Ánh sáng và phù sa” quả là một Chế Lan Viên khác hẳn với Chế Lan Viên “Điêu tàn”, một thi pháp khác, một phong cách khác, một thể xác và một linh hồn khác, một ngôn ngữ khác, mỹ học khác, một khổ đau và một hạnh phúc khác. “Ánh sáng và phù sa” lập tức trở thành hiện tượng văn học kinh động thời ấy, một niềm sửng sốt thứ hai Chế Lan Viên mang lại cho thi đàn Việt Nam. Đọc chùm bài thơ dưới đây, bạn sẽ phần nào hiểu được những điều mà chúng tôi đã trình bày ở trên.
Tập thơ gồm 70 bài, với mạch cảm xúc khác hoàn toàn so với các tập thơ khác. Mời các bạn theo dõi ngày dưới đây nhé!
Nội Dung
Nắng đem chia mùa mới xuống trăm nhà
Đã tắt tiếng than cuộc đời gió thổi
Mẹ ru con bằng bài ca bộ đội
Đời quá vui nên áo vải cũng cài hoa
A tên em và H tên anh
Chữ đầu tên, trăng non đầu tháng mới
Chùm hoa lạ dấu lưng chừng mặt gối
Tiếng yêu riêng, mình chỉ bẻ trao mình
A ao xuân lặng sóng áo đầm hương
An Tỉnh trời quê sao bạc rắc
Hơi thở đôi ta dệt thành tiếng hát
Nửa sông Hồng pha nửa sóng sông Hương
Tình yêu tập đánh vần lần thứ nhất
Mỗi bước đời ta ghép một vần thương
Chằng còn tên anh chẳng phải tên em
Chúng nó treo trên đầu ta bom A bom H
Tên đôi ta sao bỗng thành giết chóc
Mặt trời đau vì tội ác ban đêm
Cho còn tên em, mãi mãi tên anh
Phá cho sạch những bom A bom H
Trái bổ đôi: ái tình hay Tổ quốc
Cũng đau thương. Trời đất cháy diêm sinh
Cho mùa mây mang cái chết qua đi
Chim sẻ chim di mang ái tình trở !ại
Hoà bình là quê hương. Ta ở mãi
Sạch chiến tranh, mặt đất gọi hoa về
Cho mai kia Tổ quốc lại nguyên lành
Hạnh phúc như đào ngon chín tới
H tên anh, em thầm sẽ gọi
A tên em như suối chảy quanh mình
Đảng ta lớn lên rồi
Ta bay ngang mặt trời
Đẩy lùi muôn thần thánh
Loài người vừa lên ngôi
Nhớ buổi rừng sâu còn tuổi vượn
Chửa biết Thơ, chưa được nên người
Cửa động đã từng trông nhật nguyệt
Hái quả rừng ăn ném dỡn chơi
Nhớ lúc bé thơ nằm quấy khóc
Hỏi trăm lần hỏi “mặt trăng ai”
Mắt lẫn vừng trăng cùng mặt mẹ
Qua nôi, từng vói mặt trăng cười
Nghìn triệu đời qua. Câu hỏi lớn
Vẫn là câu hỏi tuổi trong nôi
“Trăng ai? Trời của ai kia nhỉ?”
Chửa đáp xong, chưa thực nên người
Tề thiên đại thánh náo thiên cung
Lý Bạch ôm trăng chết giữa dòng
Đã đổ nghìn triều vào bể lớn
Toán trời tính mãi vẫn chưa xong
Chia cắt tháng ngày, phân tám tiết
Đêm đêm ngửa mắt đọc văn trời
Đoán mùa trăng thịnh mùa trăng khuyết
Đôi đường sao chuyển, đón sao rơi
Mà nay đứng thẳng tầm người
Bay qua bể bạc sông trời long lanh
Ôi vũ trụ đón mời ta đến
Mà không gian là bến ta qua
Trăng gần cho chí sao xa
Xưa là khách lạ nay là anh em
Ta những tưởng Lê-nin đang sống
Cùng ta vui giấc mộng người xây
Của ta, đâu chỉ đất này
Mặt trăng kia, mặt trời này, cũng ta
Câu hỏi tuổi ấu thơ dần đáp
Người đã bay quá mắt người trông
Ngoái nhìn quãng sáng mênh mông
Đặt câu hỏi mới quanh vòng thái dương
Mười năm chiến đấu ở miền Trung
Tôi ngỡ như lòng đến phía Nam
Đất nước cách chia, tình vậy đó
Những miền chưa biết, vẫn về thăm
Chỉ một nhành hoa.
Tôi sững sờ:
Đất này xưa giặc chiếm, không hoa
Tôi vui lòng đổi trăm người khác
Lấy nhánh hồng đây, nở chậm mùa
Ngoảnh đầu chào Điện Biên
Ngoảnh đàu chào Giơ-ne
Ngoảnh đầu chào trăm nơi máu Đảng và dân ta đã đổ
Cho sáng nay chân ta về dẫm lại đất nơi này
Vâng, tôi yêu những nơi đá cộc cây cằn
Tổ quốc như bà mẹ nghèo thì thào cùng tôi qua nước mắt
Nhưng rừng vàng bể bạc
Tôi cũng yêu những nơi thân thể chín đầy
Như tháng giêng hai mình xuân trái chín
Mỗi trái đào mọng đỏ gọi lòng ta
Hồng Quảng, Hồng Gai là nơi ấy!
Cẩm Phả, Cửa Ông là nơi ấy!
Vùng Mỏ – Vùng Thơ là nơi ấy!
Vàng của ta chôn dưới bước ta đi
Đi trăm nơi đến nơi này bỗng thấy
Mười năm ở trong tay giặc cướp
Sáng hôm nay ta lấy trở về
Sách vở cha ông xưa chưa từng nói đến
Chỉ có Cô Tô! Chỉ có Tầm Dương! Chỉ nghe Xích Bích
Ngòi bút xưa không hề viết: Hồng Gai
Máu thịt cha ông theo gió tủi trăng buồn mà mất tích
Đây, hồn thơ thời đại đợi ta đây
Xanh biếc màu xanh, bể như hàng nghìn mùa thu qua còn để tâm hồn nằm đọng lại
Sóng như hàng nghìn trưa xanh trời đã tan xanh ra thành bể và thôi không trở lại làm trời
Nếu núi là con trai, thì bể là phần yểu điệu nhất của quê hương đã biến thành con gái
Mỗi đêm hè, da thịt sóng sinh sôi
Ôi! Hay chính lòng ta là bể?
Đến đây nằm để yêu gần, yêu sát mỗi tầng than
Thoảng tí gió, gợn màu mây, nhạt tí nắng, ửng sắc trời,
ló vầng trăng, hay chỉ vô tình là con chim bay, con cá đớp
Bể đổi thay như lòng ta thay mùa, thay cảm xúc
Lật từng trang mây nước lạ lòng ta
Câu chuyện Ngư phủ lạc Đào Nguyên, ai còn tin được nữa
Nhưng kìa!
Thuyền đánh cá! Thuyền thơ! Hay cánh bướm?
Ai gọi đi mà im lìm không tiếng gọi?
Lắng nghe! – Thôi, chính tiếng chân trời…
Nếu quả thật chân trời! – Cho lòng ta đi với chút!
Tôi muốn đến chỗ nước trời lẫn sắc
Nơi bốn mùa đã hóa thành thu
Nơi đáy bể những rừng san hô vờ thức ngủ
Những rừng rong tóc xõa, lược trăng cài
Nơi những đàn mây trắng xóa cá bay đi
Cá vào hội xòe hoa mang áo đẹp
Cá nục, cá chuồn, cá chim, không phải chim đâu, cá hồng hồng sắc vẩy
Con cá song cầm đuốc dẫn thơ về
Nơi nghìn thứ cá nức lòng sinh sôi vì thợ mỏ
Cho bát canh rau từ nay thêm chất ngọt
Những cánh tay người thêm chất máu
Cho mùa than như suối lớn
Từ đèo cao chảy mạnh những guồng than
Phải đâu lên rừng mới hái được hoa phong lan
Ta ra bể! Hoa chờ ta giữa núi
Hạ Long! Bái Tử Long rồng đã khuất rồi, chỉ còn có đá
Những đêm trăng đá suy nghĩ như người
Khi xuân đến, đá động lòng thương nhớ
Khi hè gọi, đá xôn xao trong dạ đá…
Hoa phong lan tím hồng rủ bướm đến từng đôi…
Không ai nhớ nữa thời xưa kia đá đi làm giặc
Chỗ hang thổ phỉ tàu ô, nay thắp ngọn lửa chài
Thôi! Ta nhớ đất liền rồi! cho ta về lại đất
Ngọn buồm ta đã muốn quay lưng
Chân trời không ở trước mặt ta, mà sau lưng ta
những thành phố, những tầng than thành chân trời kêu gọi
Ta vừa nghe thấy tiếng kêu
Ôi tiếng kêu một nửa than đen, một nửa hồng mái ngói…
Của những thành phố như tổ ong mênh mông sắp bám vào đá núi
Mà mỗi con ong cần lao làm mật, làm than trong mỗi căn nhà
Những thành phố như rồng xưa lên cạn khoanh mình nghe lại bể
Nghe tiếng thúc giục của trăm lớp sóng cuộc đời không ngừng không nghỉ
Rồng vui lây, muốn nhả ngọc xưa làm trái ngọt nuôi người
Hồng Gai! Cẩm Phả! Cửa Ông! Hà Lầm! Hà Tu! Bàng Danh! Uông Bí!
Những thành phố măng non chưa sống hết cuộc đời thành phố
Nhưng chất than đã thành thi tứ tỏa trên đầu…
Chất than hun duới chỗ nằm làm cho hoa và mặt người đậm sắc
Giọng người, giọng chim, tiếng xe, tiếng máy rồ lên
trong gió vì nghe trong máu nóng hơi than
Than! Than! Than! Than! Than! Than!
Nắng sáng, sương chiều, mặt trời ban trưa, vầng hồng ban mai,
mặt trăng đầu hôm, mặt trăng giữa tối…
Cho đến một vì sao xa, rất xa
Cũng theo than mà nhấp nháy
Còn ai yên ổn vì than!
Mười hai giờ than đổi thay sắc màu như hồn thi sĩ hôm qua quen nay đã lạ
Những thành phố như những bài thơ luôn luôn đổi tứ với màu than…
Hoa tặng cho em là hoa sim núi
Canh nấu em ăn là bát canh rừng
Lau mặt phấn, em nghiêng mình xuống suối
Con suối rừng cũng mến chị văn công
Tâm hồn tôi khi Tổ quốc soi vào
Thấy ngàn núi trăm sông diễm lệ
Con ngọc trai đêm hè đáy bể
Uống thủy triều bỗng sáng hạt châu
Chim đang bay dừng cánh giữa ngày đau
Tôi vắng đến bên mình Tổ quốc
Nhưng mỗi ngày tim tôi vẫn mọc
Theo vầng dương trên đất nước mỡ màu
Tôi trở lại giữa rừng sâu Việt Bắc
Chim bắt-cô ơi! đâu chỗ Bác ngồi?
Đây có phải vườn tăng gia của Bác?
Mỗi tấc rừng đều có ánh dương soi
Tôi đến trước đồi Điện Biên rực lửa
Cỏ mùa xuân che láp chỗ anh nằm
Đất Tổ quốc quý từng dòng máu đổ
Hết một mùa chiến dịch, lại thành xuân
Tôi đến cả những vùng xưa chẳng đến
Mây trời Miên trời Việt nối biên thùy
Rừng thốt nốt ủ đoàn quân tình nguyện
Mẹ già Miên giấu lệ tiễn con đi
Đây bát ngát Trường Sơn nằm ở giữa
Hai chị em Lào – Việt hai bên
Rừng tươi mát như mẹ hiền lắm sữa
Nghìn chiến khu từng nương bóng mẹ hiền
Tôi về giữa miền Nam trời của mẹ
Miền Nam ơi! Nửa vạt áo mưa dầm
Mỗi chiến công hay từng giọt lệ
Đều xóa dần núi cách sông ngăn
Ngày sinh nhật tháng Năm đồng Bắc Bộ
Lúa chiêm phơi chiếu bạc chiếu vàng
Khắp trung châu những xóm làng thoát khổ
Hết đêm rồi, đời lật dở qua trang
Tôi ra bể cá nồng hơi gió bể
Sóng du dương ca đất nước mạnh giàu
Chim bạn hữu rực bay cờ quốc tế
Đây tương lai như hải cảng lắm tàu
Ôi! tương lai như hải cảng lắm tàu
Những con tàu chở đầy hạnh phúc
Ôi! tương lai như mùa chiêm lắm thóc
Lắm tiếng cười, lắm cánh bồ câu
Hà Nội – Nam Quan dây đàn vĩ đại
Đường đi Nam bánh sắt tiến lên dần
Ga chết rồi, tàu kêu ga sống lại
Cầu trỗi mình theo nhịp búa trăm cân
Đời lớn lên rồi cổ quàng khăn đỏ
Xe như ong bay mật đến công trường
Mùi gỗ mới quyện màu sơn ngói đỏ
Ống khói dài như những cánh tay vươn
Đất quê hương một ngày tôi qua suốt
Đêm ngủ nghe thơ náo động tâm tình
Chiếc thuyền gỗ uống nhiều gió nước
Nghe đất trời thở bốn xung quanh
Tôi yêu quá! Cuộc đời như con đẻ
Như đêm xuân người vợ trẻ yêu chồng
Tôi nối với bạn bè như với bể
Cả lòng tôi là một dải sông Hồng
Cánh chim câu đêm bay về tổ nghỉ
Gắng thấy thêm cây thêm bãi thêm rừng
Cánh thơ tôi thoát khỏi phòng nhỏ bé
Lượn trăm vòng trên Tổ quốc mênh mông
Em đến. Mùa xuân. Hoa viện đẹp
Tiễn em, muốn tặng đoá hoa chơi
Chớ hái, phòng bên anh bạn ốm
Trông hoa hàng tháng để khuây người
A
Bãi tha ma. Đất ấm hơi người
Cỏ mùa xuân lên tốt quá!
Thấy cỏ mượt, dê vào gặm cỏ
Có dê vào, đàn em bé đến đùa chơi
Giữa hai hàng bia, em bé học
Vôi trắng hàng bia dây vết mực
Bài học đây chép ở sách bên ngoài
“I-tờ… tờ-i-ti… sản xuất!”
Đàn quạ bay đi. Cái chết vỗ tay cười.
Chi cần một đám cỏ lên nồng mặt đất
Thì nơi tha ma hàng bia nghiêm nét mặt
Sự sống cỡi dê về. Sự sống đến đùa vui
B
Vào nghĩa trang thăm anh họa sĩ
Anh ngủ yên. Cuộc đời vẫn vẽ
Vì anh. Lúa quanh đây lúa lại chín vàng
Tha ma vui như nằm giữa nông trường
Trắng xóa tường vôi nhà máy mọc
Đám đất bùn xưa nay tím màu hoa cúc
Con tàu đi qua đây sơn sắc đỏ như cười
Cỏ ở đây xanh một sắc với bên ngoài
Như mọi chỗ mùa xuân lên. Không thể khác!
Trong im lặng tôi nghe tim anh đập
Và vòng hoa như anh vừa vẽ xong tranh
Tưởng như bút còn vứt đâu đây trên mặt đất
Và mảnh bia là giá dựng bên mình
Tấm bia đen không chận nổi cuộc đời anh nghẹn lại
Trong hồn tôi, còn thở tiếng thơ anh
Phải anh gọi tôi ở đâu kia bên nhà máy
Nơi bút anh còn dang dở khối hình
Giữa đôi ta ngỡ đưa tay ra là bắt gặp
Cái chết đang tập cười theo cuộc sống bốn chung quanh
Cờ đỏ về đây… địch khiếp hồn
Mắt già riêng mẹ chói màu son
Tưởng trong giây phút liền Nam Bắc
Trong ánh sao vàng mẹ gặp con
Ai khóc? Giật mình, đâu hậu phương?
Tinh mơ là trận đánh công đồn
Nhà xa, trận lớn, hành quân gấp
Chợp mắt bay về hôn mặt con
Gà ơi đừng gáy vội
Tinh mơ là xuống tàu
Ta đi thì địch tới
Gà ơi, mày nỡ sao?
Trời xuân vắng, cỏ cây rên xào xạc
Bóng đêm luôn hoảng hốt mãi không thôi.
Gió xuân lạnh, ngàn sâu, thời ca hát
Trăng xuân sầu, sao héo, cũng thôi cười.
Trên đồi lạnh, Tháp Chàm sao ủ rũ
Hay hận xưa muôn thủa vẫn chưa nguôi?
Hay lãnh đạm, Hời không về Tháp cũ,
Hay xuân sang, Chiêm nữ chẳng vui cười?
Bên Tháp Vắng, còn người thi-sĩ hỡi,
Sao không lên tiếng hát đi ngươi ơi?
Mà buồn bã, âu sầu trong đêm tối,
Ngươi vẫn nằm há miệng đớp sao rơi?
Mùa xuân đứng canh ta bốn phía
Quay đi đâu đều thấy mặt anh em
Thấy sông thôi lại thấy người
Đi ra ngoại ô
Trời xanh ra với
Trời xanh theo ta
Hai bên tàu điện
Trời xanh quyến luyến
Như bầy chim ca
Đi chửa mấy đường
“Thấy trời thấy đất”
Ôi con sông Hồng
Em là sông mật
Hay là sông hương?
Xuôi chảy ái tình
Nuôi làng nuôi xóm
Ngô tít tắp vàng
Bông mân mê trắng
Lúa rờn thương thương
Bờ bãi song đôi
Như chồng như vợ
Như anh đối em
Sông Hồng trôi giữa
Như trang sách mở
Sông Hồng chỉ đỏ
Hai tờ hai bên
Sông không là rượu
Sao bờ say men?
Phù sa óng ả
Đôi bờ đỏ má
Uống nhiều rượu quá
Đôi bờ say ngả
Đôi bờ say nghiêng!
Đi ra với sông
Đi ra với trời
Đi ra với người
Đây rồi dân chúng
Cuộc đời ấm nóng
Như còn trong nôi
Mùa xuân xao động
Mùa hè sinh sôi
Mùa thu máu nóng
Mùa đông rạng ngời
Bốn mùa vây quanh
Con người ở giữa
Tôi ở giữa người
Quả nằm trong quả
Lửa nằm trong lửa
Tôi nằm trong dân
Nỗi đau đã vỡ
Câu ca lại ngân…
Thoi đưa cối giã, cuộc đời cần lao
Xóm Vông trăm nhà
Thoi cười nhanh nhảu
Thoi dậy trước gà
Thoi reo tí tách
Thoi sáng thoi chiều
Thoi trưa róc rách
Mặt trời chẳng ngủ
Mặt trời bay theo…
Giã giấy làng Hồ
Chày khuya không mỏi
Như trăng đem vàng
Giã vào bóng tối
Anh yêu bàn tay
Đong đưa như suối
Anh yêu bàn chân
Em dồn nhịp cối
Hỡi em xeo giấy
Em là thi nhân
Ngày mai dao ngà
Bổ đôi trang sách
Giấy ngời trinh bạch
Thơ vờn hương hoa
Là nhờ đêm nay
Từ trong đất bùn
Từ trong hôi thối
Tay em vẫy gọi
Từng tờ thơ tới
Từng hoa sen lại
Từng mùa xuân qua
An Phú, Nghĩa Đô
Nghi Tàm, Tứ Tổng
Trời xanh nắng lộng
Cò bay Tây Hồ
Khắp đồng như hội
Cây như con gái
Đồng xoe chiếu mới
Trời nghiêng bóng suối
Dân như thỏi vàng
Ôi tranh Thần nông
Đi cày đi cấy
(Lòng ta mục đồng
Cũng đi chăn đấy!)
Con trâu múp mẩy
Con bò tơ lông
Cuộc đời cần lao
Tằm lên lúa nở
Thoi đưa cối giã
Chả thèm thương đau
Dân có đau chăng?
Nghìn năm nô lệ
Quê hương rách xé
Đời dân nhọc nhằn
Dân có đau chăng?
Chả lên tiếng khóc
Đau không là thóc
Không cho đau mọc
Không cho đau tràn
Dân đã vui rồi
Nỗi vui còn mới
Cuộc đời vừa cười
Nước còn ít tuổi
Tiếng cười đang thưa
Nhưng dân đã cười
Cho hồn nước dậy
Cái vui lên ba
Tiếng cười lên bảy
Cười như đòn bẩy
Lòng xui xeo dậy
Mấy nghìn năm qua
Đậu đầy mặt đất
Chim gù hạnh phúc
Nụ cười nghiêng hoa
Cuộc đời dân chủ
Nỗi vui cộng hoà
Rải vàng rải bạc
Lát đường ta qua
Nhờ em cổi hết thương đau
Hỡi em rất xa
Sao nhớ rất gần
Bao nhiêu biên giới
Chẳng thành cách ngăn
Núi sông không thể
Cản đường mùa xuân
Tuy hai Tổ quốc
Lòng ta vẫn gần
Hỡi em trời xanh
Mang đôi mắt biếc
Như quê em lành
Anh mang tình em
Trở về cuộc sống
Như mang địa bàn
Thuyền băng trăm sóng
Như mang thêm quân
Trên đường ra trận
Như cây mang quả
Đi vào mùa xuân
Anh đi vào dân
Có em đi với
Như bóng trời xanh
Bên mình vời vợi
Trời xanh biên giới
Tuy xa vẫn gần
Anh mặc áo vui
Đời vừa mới dệt
Áo buồn xé hết
Lệ đau anh chùi
Anh uống niềm tin
Như nai uống suối
Ăn bát cơm lành
Đời vừa dọn tới
Lên ngôi nhà mới
Tình yêu như ngói
Em vừa lợp lên
Ô hay cuộc đời
Hôm qua đấy nhỉ?
Lòng đau đến thế
Mà giờ đã nguôi!
Ừ mới hôm qua
Lòng đau nứt vỡ
Sau đỉnh đau thương
Là đau thương nữa
Là đau thương hơn
Như rừng chớm chở
Như non ngút ngàn
Như sau Hồng Lĩnh
Lại dàn Trường Sơn
Bỗng sau đau thương
Lại oà hạnh phúc
Như là Tổ quốc
Sau ngày tha hương!
Đời vẫn còn đây
Đời không thể mất
Như trái đang ăn
Tay còn nắm chặt
Trầm mới vừa bay
Rượu vừa mới cất
Trầu mới vừa têm
Môi mới vừa xin
Ôi đêm trăng mật
Anh vừa cưới em!
Môi đời lại son
Màu da lại đỏ
Rằm thơ đến độ
Hồn ta trăng tròn
Câu thơ nức nở
Tạnh dòng đau khổ
Bây giờ đẹp hơn…
Thơ ta áo nắng mặc màu trời xanh
Quì xuống bên đường
Tôi hôn cuộc sống
Lượng đời mở rộng
Nên đời còn thương
Bài thơ một người
Tôi dâng tất cả
Ca chung chế độ
Trên niềm riêng tôi
Ca rằng:
“Xưa kia ta khổ
Trời đong thêm buồn
Đời vùi mắt ta
Thơ ăn mất hồn
Rừng ăn mất cây
Bể ăn mất thuyền
Bóng đêm ăn cả
Cuộc đời giết luôn
Mà nay ta đau
Trời xanh ghé đến
Chỉ một lòng riêng
Bỗng thành trận tuyến
Bốn bể anh em
Cái đau một người
Chỉ giết một người
(Dễ chưa đến thế!)
Cái vui một người
Lây cho trăm người
Tràn lan như bể
Chia đều nơi nơi!
Này đây sông Hồng
Ta nghe em gọi
Phù sa ta gửi
Những câu thơ hồng
Phù sa ta dệt
Bãi bờ mênh mông
Này đây cần lao
Như ong nhỏ mật
Vào lòng thương đau
Hôm qua đắng miệng
Mà nay ngọt ngào!
Thoi đưa cối giã
Tằm lên lúa nở
Là lòng ta cả
Phải gì xa đâu!
Này đây trời xanh
Nuôi đời như mẹ
Ta làm con trẻ
Trời xanh bế bồng
Này đây trời xanh
Gọi người như bể
Ta làm hạt muối
Cho đời thêm vị
Cho đời cảm thông
Trời xanh trời xanh
Vây ta bốn phía
Trời xanh, ta đi
Trời xanh, ta nghỉ
Che ta như thành
Trời xanh em ơi
Hàng nghìn cây số
Từng chùm hoa nhỏ
Từng con mắt mở
Trên đầu long lanh
Trời xanh em ơi
Hiền như tuổi nhỏ
Lại về với anh
Hay là đau khổ
Ngày nay đã lành
Hay là hạnh phúc
Dẹp ta hết giặc
Mang quân thắng trận
Sắp vào lòng anh?
Thấy sông, thôi lại thấy người
Thoi đưa cối giã, cuộc đời cần lao
Nhờ em cổi hết thương đau
Thơ ta áo nắng mặc màu trời xanh
Với tập thơ “Ánh Sáng Và Phù Sa” này, chúng ta đang nhìn thấy một Chế Lan Viên mới, một Chế Lan Viên đầy sức sống, trẻ trung. Sự kết hợp nhịp nhàng giữa các tập thơ, xen giữa nỗi buồn và niềm hạnh phúc vô tận, đã khiến ông trở thành một hiện tượng lạ, được nhiều người yêu mến!
