Thu Bồn có một kho tàng thơ lớn và đặc sắc nhất. Ngòi bút của ông vô cùng tinh tế trong nhiều lĩnh vực như truyện ngắn, thơ ca,… Những trang thơ của ông được bạn đọc đón nhận sâu sắc và mang nhiều giá trị. Thơ ông thâm trầm hơn nhưng vẫn đầy phóng khoáng. Cùng nhau cảm nhận ngay nhé!
Nội Dung
Ðêm ta xuống suối mò cua
Có con hổ đói chịu thua con mồi
Ta dưới suối hổ trên đồi
Cua ta đầy giỏ hổ ngồi đói meo
Vầng trăng như móc cân treo
Hổ lui về núi… Ta theo sư đoàn.
Mũi tên phóng vào những con chim trí tưởng
Nhưng trượt đích, tôi bỏ ngôi nhà đi lang thang.
Cơn bão rớt vào khúc eo Tổ quốc, mái nhà khu vường của tôi hoang tàn những điều tôi tưởng;
chúng cất cánh cùng cơn bão bay đi, mang theo bóng hình em.
Em mất tích trong khu rừng cây đổ ngổn ngang. Tôi trở lại nơi có con mắt bão để soi rọi vào tận ngóc ngách khu vườn, và tôi mang con mắt ấy để tìm lại bóng hình em trong đổ vỡ ngôi nhà.
Không thể nào có thể xanh hơn bầu trời và mắt em ngày ấy. Tôi tìm em trong suốt mùa hạ cháy.
Hoa xương rồng nở trắng một rừng gai.
Em đi rồi chiếc bình hoa trống nhợt nhạt xác mai vàng đôi cánh mỏng phù du.
Em đi rồi chiếc bình hoa tưởng vọng, đêm đêm ta cắm những kỷ niệm buồn.
Vẫn là thiếu nữ Châu Ro
Đầu trần chân đất quạt mo tay cầm
Hỡi nàng tiên đẹp sơn lâm
Gót chân đá sỏi tím bầm lòng tôi
Em đi đâu đó em ơi
Phố phường xe cộ mù trời lạ chi
Em lên phố huyện mua gì?
Em mua đèn lửa phòng khi tối trời!
Người đi như nước bốc hơi
Đêm nay em ngả lưng nơi phố nào?
Em cười em nói chẳng sao
Vườn hoa hè phố biết bao chỗ nằm!
Tôi xa rừng mấy mươi năm
Vẫn chưa tính chuyện về thăm buôn làng
Tôi nhìn trời nắng chang chang
Nhớ thương cây lúa trên ngàn khát khô
Lòng ta ơi những sông hồ
Còn chăng hay đã kiệt khô nước rồi?
Khi mưa mưa trút cả trời
Khi khô khô khốc núi đồi vắng hoe
Còn đây một chút suối khe
Nhờ em hôm sớm chở che giữ gìn
Hỡi người lên núi hái sim
Vạch cây rẽ lá để tìm lại xưa
Tìm giùm dấu võng a đưa
Bàn tay em vuốt cơn mưa khét rừng
Xin đừng trở mặt quay lưng
Đất đai hãy đỡ gót chân con người
Thơ tôi làm thảm cỏ tươi
Làm đôi dép mỏng tặng người Châu Ro.
đến rừng nguyên thủy gặp mây
tìm trầm hương bỗng gặp cây quế rừng
khen ai khép xếp mây từng
bên kia núi hé một vầng trăng non
nửa đêm tiếng quốc gọi con
tôi ra đứng trước chon von mây trời
vầng trăng như nửa cuộc đời
trắng trong đau khổ tuyệt vời vầng trăng
em về khuất nẻo mây giăng
cỏ cây đã ngủ vầng trăng đã tà
tìm trầm ngậm ngãi phương xa
giờ tìm em giữa bao la núi đồi
ở đây mưa nắng bời bời
miếng cơm cũng quá một đời thương nhau
ở đây nắng chậm mưa mau
ở đây con ốc lá rau nổi chìm
ai quên hãy đến mà tìm
Phước Sơn thung lũng của miền thủy chung
tôi kêu ba tiếng gọi rừng
mây bay Sơn Mãi mây dừng lại đâu?
mây trôi… mây trôi… mây trôi
em về dưới ấy xa xôi phương nào?
nửa vầng trăng có xanh xao
nửa đời vất vả gian lao nửa đời
núi cao ba bậc tới trời
mà em chưa nói nửa lời cùng ta
lúc suối trẻ khi rừng già
thất thường mưa nắng như là tính em
đã cao rồi lại cao thêm
đã nghi ngút lại vút lên mặt trời
nghĩ gì mà núi nứt đôi
cao xanh chi lắm đơn côi một vùng
tôi tìm em giữa vô cùng
em là mây trăng lạnh lùng chơi vơi
chiều nay mây cũng về trời
tôi tìm ai giữa núi đồi Phước Sơn?
Anh đã đến mảnh vườn mơ ước
Ai khéo trồng cây nở hoa hồng
Cành dâm bụt trắng
Hoa phải biết nhường nhau sắc thắm
Không cần hương vẫn lộng lẫy khu vườn
Anh đến đó một ngày vắng lặng
Hoa rơi điểm trắng mặt hồ
Nơi đáy sâu của một vùng lặng lẽ
Ai biết xưa thành quách rộn nơi này
Những lở bồi trong tiếng em ca hát
Sáng xanh nay trời chen xuống mảnh vườn
Um tùm quá! Cỏ vương cành bách tán
Trái chanh giấu ngọc giữa luống cà
Đàn chim lia những chiếc thoi huyền diệu
Dệt niềm vui tíu tít … quanh nhà
Con đê nhỏ gởi triền ra sông lớn
Cánh buồm dong chỉ lối em xa
Em đi! Em đi… với ngọn đèn kỳ ảo
Anh thắp lên nỗi nhớ sáng căn phòng
Thơ vẫn chảy ngược chiều, tóc trắng
Những dòng xanh không bến không bờ
Có tiếng hát của muôn nghìn lá nhỏ
Nước hồ xanh con mắt ngẩn ngơ
Trời chín giữa hè ươm lửa vào thơ
Mầm xanh hất lá vàng rơi rụng
Trưa nắng hanh nồng như thuốc súng
Đường em đi sẽ mát hơn nhiều
Bờ cây xanh sải cánh tay yêu
Choàng em suốt dặm đường đất nước
chẳng phải lúc nào cũng gặp được mây đâu!
nhẹ hẫng trắng trong… bồng bềnh trôi nổi…
em là chiếc khăn lụa mềm
lau cơn sốt anh khi vầng trán làm run đồi núi
em luồn qua chiếc võng anh như bà mẹ bồng con
em làm chiếc khăn liệm người chiến sĩ vô danh
em kéo dài khăn sô lên trán những đứa con
còn nằm lại Trường Sơn chưa kịp về chịu tang cha mẹ
mây tìm ai trên rừng Sác
mây chói sáng Nhà Bè
hồn em Tám hóa Thiên Vương
thời ta cùng mây đi nghiêng ngả chiến trường
trút nắng xuống hừng đông…
nhưng rồi… mây cũng sang sông
ngẩn ngơ một cụm non bồng tiễn đưa
người qua bến ấy làm mưa
trống trơ bãi khách lưa thưa nắng mờ
ta rơi lã chã dòng thơ
quấn quanh eo gió bạc phơ lau ngàn
vết thương, bụng đói, giặc càn
mịt mùng cơn lũ quét tràn ngọn cây
nguồn trôi khỉ vượn lạc bầy
bế con tiếng hú héo gầy sườn non
mưa chưa đủ gội bùn non
thơ sao chắn nổi xói mòn dòng trôi?
tôi tìm mây tôi tìm tôi
tìm nguồn xưa dưới lở bồi thời gian
mây bay về thuở hồng hoang
dưới mây vẫn nắng chói chang kiếp người
chiều vơi… mây trắng ngậm ngùi
ai người chia ngọt sẻ bùi cùng mây?
Dòng sông chảy không hề biết mỏi
Trọn đời đời dâng cho bờ bãi phù sa
Tình yêu ta như dòng sông ấy
Khi gặp thác ghềnh tung bọt trắng hát ca
Tôi đi dưới tre gió bồng chân sáo
Đường hành quân mỗi lần tre níu áo
Lòng bồi hồi rộn bóng tre xưa
Có tiếng chim gù và tiếng võng mẹ ru đưa
Măng đã mọc trong rừng tre kháng chiến
Măng lên xanh cùng tre ra tiền tuyến
Cũng như ta trong cánh tay mềm
Mẹ vắt nguồn vú sửa thức thâu đêm
Ta lớn, ta khôn đi làm chiến sĩ
Ôm bó chông tre theo chân đồng chí
Ta giữ đất này, đất thánh miền Nam
Cô em ngồi vót chông tre
Vót cả nắng trưa hè
Ửng hồng lên đôi má
Chông nhảy, chông bom, chông ba lá
Chông làm con cá lặn xuống ao sâu
Chông chống diều hâu, chống đi chận viện
Chông từ dưới biển mọc đến rừng sâu
Ta quen với chông từ những năm đầu
Nhớ hết từng tên, thuộc từng tiếng gọi
Chông không biết nói, chỉ biết căm hờn!
Chông kép, chông đơn
Chông bầy chim sẻ
Ôi những rừng chông lặng lẽ
Những rừng chông đẻ vạn tuyến chông
Chông biết đi rồi trong trận tấn công!
Ai bảo tre xanh không thành vũ khí?
Ai bảo dịu hiền em không làm chiến sĩ?
Trên đời này có gì đẹp bằng chông?!
Quê hương ta có những hàng tre chống Mỹ
Cha ông ta xưa khéo trồng tre thành chiến lũy
Lớp lớp trùng trùng xanh thẳm giữa quê hương
Hãy vót đi em mũi nhọn kiên cường
Bó chông này đây: nhân, nghĩa, yêu, thương
Là gạo trắng nước trong chim về trong gối cưới
Từng mũi nhọn đây từng tia lửa sưởi
Là mặt trời chiến đấu rọi ấm đời ta!
Nhành hồng ơi! Mỗi sớm nở hoa
Hãy đến tặng rừng chông ta đứng đó
Không mặc áo nhưng không sờn mưa gió
Hãy đừng quên dòng nước mắt chảy trong tre.
Hàng tre Việt Nam hàng tre kháng chiến
Đưa những binh đoàn chông ra tiền tuyến
Nghìn đời quyết thắng lũ xâm lăng
Tre không tàn vì có vạn thân măng
Mơn mởn lên xanh trọn niền chung thủy
Hàng tre Việt Nam hàng tre thắng Mỹ
Cha ông ta xưa khéo trồng tre thành chiến lũy
Nên rừng chông đứng sẳn thế xung phong!
Nhìn qua kẽ hở thi ca
Ngoài kia chợ trời xanh đẹp quá
Đôi lúc muốn ra chơi
Nhưng sợ nghẽn lối về
Thượng đế của tôi ơi
Người khó tính nơi này
Người dễ chịu nơi kia
Thơ hãy nhớ đây là trần thế
Sổ tiết kiệm ta còn gửi chốn thiên đường
Tôi đâu còn thời gian để giận hờn buồn tủi
Trái tim này còn lưu lại chút yêu thương.
Đời là thơ
Thơ là đời
Nhưng có khóa
Bạn bè ơi hãy mở cánh tôi bay…
Nỗi nhớ của rừng
Của cây của lá
Trong lòng tôi nỗi nhớ rất xanh
Con chim nhớ tổ
Tiếng kêu như ngọc sém ven đồi
Nghìn tấn bom quân giặc
Ném vào nỗi nhớ của tôi
Trong chiếc nôi trời xanh
Tiếng chim chéo đan trăm ngàn mắc vơng
Ru tôi giấc mộng yên lành.
Nụ hôn em rơi xuống những cơn mưa
Cái thầm kín đã nhú thành chồi biếc
Mầu da cam ném khu rừng về dĩ vãng
Nắng ngập đường
Tôi vấp một tiếng chim
Rừng Tổ quốc trong lòng tôi lại mọc.
Về lại xứ Đoài
Lời ca dao mẹ hát tự ngàn xưa
Mũi hài cũ rêu im ngón lạnh
Mái chùa cong qua gió mưa
Có ngọn gió thả lơi bên vườn trúc
Phượng vĩ đốt trời ùn những nõn mây
Có một người em gái mới qua đây
Lửa phượng vĩ ửng hồng đôi má
Con đường đỏ cuốn bụi về thị xã
Đá ong còn rỗ mặt với thời gian
Đường cây xanh kỷ niệm chạy hai hàng
Dẫn tôi đến Sài Sơn, Bất Bạt
Mạ mộc tuyền rễ đâm móng vạc
leo từng bật thang năm tấn ứa mùa xanh
Dòng Tích Giang ngày tháng trôi nhanh
Còn lưu lại chút bùn tươi màu mỡ
Những cánh đồng trăn trở
Tôi tìm em trong hạt giống nảy mầm
Tôi tìm em trong nỗi nhớ lặng câm
Nỗi niềm con ong nhớ mật
như hạt giống cựa mình trong đất
Tôi về đây, lòng mẹ đón tôi về
Con sông bên bồi lo cho bên lở
anh đứng nơi này rát mặt với thời gian
qua quê mẹ không ghé về thăm mẹ
sông cứ chảy vòng quanh sông bỗng hóa sông Hàn
hải âu bay cánh trắng trăm vòng
đôi cánh dẻo như cuộc đời bằng nhựa
đêm sập tối nhà ai vừa nhen lửa
ngôi sao nào cũng mọc phía xa xôi
em đã về chưa mảnh đất hẹp vô cùng
hẹp như thể một con đường qua lại
anh vẫn tưởng không bao giờ hái
quả đầu mùa thơm ngọt tợ môi em
qua đồng bằng giọng hát thân quen
quen như thể không bao giờ lạ được
quen như thể cơn mưa nào cũng ướt
tóc em giờ nắng đã khô chưa?
quê hương tôi biển nhiều hơn là nước
giọt tận trời cao giọt tận đất sâu
biển đã thổi cồn cào cơn khát
giọt đầu nguồn trong – mắt em đâu?
nước đã tràn bờ nước đã về khơi
dòng sông suốt đời không đuổi kịp
những ghềnh thác thét gào khủng khiếp
khúc ngàn năm mây vẫn thấp ngang trời
chim ríu ran ngọn gió chào mời
ngực anh trống như ngôi nhà không cửa
tim rực cháy than hồng bốc lửa
bay lên cao siết cháy cả nền trời
từ phía vườn em trăng cứ mọc
mặt em đây trăng mấy cũng rằm
em đừng trách anh là ngọn gió
của trăm miền giờ vẫn thổi xa xăm…
Tặng N.
mong em về trước cơn mưa
mây giăng kín núi đò chưa cập cầu
thương em nhiều nỗi sông sâu
truân chuyên con nước biết đâu anh dò
ba mươi năm một chuyến đò
chưa xong chuyến lại thân cò sang sông
trăm năm một cõi bềnh bồng
chanh chua chát chuối vẫn nồng trầu cau
em còn đợi chuyến đò sau
hay là không thể đợi nhau bờ này?
em về lấy tóc chẻ mây
buộc anh đứng lại như cây sông Hàn
để cho anh với bạch đàn
ngẩn ngơ che nắng nhỡ nhàng trú mưa
lòng anh như tấm vải thưa
em con mắt thánh đung đưa ước gì?
thôi đừng cong nữa làn mi
trời sinh con mắt khỏi đi đường vòng
lòng anh con nước đang ròng
biển đau rút ruột cua còng chỏng chơ
lấy khăn mà gói bơ vơ
tay cầm nước mắt bao giờ sang sông?
gặp minh mang cũng mênh mông
nắng qua bao chuyến mà không nhạt nhòa
lòng anh rúc tiếng tù và
gọi đò mãi… bỗng nhớ ra gọi mình.
Tặng C. L.
dậy em thức dậy đi nào
cơn mưa tháng Sáu giăng rào kín sân
dậy đi để áp bàn chân
lên trên mặt đất quen thân dịu dàng
giọt mưa chéo giọt mưa ngang
giọt bay rát mặt giọt đan lưới thần
giọt nào ướt dưới bàn chân
mà nghe lạnh cả đầu sân góc vườn
giọt lênh láng giữa mặt đường
giọt rơi xuống giữa đời thường anh em
mưa làm cây lá chông chênh
gió xô ta sát lại bên nhau rồi
mưa làm cay rát làn môi
mưa trong đôi mắt xa xôi em nhìn
cơn mưa làm ướt tiếng chim
cánh hoa bảy nổi ba chìm là em
mưa như đời sẽ lãng quên
tiếng ca em hát khiến đêm hóa ngày
mưa như trời đất đang say
hàng cây chuếnh choáng khoác vai nhau về
mặt trời còn ngủ trong mê
cơn mưa trắng xóa cả quê hương mình
ơi cơn mưa bất thình lình
chiều nay rơi xuống tan tành trước sân
dòng sông chảy dưới bàn chân
giọt mưa giờ đã quen thân nơi này
rồi mai mưa gió qua đây
anh còn ở với cỏ cây… em về.
có khi quên hết mùa màng
có khi quên hết lúa vàng tằm tơ
cứ nhìn mây nước ngẩn ngơ
cái chi không biết là thơ hay nàng?
không còn gì ở thế gian
không còn gì nữa cả vàng lẫn thau
cứ mong trời sáng cho mau
trông trời tối gấp tối đau mặt trời
nên chi cả vốn lẫn lời
của tôi tiêu hết một thời trẻ trung
giờ đây ngồi nhớ mông lung
mắt em nhấp nháy giương cung dõi tìm
tôi là sợi chỉ không kim
luồn vô năm tháng trái tim rối bời
hát về sợi chỉ không lời
dứt ra từng đoạn cho đời mai sau
anh về xé một buồng cau
bắc thang lên hỏi cho mau ông Trời
bay lên vũ trụ anh mời
những vì tinh tú cùng thời với anh
tiệc mà toàn ớt với chanh
khen ngon nước mắt vòng quanh râu mày
tốn than tan chiếc lưỡi cày
ngưu lang chức nữ bị đày tầng cao
lên trời nên hóa vì sao
mỗi khi tối đến lao nhao gọi tình
đại hùng tinh tiểu hùng tinh
đều là ta cả đẹp xinh nhất đời
ta làm se dịu mặt trời
ta làm trái đất chói ngời mặt trăng
có khi làm chú sao băng
trốn về trái đất ăn năn một lần
rồi xin ở lại cõi trần
làm thơ nhóm bếp đỡ đần cho em.
linh hồn của đá là mây
linh hồn của đất là cây xanh rờn
phần con người có cô đơn
phần hoa đẹp có hương thơm không lời
quá mù rồi đó mây ơi
bước thêm xíu nữa là rơi hai hàng
hai dòng lục bát chứa chan
từ trong đất lại tuôn tràn mắt em
gió là hồn biển thổi lên
mênh mông là nước bỏ quên chân trời
một trăm năm một ngàn đời
hai câu tuyệt vọng tuyệt vời bên nhau
nụ cười nước mắt vui đau
hai hàng lục bát giao nhau hai hàng
mai sau dù có lỡ làng
lời riêng xin gởi dưới hàng mi em
thương ai sợi nước mắt bền
cắt chia không đứt bắt đền khăn tay
nụ cười ai nếm thì say
còn linh hồn đá vẫn bay ngang trời.
thôi đừng hát nữa em ơi! Tiếng ca rồi cũng tắt
ngôi sao sâu cũng lặn giữa vòm trời
lời thầm thĩ chẳng còn nghe em nhắc
anh con thuyền lạc lõng giữa chơi vơi
đêm đen quá không thể nhìn ra được
biển nhận chìm lớp lớp sóng xô
anh trôi nổi giữa ngực em vô vọng
mạng ván rã rời buồm trắng hư vô
con nhện mắc lưới giăng trăm mối
sao lên xanh khép kín nẻo chiều mòn
đêm trộn lẫn anh vào cùng tóc rối
thịt da em là máu với tâm hồn
chưa nói hết tiếng yêu đà vĩnh biệt
thiên hà ơi ta chán lắm những phù hoa
hương huyền hoặc có lần ta ngây ngất
để rồi đi như đứa bé không già
để rồi đi như một kẻ không nhà
lấy hiu quạnh che lên làm mái lán
lấy lòng tin nhen lửa pha trà
lấy kiên nhẫn làm bữa ăn thầm lặng
thôi chẳng cần thắp sáng nữa các thiên hà
đừng trêu chọc một gã điên đang thèm thuốc
môi ta đang chờ một vệt sao sa
để đốt cháy mẩu tàn ẩm mốc
môi ta chạm môi em – hai cơn lốc
lưỡi ta đầy cay đắng của thế gian
anh sẽ giật em ra khỏi vòng tay bão táp
vùi anh vào đời em như vùi lửa chẳng tàn.
Trên đây chúng tôi đã chia sẻ đến các bạn những bài thơ hấp dẫn của nhà thơ Thu Bồn. Với tài năng uyên bác cùng khả năng sáng tác tuyệt vời ông đã cho ra đời rất nhiều trang thơ giá trị. Mời các bạn đón xem phần 3 vào một ngày không xa nhé! Thân Ái!
Xem Thêm: Thu Bồn cùng tập thơ Một Trăm Bài Thơ Tình Nhờ Em Đặt Tên phần 1
