Yến Lan là một cây bút nổi tiếng của nền văn học Việt Nam. Ông để lại nhiều tác phẩm thơ có giá trị nghệ thuật cao. Những bài thơ của ông đều viết về quê hương và đất nước dưới một con mắt đầy lãng mạn của một người thi sĩ thực thụ. Cùng nhau theo dõi những trang thơ hấp dẫn của ông nhé!
Nội Dung
Tôi trên mũi thuyền
Sóng duyềnh đôi bên.
Trời cao mây trắng
Biển trào theo nắng.
Cánh buồm bay nghiêng.
Biển chồm biển lã
Sóng xanh màu lá
Như cây đình rừng:
Cành vươn cành toả,
Biết bao nhiêu tầng.
Cá chen cùng cá.
Đất ơi ngừng gọi
Cánh buồm đang bay!
Ngựa – tôi từng cỡi,
Trâu – tôi đã cày.
Thuyền tôi – mới lái
Mũi còn trở day:
rồi buông mành lưới
Cho dài cánh tay,
Qua lòng biển mới
Vẫy chào tương lai.
Kéo lên đẫy cá.
Vảy ngời nắng hanh:
Có câu thơ lạ
Rộn trong lòng mình.
Tưởng như biển cả
Đang cùng rung rinh.
Nghe khoang lồng lộng.
Nghe lòng khỏi vơi
Người tôi say sóng
Hay thuyền say tôi.
Tôi say cuộc sống.
Thuyền say con người.
Một ngày lao động;
Tôi chèo – thuyền bơi.
Mưa đưa thương nhớ về làng.
Mưa làm xa những dặm đàng, bến sông.
Chiều nay mở cửa ra trông:
Thấy làng đâu ? – Chỉ thấy lòng mà thôi!
Mưa ơi, thương nhớ bời bời,
Bời bời thương nhớ, mưa rơi, khuất làng
Quê tôi nắng mới võ vàng,
Dừa cao lểnh khểnh, cành xoan ngòng ngoèo.
Con đàng thì ngút cheo leo.
Mình đi chỉ bóng cùng theo với mình.
Làng tôi gió nhỏ thênh thênh.
Mưa thưa nhè nhẹ, trăng lên dịu dàng.
Làng tôi – khôn nói hết làng
Có người cứ mỗi chiều vàng nhớ tôi
Công trường chuyển sớm giữa heo may
Bờ cát tràn dâng mặt nước đầy
Chạm núi mù giăng hơi nước tỏa
Con đò như nổi giữa lưng mây
Sau lái em ngồi hay trước khoang
Anh nhìn hút bóng áo công nhân
Lăn quanh dấu cũ em xây đắp
Hồ nước in hình mặt trái xoan
Đêm xưa – không, chẳng có đêm xưa.
Vì nhớ nhung không cũ bao giờ.
Tình yêu bỗng dậy hương mầu nhiệm,
Giờ của hương đồng xây lối mơ.
Chàng, chẳng chàng thì mới phải ai ?
Là người, rồi gặp một ban mai;
Là người, đọc sách, nàng mơ tưởng
Có, có nhiều duyên – có, có tài.
Nàng gặp chàng như phiếm nhị hồ
Gặp bàn tay đã gảy ra mơ,
Rồi yêu chàng bởi chàng giông giống
Kẻ đã trưng hình trong ý thơ.
Nhưng sách năm xưa đâu thấy ghi:
“Chàng đi, nàng cũng phải theo đi…”
Đêm nay sen nở lòng tươi thắm
Hứng bóng nàng qua những nhịp cầu.
Từ tuổi tằm non sang tuổi bướm,
Đời nàng chưa nếm đủ mùi đâu.
Và từ đêm ấy chong đèn đọc:
“Lòng nghiêng theo trăng trên mái lầu…”
Lòng khuyết theo trăng trên mái lầu
Bó một lúi mùa lau đua nở sớm
Hồn theo chân bước nhẹ dưới dòng chim
Mắt nhìn trời tới tấp những chân đêm
Tôi bước mãi, bước qua miền lá úa
Đời tươi trẻ và măng như sữa lúa
Có trăng chang như có đủ tình yêu
Có mùa thu rụng xuống cũng nhiều nhiều
Tràn ngập hết những nẻo đường sẵn đợi
Tôi đi trước nhưng làm sao chưa tới
Nơi lòng yêu như một Thái Bình trang
Nơi cừu non nhẹ đớm cỏ trên đàng
Nơi mà suốt mùa thu không lá rụng!
Đường tôi đến như đường tôi đã sống
Có những bàn tay máu nhận mùa thu
Vốc hồ trăng uống lại ánh sao lu
Vừa rạn vỡ để chữa tim rạn vỡ
Đường không nói, nhưng đường đầy hơi thở!
Sao đường này giống tạc con đường xưa!
Nơi, một đêm giữa mộng ái ân vỡ
Tôi tưởng sống, nhưng rồi vẫn chết,
Yêu là đầy ải tâm hồn qua xứ “Mệt”
Đụn dài con nắng đang trưa
Cát bay từng trận như mưa phủ đầu.
Rừng dương khúc chậm, khúc mau.
Ve kêu suối cạn đắng màu cỏ lay.
Đường từ thôn cả qua đây.
Chưa xa, đã nhớ bàn tay, dáng người.
Nhớ năm dãy trại lợp gồi.
Mái nghiêng ánh nắng lưới phơi quanh thềm
Nhớ câu “hò hố” giã sim.
Bãi ngang sóng vỗ thâu đêm nhịp chày.
Nhớ mùi rêu đảo thoáng bay
Gió nồm đổ bến khoang đầy cá ve
Nhớ khi tin báo ruốc về.
Đỉnh cồn kẻng giục đòn kê đẩy thuyền.
Nhớ cơn biển động lên đèn
Trong lều tết sợi ngoài phên gió gào
Nhớ anh y tá trồng rau
Nhớ cô giữ trẻ quang dầu xe nôi.
Nhớ từ cái rá anh nuôi,
Nhờ sang câu hát đêm vui bác già.
Nhớ trời rộng, nhớ khơi xa
Chuôi sao lái trở tiếng gà buồm giong.
Nhớ bàn tay lớn mênh mông
Vạch con đường sống qua vùng hoang vu.
Cây rướn cao lên, nắng toả gần
Vàng bay vào lá ý bâng khuâng
Chập chờn như lạc vào ân ái
Mây lắng tìm mây cánh trắng ngần.
Xuân ấy hương thầm ngập bánh xe
Đường nghiêng nghiêng hứng gió qua khe
Đôi tràng pháo nổ thôn xa vắng
Động ý xuân chao những đọt chè.
Đường chảy dài ra ngựa cứ theo
Lòng yêu hơn giếng nước trong veo
Người qua bến cát như qua lụa
Chừng ngủ đêm (nay) giữa gió đèo.
Năm nay cũng lối ấy xe đi
Đường cũ cong cong ngỏ ý gì
Chỉ thấy bàn tay người khớp ngựa
Dừng roi chậm séo cánh hoa bay.
Và liễu bên đường sống phút mơ
Xếp hàng nhau như vạn trang thơ
Đợi bàn tay lạ, bàn tay gió
Lật rải tung ra tờ lại tờ.
Giữa cõi đời tươi như cõi mơ
Người đi đày ải tuổi ngây thơ
Biết rằng xa lắm, còn xa lắm
Mà dễ ai kia có đợi chờ.
Nàng từ tuổi sánh hoa.
Không hay chồng đã hỏi.
Chàng liền bữa đi qua.
Yêu mà không dám nói.
Trưa hào hoa mình lụa.
Thương trời ngơ ngẩn xanh.
Từng nghe qua chuyến ngựa
Trên giải làng quanh quanh.
Gặp thuở trời tháng bảy.
Mưa ngâu dài trên sông.
Đường không xa gì mấy.
Lòng ơi, cách chẳng cùng.
Từ nàng xa bãi sậy.
Cỏ nghẹn sầu cố nhân.
Cổng làng mà quạnh ấy.
Ngựa chàng đến mấy lần.
Ừ, sao mà tương tư.
Thương gì nơi vàng giếng;
Nhớ nào ở hương thu.
Ngựa chàng sang hằng chuyến ?
Đường vẫn nao dòng cũ,
Ngựa vào bước chân xưa.
Áo chàng xanh lam lũ,
Trời ơi, trời đừng mưa.
Em là một khu vườn
Gió nam, nồm đưa hương
Mùi trầu, mùi cau – em gửi về cho mẹ
Mùi ổi, mùi na – em bay đi tìm trẻ
Mùi sả, mùi chanh – em hãy để dành
Gội thơm làn tóc
Bè bạn đợi em toả sang mùi hoa mộc
Còn anh?
Anh chỉ xin em: phảng phất một lần
Tận cuối trời quê – Dạ nguyệt bương.
Cây không ngại nếu hoá thành đuốc lửa.
Nhà sẵn sàng rải mình theo bụi vữa
Người sớm hình dung tầm vóc với thủ đô
Hà Nội đinh ninh lời dạy Bác Hồ.
Và Hà Nội bỗng lớn hơn Hà Nội
Oua vàng lá rụng dày đường phố vợi
Mắt nhìn lên thăm thẳm một trời mây
Oua lắc lư đường xóc cỗ xe đầy
Từng đám bụi chuyển bao hình sông núi
Oua quầng nhỏ đèn che ngang ngõ nối
Vào “ca ba” guốc động sáng lòng đường
Qua tầng cao luôn biếc lá nguỵ trang
Nòng súng kê nghiêng mái chiều rạo rực.
Trăm ngõ nhỏ nối đường ra phía trước
Bước tiếp nhau bổi hổi những chân trai
Bên những mẫu tin trao vội hàng ngày
Hiện hình ảnh những miền quê giải phóng.
Bậc bậc đê cao, sông Hồng sông Duống
Tảng đất nào không ấm dấu công nhân
Mưa của ô mát tận cội đa làng
Gắn phường phố thêm tình quê sơ tán.
Hà Nội càng lớn hơn trong chiến thắng
Lại tuần ngâu tiếp nối một mùa sen
Hà nội vẫn quên đêm mỏng điện đèn
Phải đạn lửa dồn lên đuổi giặc
Sáng một loé mà sáng hoài không tắt?
Ôi nỗi đau trên vạt sém vai lưng
Đâu đã tê gân não đất anh hùng
Hà Nội đánh thù bằng đại cao, tên lửa
Bên bệnh viện bom vùi, trên triền đê đạn xở
Hà Nội đánh thù với vai gánh tay mang
Phòng tuyến đắp dày bằng vụ lúa xuân
Trong đám lửa Đức Giang, dưới cột mù Văn Điển
Ở Gia Lâm và Bạch Mai, Cầu Diễn
Sức căm hờn đánh bạt lục siêu âm
Xác trẻ nằm kia, lệ mẹ tạm cầm
Dù giặc đang rơi, chớ cho chúng thoát
Hãy dìm xuống đầu thù sẽ tuôn tràn nước mắt.
Hà Nội đi trên mảnh vụn duya-ra
Nghe âm vang trên ngọn cây già
Lồng bóng dáng đôi dãy nhà đổ lặng
Mái ngói cũ hồng lên chiều chiến thắng
Lòng cha, không bên sông
Đợi cắm thuyền cô tịch.
Lòng cha, không quán khách
Đêm tàn chén nhớ mong.
Lòng cha, không vỏ ốc
Ôm một giọt không gian.
Đời cha, không hạt thóc
Cấy trong bếp tro tàn.
Con không thể tìm cha
Trong lậu đài nghiêng đổ;
Giữa tiếng chuông chiều tà.
Trên đường mòn úa cỏ.
Cha đã dồn sức trẻ.
Vút theo cánh mũi tên.
Từ những ngày máu lê,
Vạch đường mặt nhật lên!
Hãy uống cạn tình đời.
Đi vào trong ánh sáng.
Và ngửng mặt lên trời.
Để cha hôn giữa trán.
Mưa chiều rơi mưa thu
Người qua đôi làng nhỏ
Không một nhà hé ngõ
Đêm với quả mù u
Rụng trong lòng viễn khách
Nghe có tiếng quay tơ
Trong nhà nào rên siết
Buồn như câu ly biệt
Tiễn nhau bên sông mờ
Có bao lời xưa cũ
Trong những tiếng võng đưa
Cảnh như xây bằng mưa
Chỉ có đàng lam lũ
Đàng như cánh tay phong
Thịt đang sủi không cùng
Nghe trên đàng quạnh hiu
Cỗ xe bò nặng nhọc
Người trên xe trằn trọc
Giữa những tiếng rơm khô
Tuổi trẻ băng đồng đi hái hoa
Tặng em ngấp nghé chực quanh nhà
Người không ra đón, hoa dần héo
Héo cả làn mây đỉnh núi xa.
Không trách ai đâu, chỉ trách mình
Dáng nghèo, lam lũ áo thư sinh
Bó hoa đơn giản, hương đồng nội
Lầu gác, ai đâu dễ động tình
Trở lại cành trơ tự hổ ngươi
Giá hoa còn đấy, hẳn đang tươi
Vụng về đến phải vô duyên vậy
Bởi hiểu hoa thôi, chẳng hiểu người.
Hoa sói hoa nhài tự bốc hương
Dạ lan theo gió tỏa đêm trường
Lòng em đang nở mùa sim dại
Còn đợi tình anh hương chuyển sang
Thôi không còn sốt ruột nữa em
Cái ta chờ, cái ta đợi ngày đêm
Tất phải đến và hôm nay đã đến
Cờ giải phóng rợp dày trên cửa biển
Thành phố những dân ca đầy sự tích anh hùng
Sóng lại hồng màu áo giáp Quang Trung
Núi lại rực màu đuốc hoa tháng Tám
Giặc như chuột cùng sào trong tán loạn
Ta tiến lên áo điểm nhuỵ hoa xoài
Khép vòng vây như lưới cá Phương Mai
Từ Gò Quánh cánh đàn dơi đổ gãy
Từ giữa đỉnh Cù Mông gà rộ gáy
Từ đầu voi An Tượng đá lên vân
Gành Ráng rền theo tiếng sấm loa vang
Tiếng búa dứt dây neo, tiếng mìn tung trạm gác
Ta tiến lên với dòng Côn ào ạt
Cầu Đôi đây, bao lớp đã thay dầm
Vẫn nguyên liền nhịp thép đón quân sang
Không kín nữa Đèo Son, hầm cố thủ
Cái bọc độc cả quân đoàn ôm giữ
Kho hậu cần cho tất cả Tây Nguyên
Bộ mặt huênh hoang lũ lũ cuồng điên
Đã ư ử run dài cơn sốt
Với bến Cảng chỉ còn trên bóng nước
Bao cánh tay cần trục rũ ra hàng
Cảm ơn, cảm ơn đoàn Giải phóng quân
Mang theo cả hồn tôi về xóm Động
Cho được thấy én xuân sà bãi lộng
Cù lao Xanh rực rỡ dưới trời mai
Được tung reo khắp ngõ cụt phường dài
Rối rít câu chào, nghẹn ngào mắt gởi
Được nghe lại nhịp chèo hồ hởi
Ôi Gò Bồi, bãi sú vốn trung kiên
Đang đỏ au màu má chị giao liên
Phải ai đó liền tay sàng sảy
Hạt gạo “tàu bầu” đồng xanh múp mẩy
Nắm cơm đầy dành gửi tới Quy Nhơn
Mà hôm nay nức cả mùi thơm
No chiến thắng, no thêm hò hẹn
Tất phải đến, cái nơi nơi chờ đến
Hương tự nơi nào đáp tới hoa
Hay em bên ấy dưới trăng tà
Thấy anh tha thẩn quanh vườn lạnh
Hé chút lòng riêng lén gửi qua.
Từ ấy theo hương để nhận người
Ngờ đâu hương ấy tự hoa thôi
Ra đi đã hết thời trai trẻ
Dễ phải tìm ai đến trọn đời
Em có cháu gọi “bà”
Gọi (em) anh vẫn gọi
Năm mươi tuổi, ai già
Chúng mình sao trẻ vậy
Anh đọc truyện em nghe
Em muốn em là “Tấm”
Lòng – hoàng tử anh mê
Từ buổi, đầu em lấm
Em gọi khế cuối mùa
Anh cắn từng lát nhỏ
Ôi, quả thường vị chua
Mà mọng nhìều thương nhớ
Bao bận anh lên đường
Ngày về thường sai hẹn
Giữa lúc em dỗi hờn
Thư anh liền kịp đến
Bao bận em se mình
Giành con, anh nấu cháo
Ôi đâu phải mùi hành
Mồ hôi em thấm áo
Hạt nắng nhảy trong vườn
Khiến lòng-đôi xao xuyến
Có phải ngày ta thương
Một mùa hè quá ngắn
Chiếc áo cưới năm xưa
Mùi hòm rương nếp gấp
Ướm lại, rộng không vừa
Em vẫn khen tơ chắc
Ta gần nhau từ đầu
Càng gần nhau về cuối
Đâu nghĩ là xa nhau
Cho đến giờ hấp hối.
Sáng nay trời khép chân mây trắng,
Thuyền bến sông Ba đậu khít bờ.
Chim về xóm lạ mong sương mới,
Tháng Chạp hoa đào nở lẳng lơ.
Gió đẩy bờ lau chạy với lau,
Núi chàm thu hẹp núp trong sâu.
Bên cầu trúc đỏ, phơi đầu bạc
Ông lão quên về, đứng thả câu.
Và có hơi may thấm lạ lùng.
Có từng loạt lá trút trên sông.
Có người thiếu phụ gầy như trúc,
Đi khắp vườn cau tước gió đông.
Nàng mơ sống lại thu hôm trước,
Đã rụng bao nhiêu ánh mặt trời.
Mùa đông buồn quá, chìm lâu quá,
Chìm cả trong lòng nét thắm tươi.
Giếng vườn hôm ấy không còn mạch
Nàng kéo gàu lên thấy nhẹ không
Từng đoạn đường xa cây trụi lá
Đôi bờ sông nhỏ một lòng sông
Ôi, vắt sao ra mấy nước trào
Lòng tôi cũng vậy – cạn từ lâu
(Nửa vì em, tưới cây tình ái
Một nửa, hoà chung suối bạn bầu)
Từ ấy quyên ca giọng khác thường
Ngõ ngoài cỏ rấp dế kêu sương
Bóng nàng tất tưởi qua truông cát
Gánh nước làng trên khắp nẻo đường.
Khuya ơi, có một khuya tràn
Bờ ao đầy cá trăng vàng như trăng,
Gió đi theo gió nhọc nhằn,
Chùa xa giữa kín những lằng mõ xa
Im thôi im cả cánh gà,
Một cầu nhìn nước chẻ ra một cầu,
Thuyền chàng còn khuất nương dâu,
Thuyền nàng đã ghé bên cầu nước reo,
Hai thuyền, một yếu tay chèo,
Thuyền nhiều trăng quá sao đèo hết trăng?
Cây thưa, đầu bạc đứng giăng
Buồn xa tít xóm, buồn ngăn thơ về
Tỉnh nhỏ,
Đìu hiu
Mặt trời ngủ giữa chiều,
Trở mình trên mái rạ.
Cây đứng nép bên đường,
Tay xương nắm lá,
Như tay người đưa thư,
Áo vải tây vàng hai vai đã vá,
Đi giữa đường mấp mô,
Không có kẻ đợi chờ,
Đôi chiếc xe dụm đầu ngái ngủ,
Tỉnh nhỏ…
Cô em
nằm xem
“Kiếm hiệp”.
Sân bàn cờ – của trường gài líp,
Mòn thước gõ đầu trò
Ông giáo đã hoa râm.
Môi mùa hè đỏ bầm,
Rụng theo hoa cành gạo!
Gương bé chiếu tường cong,
Trên cột lều nhà thợ cạo,
Bức tranh tố nữ, mưa thu đã nhạt má hồng.
Hàng rong
Gặp hàng rong,
Đưa mắt nhìn nhau qua mẹt bánh.
Anh khoá nghèo lên tỉnh,
Lá đơn cặp với cán ô.
ông chủ hiệu R.A. – R.Ô.
Lấm lét trông chừng lính Đoan đầu ngõ.
Tỉnh nhỏ,
Võ vàng
Nắng thắt ngang hầu thị trấn,
Gập ghềnh trên đường vắng:
Cuộc đời – hay cỗ xe bò –
Nhắm về phía mả mồ
Chậm rãi lê từng bước một.
Hiên nhà ủ dột,
Chống trời nhìn kẻ khuất phương xa.
Chuông nhà thờ ngân nga,
Báo hiệu một ngày đang chết.
*
Tỉnh nhỏ,
Hôm nay đổi thay dấu vết.
Mười sáu năm tôi trở lại đây.
Da thịt tuy gầy,
Cây gạo ngày xưa vẫn nở.
Mặt đường còn rỗ
dấu bom!
Ngực vách đang ôm
vết đạn
Nhưng mỗi vật đang bừng ánh sáng
Tự do.
Ảnh Bác Hồ
Cười qua khung cửa.
Tỉnh nhỏ:
Nôi hồng,
Trẻ trên tay
hay quả táo, quả hồng.
Trong ráng đỏ
nghe thơm mùi nếp giã.
Cuộc đời lên mạ,
Con nước về đang nhích từng phân.
Quần lĩnh tía, áo tứ thân
Chen cửa hàng Mậu dịch.
Áp phích rao hai tối kịch:
Cô em
đứng xem
lòng đầy tiếng nhạc.
Xe gạch đuổi xe cát.
Anh nối em rẽ vào lối công trường.
Miếng trầu cay trong cải cách nông thôn.
Ai trao giữa ca dao,
Ai cầm trong tiếng hát cao cao,
Chớp chớp bàn tay em bé vỗ,
Tỉnh nhỏ
Lên giàn
Hoa tím nhà hộ sinh nhìn sang
trường học,
Cửa kính rung rinh mái tóc,
Ông giáo qua sân gặt những môi chào.
Kìa, ai tưới vườn rau,
Nhìn giống cô em
Buổi trước nằm xem “Kiếm hiệp” ?
Xe trên đường chạy tiếp:
Hà Nội – Cao Bằng
Phú Thọ – Tuyên Quang…
Mỗi nguôi khách
một luống cày vừa xới.
Màn cửa nhà ai phấp phới ?
Không! Mỗi chấm hoa
là một khoé mắt người yêu
Tung cánh buồm chiều
Bơi giữa lòng thị trấn.
Mặt trời không muốn lặn,
Mặt trời len vào mắt con người!
Một chiều gió lạnh đi trong tóc
Tôi lạnh mơ màng bước bước êm
Vô tình giẫm ánh vàng yêu yếu
Mà chiều thả rụng dưới chân đêm.
Sang hồ hái những hoa hồng đậm
Sưởi ấm lòng đang lạnh quá nhiều
Chồi lan trinh bạch vườn ai nở
Đâu biết trong tôi nhạt những chiều.
Nhưng chiều thêm lạnh, hồng quên nở
Hồng nở hôm qua đã rụng rồi
Mà trời thu lạnh, lòng tôi lạnh
Lạnh cả trong màu những cánh rơi.
Buồn buồn tôi rẽ sang vườn khác
Cái lạnh không mùa lạnh khắp nơi
Quay về, không dám bơi thuyền nữa
Nước cũng dâng cao khí lạnh rồi.
Lạnh như tràn ngập tới hư vô
Gợn sóng lăn tăn phủ kín hồ
Tôi để con thuyền im ngủ đó
Sợ thuyền thêm lạnh lúc xa bờ.
Trên đây chúng tôi đã chia sẻ đến quý độc giả những bài thơ hay nhất của nhà thơ Yến Lan. Qua những bài thơ này chắc chắn các bạn đã hiểu tại sao mà ông lại nổi tiếng được như vậy. Đồng hành cùng chúng tôi để theo dõi phần 4 vào một ngày gần nhất nhé! Thân Ái!
Xem Thêm: Trọn bộ những bài thơ hay nhất của nhà thơ Yến Lan phần 2
