Trong nền văn học Việt Nam chúng ta không thể quên nhắc đến Nguyễn Xuân Sanh. Ông cống hiến cho nền thơ ca một kho tàng thơ lớn và đặc sắc. Những thi phẩm đó luôn được bạn đọc đón nhận và tán thưởng. Như một số ít nhà thơ khác ông còn là một dịch giả nổi tiếng chuyên dịch những tác phẩm xuất sắc của nhiều nhà thơ lớn trên thế giới. Hôm nay, chúng ta hãy cùng nhau tiếp tục khám phá những bài thơ hay nhất của thi sĩ nhé!
Nội Dung
Bao nhiêu nắng trong bầu trời!
Bao nhiêu nắng trong bầu trời Châu Phi!
Đất mệt lả, vì đâu cũng có nắng
Tôi cũng muốn bớt chói chang ánh nắng
Nên tôi dạo bước giữa cánh đồng vừa xẻ luống
Mũi tôi hít thở hơi nồng
đem đến cho tôi nhựa tươi cuộc sống
Mưa nhiều làm sao!
Trên đất Châu Phi có bao nhiêu mưa!
Đất cũng mệt lả khi bụng nó mang đầy nước dội
Tôi uống, tôi uống bao nhiêu nước mưa
Đầu dốc ngửa lên lưng
tôi chào đón mưa trời
Bụng căng đầy, tôi uống, và lòng tôi cũng uống
Tôi đã hết khát rồi
và mưa vẫn còn rơi
Gió đập mạnh làm sao!
Trời Châu Phi có nhiều gió mạnh
Ngực đất cũng mệt lả tơi bời
Tôi cất cánh
trăm nghìn chiếc cánh
Tôi muốn vòng thế giới bay quanh
Ôi gió nóng ôi gió mùa!
Ngày vui đã đến
Thời mới đã bắt đầu
Tim lo lắng, chẳng ngủ yên
Ngọn gió xuân thổi ngát niềm bông hoa
Gió vuốt ve gương mặt ta
Luồn qua cửa sổ mở ra với trời
Như con sông chở hương tươi
Ta nghe lá cọ ngời ngời dài xanh
Nhẹ nhàng dịu mát lung linh
Đưa lên khúc nhạc trung trinh ngọn nguồn
Bất cứ đâu cũng nghe luôn:
Sakuntala, Sakuntala!
Đây đàn bướm của thế gian bay
Bụi muôn màu từ mảnh thân trái đất
Đỏ thần sa, vàng kim, đất son. bột lân tinh
Cả một đám mây chất hoá học bốc cao
Đám cánh long lanh có phải chăng
Đó là nguyên tử ánh sáng trong huyền ảo mộng mơ?
Phải chăng đó là giờ mùa hè tưởng tượng của trẻ em
Vỡ ra chói chang xen kẽ?
Không đâu, đó là thiên thần ánh sáng
Giả trang Apolon, Mnêmôsyn, Polymat
Rồi Sphynx, Machaon
Tôi bắt gặp chúng bị lý trí ám che
Đó cũng là đám lông tơ đàn vịt biển Bắc Âu
Trong nắng hanh thung lũng Bracjino
Cái mãi mãi xanh tươi
cái vươn lên mãi mãi
cái mãi mãi nở hoa
tôi bỏ chúng vào sợi dây màu thẫm
vào mùi hương thực của cái gì được nảy sinh
là là mặt đất ẩm đồng quê
và đó là lời đổi trao, đó là bí mật
có lẽ cũng giản đơn thôi
như lời chào của năm mới
Năm mới
Voici le jour de l’immobile
les prés mouillés de la patrie
voici la terre des lilas
les véroniques sous les pas
quand se déchirent les feuillages
on rencontre des châteaux
tout gris tout blancs
et légers sous les ans
les avions venus de loin
nous redonnent cet espoir
de marcher apaisé
— et vaste —
sous les platanes de la Loire.
Dịch
Đây là ngày của thanh bình
Bãi xanh cỏ ướt thắm tình quê hương
Đây là đất tử đinh hương
Bước chân ta gặp bên đường huyền sâm
Gió đưa rẽ lá ngang tầm
Lâu đài cổ hiện lặng thầm sau cây
Màu xám đậm màu trắng đầy
Nhẹ nhàng đi với tháng ngày trôi qua
Phi cơ đâu đến tự xa
Lại trao hi vọng cho ta thuở nào
Đi trong yên tĩnh
– rộng sao –
Tiêu huyền rừng thoáng dạt dào sông Loire
Sóng dồi lại, hát trên bờ
Đại dương nuốt ngập tàu ngơ ngác chìm
Ôi sâu vực thẳm im lìm
Miên man hoàn vũ, sao tìm tránh mi?
Trong tàu, biển nhịp huyền vi
Qua mơ, mi vượt mi đi đến trời
Thái dương, không khí khôn vơi
Muôn vàn tư tưởng tuyệt vời sáng trong
Dù đâu ta gửi tâm hồn
Biết rằng bất tận mênh mông cuộc đời
Dù đêm loạng choạng khắp nơi
Trong tay hoàn vũ ta ngồi bình yên
Je cherche une goutte de pluie
Qui vient de tomber dans la mer
Dans sa rapide verticale
Elle lui sait plus que les autres
Car seule entre les autres gouttes
Elle uet la force de comprendre
Que très douce dans l’eau saleé,
Elle allait se perdre à jamais
Alors je cherche dans la mer
Et sur les vagues, alertées,
Je cherche pour fairt plaisir
A ce fragile souvenir
Dont je suis seul dépositaire
Mais j’ai beau faire, il est des choses
Où Dieu même ne peut plus rien
Malgré sa bonne voloté
Et l’assistance sans paroles
Du ciel, de vagues et de l’air.
Dịch nghĩa
Tôi tìm một giọt mưa
Vừa rơi trong biển cả
Trên đường lao vội vã
Sáng hơn nhiều giọt mưa
Vì trong các giọt mưa
Chỉ giọt mưa này hiều
Rằng nó tan êm dịu
Trong nước mặn mãi thôi
Tôi tìm giữa lộng khơi
Trên muôn trùng sóng dữ
Để làm mình thích thú
Kỷ niệm tưởng mau phai
Mà tôi uống nhớ hoài
Nhưng đời có những việc
Mà Chúa dù tha thiết
Cũng không làm được đâu
Tuy có lòng giúp nhau
Của khí, trời và sóng
Le soleil parle bas
A la neige et l’engage
A mourir sans souffrir
Comme fait le nuage.
Quelle est cette autre voix?
Quil me parle et m’engage?
Mêmme au fort de l’hiver
Serait-ce la chaleur
Qui fait tourner la Terre
Toujours d’un même coeur
Et pour me rassurer
Dans toutes les saisons
Se penche à mon oreille
Et murmure mon nom?
Dịch
Mặt trời nói thì thầm
Với muôn ngàn bông tuyết
Khuyên chúng lặng lẽ chết
Như những đám mây tan.
Của ai, tiếng nói khác?
Nói với tôi, khuyên răn?
Cả trong ngày rét tăng
Ngọn lửa nồng phải chăng
Đã làm quay Trái Đất.
Luôn, vẫn một tấm lòng
Để làm tôi tin tưởng
Trong xuân hạ thu đông
Bên tai tôi nghiêng xuống
Và thầm thì tên tôi?
Je choisis un peuplier
Avec un fleuve non loin,
Je choisis le fleuve aussi
Et je vous mets près du fleuve.
Mais vous, vous, qui me dira
A qui s’adresse ce vous?
Je ne le sais qu’à demi
Car l’autre moitié varie.
Dịch
Tôi chọn một cây phong
Không xa đó dòng sông
Cũng chọn dòng sông chảy
Đặt bạn ngồi bờ ấy
Nhưng bạn, bạn, ai sẽ bảo tôi:
Chữ bạn của anh, nói về ai vậy?
Tôi chỉ biết nửa chừng người đó
Còn nửa kia thay đổi không thôi
Kepada Yoko
I
bunga dilapangan
hati berdetak
dua pejuang berpelukan
II
Fuji dan Kenji
alam untuk ditundukkan
manusia untuk dimenangankan
III
Uji mengalir
jiwa Senji menjalar
tak henti-henti
IV
Asap tak mengepul
bumi panas
semangatpun panas
V
Kemenangan manusia
ombak diatas atap
kapan rakyat penguasanya?
VI
Simonoseki
serdadu berangkat berseri
pulangnya pucat-pasi
VII
Hirosima
kebengisan mengganas
jadinya juang mengganas
VIII
Dikanan ombak
dikiri tebing
kereta meluncur ke Sendagaya
IX
Terimakasih
domo arigato
separo hatiku tinggal
Dịch
Tặng Yoko
I
Hoa trên sân bay
Hai trái tim cùng nhịp
Hai chiến sĩ hôn nhau
II
Fugi và Kengi
Thiên nhiên: để bị chế ngự
Con người: để thắng
III
Sông Ugi trôi
Tinh thần của Xengi vẫn đi về phía trước
Không hề nhường bước
IV
Các ống khói thôi nhả khói
Đất nóng
Tinh thần nóng
V
Loài người chiến thắng
Sóng đang phủ mái đường hầm nối liền hai đảo
Khi nào nhân dân sẽ là chủ thiên nhiên!
VI
Simônôxêki
Lính Nhật cười tươi lúc ra đi
Lúc trở về, nhợt nhạt như đã chết
VII
Hirôsima
Sự tàn bạo không bị ngăn cản
Biến thành đấu tranh không giới hạn
VIII
Bên phải nước triều lên
Bên trái là bãi biển
Đoàn tàu đang chạy về phía Xenđagaia
IX
Cám ơn các bạn
Domo arigato
Tôi để lại đây nửa trái tim mình
Darah Lumumba Merah Kesumba
darah Lumumba Merah Kesumba
Konggo!
laparmu lapar kami
laparmu lapar kita
lapar revolusi
Darah Lumumba Merah Kesumba
darah Lumumba Merah Kesumba
Konggo!
revolusimu revolusi kami
revolusimu revolusi kita
revolusi dunia
Dịch
Máu Lumumba đỏ thắm
Máu Lumumba đỏ thắm
Cônggô!
Niềm khát khao của các bạn
Cũng là niềm khát khao của chúng tôi
Cùng với các bạn
Chúng tôi khát khao cách mạng
Máu Lumumba đỏ thắm
Máu Lumumba đỏ thắm
Cônggô!
Cách mạng của các anh
Cũng là cách mạng của chúng tôi
Và chúng ta có chung:
Cách mạng thế giới
Nous aimons à dire
Que le temps ne signifie rien
Mais
Regarde ces jeux auxquels nous jouons
La nourriture que nous mangeons
Regarde ces changements qui bouleversent
Notre marae
Il l’ny a de kikau sur les maisons
Plus d’umu pour cuire le kai
Plus de ces journées passées sur la pirouge
Qui tendaient nos muscles
Regarde ces avions à réaction
Et puis regarde ces barques délabrées
Ces umu abandonnés
Tout cela ne nous parle-t-il pas
Du temps ?
Dịch
Chúng ta đều thích nói
Thời gian chẳng có nghĩa gì
Song bạn hãy nhìn
Các trò mà chúng ta chơi
Các thức mà chúng ta ăn
Hãy nhìn các xáo trộn
Tại nơi thiêng liêng ta nhóm họp
Không còn lá dừa trên mái nhà ta
Cũng không còn
Cả bếp đào trong đất để đun nấu
Không còn những ngày đêm
Lênh đênh trên thuyền độc mộc
Để co giãn bắp thịt ta
Hãy nhìn những phi cơ phản lực
Và hãy nhìn những con đò hỏng
Những bếp đào trong đất bị bỏ rơi
Phải chăng các việc đó
Không nói gì
Về thời gian?
Xe trượt tuyết đến, xe đi qua
chó sói trượt băng trong lạnh giá
Xe trượt tuyết đến, xe đi qua
Một thằng người đen từng đến đó
bố em khỏe, bố em giết nó
trong tuyết, bố đẩy nó lăn kềnh…
Một thằng người đen từng đến đó
Mẹ hát ru bài hát hay:
“Một kỵ sĩ và chiếc khăn tay
đã làm con quái vật đen khiếp đảm…”
Mẹ hát ru bài hát hay
Các ngựa non của mẹ, ngủ đi
ngày mai, rồi sẽ bay hết tro
ngày mai, người nông dân gieo hạt
Các ngựa non của mẹ, ngủ đi con
Gầm nổ, gầm nổ súng liên thanh
con trai tôi mất giấc, gọi nhanh
con gái tôi tỉnh thức, và gọi
Giết chết, giết chết súng liên thanh!
Ее услышишь в голосе синицы,
Вороний грай уже твердит о ней.
Она в метели уходящей мнится
И в том, что дни становятся длинней,
И в глянцевитых почках на каштане,
В сугробах ржавых, в ручейках живых,
Что чистым серебром блестят в тумане,
Как будто грязь и не касалась их.
Она — ив капле, звонкой, словно льдинка,
Что птица с ветки нехотя стряхнет,
Она — в подснежной зелени барвинка,
В сережках на березе у ворот.
Она и в кузне, где нетерпеливо
Вперегонки играют молотки,
И а тальнике, чьи ветви прихотливо
Переплелись, краснея, у реки.
Она и в песне, что молчать не в силах,
В дороге, что сейчас душе близка.
Она — в очах, как вишни, влажных, милых,
Блеснувших из-под белого платка
Dịch
Nghe tiếng xuân trong lời chim núi
Nghe tiếng xuân trong bầy quạ kêu
Thấy mùa xuân qua cơn bão tuyết
Và khi ngày ngắn trở nên dài
Và trong búp sáng cành cây dẻ
Trong tuyết vàng, trong lạch reo vui
Lạch nước dưới sương ngời ánh bạc
Như không một vết bẩn ố hoen
Xuân – trong giọt nước sa thánh thót
Khi chim hất giọt nước đầu cành
Trong cây nhạn-lai-hồng dưới tuyết
Trong những vòng khuyên cây bạch dương
Xuân trong lò rèn đầu thôn xóm
Vội vàng tiếng búa thép vang reo
Xuân cũng ở trong lùm dương liễu
Đỏ bừng bên suối, lá chen nhau
Xuân ở trong bài ca đi tới
Trong con đường gắn với lòng ta
Trong đôi mắt anh đào lóng lánh
Rạng ngời dưới tấm khăn choàng tơ
Qua bài viết này chắc hẳn các bạn đã có thể biết thêm về phong cách sáng tác của thi sĩ Nguyễn Xuân Sanh. Ông đã khẳng định được vị thế của mình trên văn đàn bằng chùm thơ dịch đặc sắc nhất. Hãy đồng hành cùng chúng tôi để theo dõi những bài viết hấp dẫn hơn nhé!
Xem Thêm : Nhà thơ Nguyễn Xuân Sanh cùng kho tàng thơ dịch đặc sắc nhất phần 2
