Thanh Hải tên thật là Phạm Bá Ngoãn, sinh ngày 4 tháng 11 năm 1930, quê Hương Điền, Thừa Thiên-Huế. Đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Hội viên hội nhà văn Việt Nam (1978). Ông tuy không nhiều tác phẩm nhưng những thi phẩm đó đều gây nên một tiếng vang lớn trong nền văn học Việt Nam. Chùm thi phẩm của ông luôn thu hút sự chú ý đặc biệt của dư luận và bạn đọc. Với ngòi bút tài hoa đã khiến bạn đọc đắm mình vào những vần thơ của ông. Ngay bây giờ, hãy cùng cut.edu.vn điểm danh những trang thơ hấp dẫn này nhé!
Nội Dung
Đất ta chúng cướp, chúng cày
Nhà ta chúng phá, chúng xây bốt đồn
Khóc không tan hết oán hờn
Van xin đâu phải con đường ta đi.
Ta không phải sống vì bom đạn
Ta vốn không bạn với chiến tranh
Nhưng vì chúng cậy đao binh
Bắt ta nô lệ ta đành chịu sao?
Ta vùng dậy súng đao ta giữ
Lấy đất cày, lấy chợ, lấy sông
Giặc kia gian ác hung hăng
Đầu rơi quyết trả lại bằng đầu rơi.
Vì chúng vẫn quen nòi xâm lược
Tan mồ cha lại rước voi dày
Thì ta súng chặt trong tay
Đánh ta lũ chúng như ngày năm xưa.
Đêm đêm đi dưới rặng dừa
Nghe quê hương chuyển những giờ tiến công
Bừng bừng ánh mắt nghĩa quân
Nhìn sao ôm cả trời hồng bao la
Chân đồn cất mãi lời ca
Đem xương máu giữ quê nhà mến thương.
Nhạc hay khúc hát lên đường
Đất chuyển từ kỷ nào dâng cho ta một bờ cát trắng
Mênh mông xa, ngút mênh mông xa
Đừng em nhé, trông bờ phẳng lặng
Cát chẳng trắng đâu, cát mang sắc phù sa.
Đường xa vậy mà anh về sao nhỉ?
Cát mênh mông anh sống những nơi nào?
Hàng dương đứng như dáng người thủ thỉ
Hai mươi năm nói hết được sao!
Từng cồn cát đua nhau ra bể
Màu bể xanh, màu cát trắng trong
Bể dữ dội, cát thì lặng lẽ
Dưới gốc dương, hầm ở của anh.
Dưới gốc dương những hạt cát long lanh
Rơi xuống sổ tay người bí thư chi bộ
Rơi lên túi treo chứa đầy chất nổ
Cát long lanh như ánh mắt đợi chờ
Ôi quê hương là đôi mắt ngây thơ
Hay đôi lưng trần mang đầy nắng biển
Mùa lá dương khô nhớ mùa cá về trên biển…
Đất chuyển từ kỷ nào giăng cho ta một bờ cát trắng
Tổ Quốc giao cho ta một làng cát để tiến công.
Chân nóng bỏng dặm cát hè trưa nóng.
Bão lòng ta là gió những hàng dương.
Đêm nay bên bến Ô Lâu
Cháu ngồi cháu nhớ chòm râu Bác Hồ
Nhớ hình Bác giữa bóng cờ
Hồng hào đôi má, bạc phơ mái đầu
Mắt hiền sáng rực như sao
Bác nhìn tận đến Cà Mau sáng ngời
Nhớ khi trăng sáng đầy trời
Trung thu bác gởi những lời vào thăm
Nhớ ngày quê cháu tan hoang
Lụt trôi, Bác gởi lúa vàng vào cho
Nhớ khi nhà cháu ra tro
Bác đưa bộ đội về lo che giùm
Bác ơi nhớ mấy cho cùng
Ngoài xa Bác có thấu lòng cháu không.
Đêm đêm cháu những bâng khuâng
Giở xem ảnh Bác cất thầm bấy lâu
Nhìn mắt sáng, nhìn chòm râu
Nhìn vầng trán rộng, nhìn đầu bạc phơ
Càng nhìn càng lại ngẩn ngơ
Ôm hôn ảnh Bác mà ngờ Bác hôn
Bác ơi dù cách núi non
Mà hình Bác vẫn trong lòng không xa
Giặc kia muốn cắt sơn hà
Mà miền Nam vẫn hướng ra Bác Hồ,
Hướng về sắc đỏ ngọn cờ
Về ngày Nam Bắc cõi bờ liền nhau.
Đêm nằm cháu những chiêm bao
Ngày vui thống nhất Bác vào miền Nam.
Cổng chào dựng chật đường quan
Bác đến đình làng Bác đứng trên cao
Bác cười thân mật biết bao
Bác dặn đồng bào cặn kẽ từng câu
Ung dung Bác vuốt chòm râu
Bác xoa đầu cháu, Bác âu yếm cười.
Đêm nay trăng lại sáng rồi
Trung thu nhớ bác cháu ngồi cháu trông
Ngoài xa nghe tiếng trống rung
Nghe những nhi đồng nhảy múa hò reo
Bác chắc cũng nhớ cháu nghèo
Miền Nam đau khổ sớm chiều trông ra.
Ôi con thuyền lênh đênh
Rời bờ đi đâu đó?
Bến bờ mình nghèo khó
Nhưng có luỹ tre xanh
Đạm bạc đôi bữa ăn
Nhưng mình cầm đôi đũa
Trái ớt cay đo đỏ
Miếng cà giòn thơm thơm.
Ôi con thuyền lênh đênh
Quên rồi mùa toóc rơm
Quên rồi bông sen trắng
Quên rồi khi trăng lặng
Quên rồi con cá chuồn
Quên rồi những con đường
Tết nào về quê ngoại…
Sóng xô rồi sóng gọi
Thuyền ơi thuyền tìm ai
Nhà cao và phố dài
Thuốc thơm và rượu ngọt
Đêm xập xình tiếng nhạc
Ngày vun vút tiếng xe
Những cặp chân quay đi
Cuống cuồng trong điệu nhảy
Thuyền bão thuyền đi đấy
Rẽ sóng tìm tự do
Bến bờ xa, đất xa
Tha hồ thuyền buông thả.
Rượu đây thuyền ơi thuyền
Thuyền tự do sa ngã
Tuổi trẻ đây thuyền ơi
Thuyền tự do tiêu phá
Buồm cứ xuôi theo gió
Rồi về đâu, về đâu?
Sóng xung quanh một màu
Sóng có quê hương: biển
Người dù đi trăm bến
Người có quê hương mình
Còn còn thuyền lênh đênh
Cúi đầu lúc chiều lặng
Bây giờ thèm tiếng mắng
Của mẹ những ngày thơ
Bây giờ thèm miếng dưa
Chua chua mùi khế ủ
Bây giờ thèm chiếc ngõ
Có ai đứng đợi về
Bây giờ thèm làng quê
Hương mùa bay bịn rịn
Ôi con thuyền lênh đênh
Sóng dồi ngoài mặt biển
Đi về đâu, về đâu
Có nghe lời của bến
Bến chẳng giận thuyền đâu
Bến thương thuyền trên biển
Bến thương thuyền lênh đênh
Bến dặn thuyền đừng quên
Miền quê mình nhân hậu
Ôi con thuyền lênh đênh.
Bộ đội đi rồi
Rừng còn dấu võng
In hằn thân cây.
Đây hai đầu dây
In sâu, nằng nặng
Võng này chắc hẳn
Đồng chí chỉ huy
Trằn trọc rừng khuya
Nghĩ nhiều phương án.
Hai thân cây xanh
Vỏ rơi từng mảng
Đầu dây ngoằn ngoèo
Hẳn đây tay nào
Rất vui rất nhộn
Nằm đu đưa võng
Ngắm trời, mây bay.
Một thân cây đôi
Chụm hai đầu võng
Tán cây xoè rộng
Dây chồng lên dây
Hẳn đây có hai
Người trai tri kỷ
Đường ra trận địa
Đọc chung thư nhà.
Hai thân cây già
Bó đôi cuộn lá
Hẳn đêm mưa gió
Có người nằm đây
Sợ mưa theo dây
Mưa vào ướt võng.
Trường Sơn, Trường Sơn
Những chiều gió lộng
Những bãi khách xa
Nỗi đầu dây võng
Nói gì với ta?
Ngày nay cành tơ
Ngày mai cây lớn
Dấu võng còn không?
Còn những đường vằn
In vào thớ gỗ
Đường vân nhắc nhở
Những ngày hành quân…
Hôm qua chúng giết anh
Xác phơi đầu ngõ xóm
Khi lũ chúng quay đi
Mắt trừng còn doạ dẫm
Thằng này là cộng sản
Không đứa nào được chôn!
Không đứa nào được chôn!
Lũ chúng vừa quay lưng
Chiếc quan tài sơn son
Đã đưa anh về mộ
Đi theo sau hồn anh
Cả làng quê, đường phố
Cả lớn nhỏ, gái trai
Đám càng đi càng dài
Càng dài càng đông mãi
Mộ anh trên đồi cao
Cành hoa này em hái
Vòng hoa này chị đơm
Cây bông hồng em ươm
Em trồng vào trước cửa
Mộ anh trên đồi cao
Hoa hồng nở và nở
Hương thơm bay và bay
Lũ chúng nó qua đây
Mắt diều không dám ngó:
Trên mồ người cộng sản
Hoa hồng đỏ và đỏ
Như máu nở thành hoa…
Mọc giữa dòng sông xanh
Một bông hoa tím biếc
Ơi con chim chiền chiện
Hót chi mà vang trời
Từng giọt long lanh rơi
Tôi đưa tay tôi hứng.
Mùa xuân người cầm súng
Lộc giắt đầy quanh lưng
Mùa xuân người ra đồng
Lộc trải dài nương mạ
Tất cả như hối hả
Tất cả như xôn xao
Ðất nước bốn nghìn năm
Vất vả và gian lao
Ðất nước như vì sao
Cứ đi lên phía trước.
Ta làm con chim hót
Ta làm một cành hoa
Ta nhập vào hoà ca
Một nốt trầm xao xuyến.
Một mùa xuân nho nhỏ
Lặng lẽ dâng cho đời
Dù là tuổi hai mươi
Dù là khi tóc bạc.
Mùa xuân ta xin hát
Câu Nam ai, Nam bình
Nước non ngàn dặm mình
Nước non ngàn dặm tình
Nhịp phách tiền đất Huế…
Nắng biếc chao mình giỡn sóng xanh
Gió thổi, buồm căng trắng bập bềnh
Có đôi trai gái trên bờ liễu
Tay nắm tay đi dưới gió lành.
Vít-tuyn nước chảy về đâu nhỉ?
Soi bóng dòng sông những mái nhà
Một dòng sông đó dòng lịch sử
Trên máu xương bừng tiếng hát ca.
Ta đi trên những bờ dương ngát
Nhìn dòng sông bạn nhớ sông ta
Hương Giang nước biếc, bờ xanh ngát
Cho đến bao giờ rộn tiếng ca.
Cho đến bao giờ hết cách xa?
Gió đuổi mây đen chân trời rộng
Nhìn sông bạn đã thấy sông ta…
Nước bốn bề tràn ngập
Tội giặc lại chồng chất
Những đồng chí ta ơi
Những thôn nghèo chơi vơi
Nước tràn về tận mái
Nước về làng sâu hoáy
Hầm lút tan hết rồi
Giữa nước lũ sóng ngời
Ca – nông băm từng loạt
Nước tóe nhà xao xác
Mẹ ẵm con đi đâu?
Bốn bề nước nặng sâu
Ca – nông rầm quanh xóm
Biết đi đâu bây giờ?
Xóm nặng nín bơ phờ
Đạn tan hàng tre nhỏ
Mái nhà run lặng ngó
Trâu nghé lội trơ ngơ
Ca – nông đã hết chưa?
Máu trào trong mưa gió
Máu hòa trong nước đỏ
Những đồng chí ta ơi
Những thôn nghèo chơi vơi
Tội giặc lại chồng chất
Tội giặc cao chất ngất
Giữa nước lũ tràn qua
Những đồng chí chúng ta
Len mình qua lô – cốt
Những đồng chí chúng ta
Run mình trong cơn sốt.
Giặc về bằng ca – nốt
Giặc chạy ăm – phi – bi
Nhưng chúng ta không đi
Chúng ta ghì thôn xóm
Chúng ta bám nương khoai
Có máu những người trai
Đã hoà trên lớp sóng.
Có ai không – như ta
Nằm bờ đêm, mắt mở?
Nằm bờ đây, không ngủ
Thả hồn lắng trôi qua
Cho đỡ thương đỡ nhớ
Lòng miền Bắc bao la…
Bên chiếc máy đang chạy
Chị công nhân quay guồng
Anh xã viên thức dậy
Sửa soạn buổi ra đồng.
Chị mậu dịch lau kính
Dọn hàng buổi tinh sương
Em bé quàng khăn mới
Hay phượng vĩ đỏ trường.
Cả miền Bắc thức dậy
Thêm một ngày đổi thay
Lùi nhanh đêm dốt, đói
Cuộc đời nằm trong tay.
Bên ni ta lại dậy
Tiếng súng đâu loạn cuồng
Lại một ngày máu chảy
Lại chết vợ, mất chồng!
Cả miền Nam không ngủ
Thao thức trong căm hờn
Khuya nghe gà giục giã
Vùng dậy trào lên đường…
Hỡi ngày xưa, ngày xưa
Buổi sông Gianh cách trở
Có ai không, như ta
Gối bờ đêm, mắt mở?
Bên này bờ không ngủ
Đêm dài rộn tiếng gà
Tiếng gáy vang vang xa
Giục chân trời mau hửng.
Tôi không có thì giờ để ốm
(Lê Nin)
Tôi ốm hơn ba năm
Vào viện rồi ra viện
Uống thuốc như ăn cơm
Tiêm hoài thành chai sạn
Ôi có gì buồn hơn
Nghe đời đi ngoài ngõ
Chan chứa tiếng ai cười
Những hôm đẹp nắng trời
Tôi ngồi bên khung cửa
Thấy bạn bè đi làm
Trong lòng như có lửa
Cứ nằm hoài vậy sao?
Những tờ giấy lao xao
Hỏi tôi từng khuôn mặt
Tiếng ai trong lọ mực
Đến gọi những vần thơ
Ngòi bút như ngẩn ngơ
Đợi những dòng tâm huyết.
Tôi ngồi dậy cầm viết
Đầu đau như ai dần
Tai ù như có sóng
Bỗng bắt gặp Lỗ Tấn
Trên cuốn sách ai ghi
Thà làm gấp, làm đi
Dù bớt vài năm sống
Còn hơn không lao động
Để sống lấy vài năm…
Buổi sáng tôi ra sân
Để lắng nghe chim hót
Buổi trưa tôi ngồi đọc
Những trang “Thép đã tôi”
Bạn bè thường đến chơi
Tôi xin từng tin nhỏ
Ôi cuộc đời ngoài đó
Vẫn đợi tôi trở về
Cô y tá trưa hè
Vẫn nhìn tôi ngồi viết
Những vần thơ không biết
Có còn như xưa không?
Tôi ốm hơn ba năm
Ba năm đời vẫn trẻ
Những lúc tim đập khỏe
Tôi lại đến bên bàn…
Em mang cam cho anh
Cam đường ngon vị ngọt
Em mang hoa cho anh
Thơm phòng cành hoa mọc.
Anh yêu cam và hoa
Thơm ngọt một cuộc đời
Nhưng anh muốn em ngồi
Kể những ngày xây dựng.
Ôi mồ hôi lao động
Đâu mùa lúa nông trường
Đâu ngang dọc kênh mương
Đâu vừa đưa thêm điện…
Tin cuộc đời mang đến
Vị ngon ngọt hơn cam
Thơm hơn cành mộc thơm
Giường anh như bay bổng.
Mỗi tuần em lại vào
Mỗi tuần anh lại đợi
Những tin em mang tới
Làm má anh hồng hào.
Trời mưa, mữa mãi là mưa
Má ơi sao má chẳng đưa vào bờ?
Con đò lơ lửng lửng lơ
Trời mưa ướt cả thân già má ơi!
Má rằng: con ở trong mui
Cứ ngồi cho ấm để rồi lại đi
Má ướt một bữa can chi
Chỉ lo con ướt lấy gì mà hơ.
Bên kia những bụi cùng bờ
Không tơi không nón đụt nhờ vào đâu?
Con chờ qua trộ mưa rào
Má sẽ cập bến, đò vào, con lên.
Trời mưa, mưa đến nửa đêm
Đò quay vào bến, con lên tới bờ
Má còn buộc lại con đò
Vì dầm mưa lạnh má ho từng hồi.
Má ơi! Đi đã xa rồi
Mà con vẫn mãi nhìn lui bến đò
Con còn vọng mãi tiếng ho
Mỗi khi vượt bốt sang đò đêm mưa.
Tám năm nay mới gặp nhau
Ôm nhau mà thấy lòng đau chín chiều
Xa nhau chỉ một mái chèo
Mà đi trăm núi vạn đèo tới đây
Siết tay, ôm chặt, siết tay
Nói gì nước mắt tràn đầy đôi môi
Tám năm là mấy đêm rồi
Có đêm nào chẳng trông trời nhìn sao
Có ngày nào chẳng ước ao
Bước chân ra Bắc vui nào vui hơn
Đây rồi biên giới Lạng Sơn
Đây rồi quê của hội Lim đây rồi!
Lòng ơi sao thấy bồi hồi
Hà Nội, Hà Nội đứng ngồi không yên
Hôn nhau, hôn nữa hôn thêm
Lòng không chỉ một trái tim trong người
Tim anh mười sáu triệu lời
Tim tôi mười bốn triệu người miền Nam
Máu lại gặp máu tám năm
Thịt xương lại gặp sao ngăn nỗi mừng
Cười lên nước mắt rưng rưng
Cười lên hoa vẫy giữa rừng cờ bay
Tám năm mới có hôm nay
Hôm nay có bởi ngàn ngày đứng lên
Cười lên anh hỡi cười lên
Ngăn sông! Ta vẫn đến bên nhau rồi
Ôm nhau khó nói hết lời
Nhìn trong mắt ướt đầy trời xuyến xao!
Nhìn quê từ đất nhìn lên
Từ rừng nhìn xuống, biển xanh nhìn vào
Nay nhìn quê tự trên cao
Qua mây nhìn núi, qua sao thấy rừng
Thấy sông, thấy ruộng, thấy nguồn
Màu đất nâu thẫm con đường quanh quanh
Ô hay có đợi gì tranh
Ngắm hoài dất nước hoá thành tình ca…
Thanh Hải là một nhà thơ nổi tiếng của nền thơ ca Việt Nam. Ông sở hữu một ngòi bút tài hoa cùng những vần thơ đầy tình cảm. Thơ ông phần lớn gắn bó với cách mạng của dân tộc. Trang thơ của ông được yêu thích và ca ngợi nồng nhiệt. Hãy đón xem và cảm nhận sâu sắc bài thơ này nhé!
