cho quê hương nơi bạn sinh ra và lớn lên. Chính điều này đã làm nên chất thơ của nhà thơ này. Đừng quên đón đọc những bài viết tiếp theo của chúng tôi để cùng tìm hiểu các bài thơ hay nhất bạn nhé!
Xem thêm: Nhà thơ Nguyễn Duy và tập thơ Về (1984) hay đặc sắc phần cuối
