Nhắc đến nhà thơ Lưu Trọng Lư ta không quên những trang thơ đầy đặc sắc của ông. Ông là một trong những nhà thơ khởi xướng Phong trào Thơ mới và rất tích cực diễn thuyết bênh vực “Thơ mới” đả kích các nhà thơ “cũ”. Với sự cống hiến không ngừng nghỉ, ông đã được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học nghệ thuật năm 2000. Cùng nhau điểm qua những trang thơ vang danh của ông nhé!
Nội Dung
Đi giữa vườn nhân dạ ngẩn ngơ
Vì thương người lắm, mới say thơ
Phên thưa đã có bàn tay đỡ
Đêm lạnh, phăng lần những mối tơ
Đẹp lắm! Trên đời những vấn vương
Chao ôi! Thiên lí một con đường
Đi trong trời đất từ duyên ấy
Sớm tối không rời một chữ thương
Len giữa vườn mai chạm nắng người
Trời hơi lành lạnh ấm bàn tay
Muốn hôn tất cả; Hoa cùng nụ
Tưởng gió ngàn xa thoảng tới đây.
Có hoa nào qua mùa không héo?
Có tiếng nào giàu đẹp hơn không?
Mắt em là một dòng sông
Thuyền anh bơi lội giữa dòng mắt em.
Đàn “nguyệt dạ” hương đêm bay lạc
Gì buồn hơn tiếng vạc lưng chừng?
Phép gì khỏi nhớ đừng trông
Mắt em bỏ túi, vắng lòng đem soi.
(Tặng anh chị Nguyễn Khắc Viện)
Quê hương ơi! Chiều nay
Ta trở lại với người
Soi mái tóc thời gian trên những vỏ hà, vỏ hến.
Như đứa trẻ muốn lăn mình trên cát cồn trắng mịn
Ta, người đời vẫn phong cho
Mấy chữ: giang hồ thi sĩ
Ôi! Chiều nay ta muốn lăn nửa vòng thế kỉ
Trở về với tuổi lên mười.
Một đời ta, lăn đi, lăn lại biết bao ngoai
Hỏi những gì còn dính da, dính thịt
Những gì đang nảy sinh, những gì đã mòn chết?
Trên mái xanh còn lơ thơ mấy sợi tóc này
Quả đất nặng đã quay những vòng quay
Những mặt trời đã lên, những mặt trời đã lặn
Những bão bùng và những hạn hán
Những trận mưa lay đất, những cơn khát bỏng trời
Ôi! Bé bỏng một tấm thân người
Một chiếc thuyền nan bồng bềnh giữa hai bờ sống chết
Có nỗi thương của Giêdu, có nước mắt của Phật
Và trên tay áo này,
Trên tay áo này
Những giọt đau!
Những giọt đau!
Của mẹ, của em của những bọt bèo số phận
Nằm nghe những tiếng chao chân
Trên một bến bờ vực thẳm.
Đời sao có những say đắm
Trong cõi lạnh hư vô?
Một con đò! Ôi một con đò
Với một ngôi sao xa vời thăm thẳm
Bỗng trong cơn xoáy lặng
Qua những sóng nước xôn xao
Ta nghe có một tiếng gọi, tự phương nào
Phương nào đó nhỉ?
Ta: giang hồ một thi sĩ
Dừng nghe tiếng gọi từ xoáy hồn ta
Hay tiếng gọi từ một bến bờ xa
Tiếng gọi từ một bến bờ quang đãng?
Trận gió thu và những ngày tháng tám
Đắng cay sực tỉnh, mình lạnh mồ hôi.
Đi mòn đôi chân, túi đời đã cạn
Mà rỏng rẻng như mới nghe hai tiếng làm người
Mắt bàng hoàng khóc trước mảnh gương soi
Ai đưa khúc Bình Minh Anh vũ
Cho ta, trong chiều xế Đỗ Quyên?
Ai làm hồng máu con chim
Cho tiếng hót trong ngần bên cửa sổ?
Hôm nay: một ngày ta đó
Có nước mắt có tiếng cười
Và đau xưa càng sáng vui này
Tình yêu bắt đầu từ người ngồi cạnh
Rồi với kẻ cùng đi
Với những tấm lòng theo nhau vào trận đánh.
Thế thôi! Mà sao vất vả rộn ràng
Một ngày qua nhanh, tiếc ngẩn!
Có phải vì một chữ “thương”chưa trọn
Có phải vì một câu “hẹn” chưa tròn
Mà bắt năm tháng phải quay vòng
Mà mùa xuân phải bắt đầu mỗi sáng
Mà giữa tuần bủa kén
Phải óng ả thân tằm?
Đêm sao như đêm trăng rằm
Câu hát câu hò vui quanh cối gạo
Giọt lạnh mưa xưa còn ố vàng tay áo
Mà mưa nay hồn mát dậy những mầm tơ!
Một chiếc thuyền nan mà đi khắp bến bờ
Sao cô quạnh nhập vào đàn sao chói lọi.
Ta biết người với người còn dạ sói
Trong đêm đen còn nhe trắng hàm nanh
Những tuổi trẻ của hành tinh
Có những chuyến đi vĩ đại
Đi trong nghĩa tình không biên giới
Cùng Bình Minh bủa bắt Hoàng hôn
Đạp hờ hững, phá cô đơn!
Ta lên giữa Trường Sơn gọi gió.
Trong ta: Việt Nam một tia máu nhỏ
Cũng da diết gọi mặt trời
Cuộc sống ai ơi!
Ta đi tận mép bờ Hữu Hạn
Cho mắt “sờ” những sán lạn vô biên
Đất này không phải xứ sở của thần tiên
Người với người thôi, sao mà đẹp vậy?
Đường ta đi thế đấy!
Đường ta đi thế đấy, bạn lòng ơi!
Hôm nay về đây như đứa trẻ lên mười
Và trên những ải đèo nhấp nhô cát sóng
Của đời cũ thân thương.
Như con ngựa đường trường
Ta về đây gõ móng.
Trời cao đất rộng
Mở phanh vạt áo của hồn ta
Nằm trong sóng vỗ đôi bờ
Cả thịt da, ta với đất trời dào dạt.
Giữa đêm ta tỉnh giấc
Xô cửa, xuống cầu ao
Những ngôi sao trốn biệt
Trống rỗng một bầu trời
Lặng tăm đáy nước
Nói cùng ai
Nào có biết
Ôi, Kẻ đi xa
Tàn rồi cánh hoa
Kẻ đang đi
Bị nguyền rủa hay được yêu vì
Giữa đời: Ta – một tiếng nói
Gớt nhặt lên viên sỏi
Ngẩn ngơ ngắm hàng giờ
Tìm gì trong ấy, hỡi nhà thơ?
Tỉ tê một lời nói
Hay một câu hỏi
Hãy khuơ động cành sương
Đừng cho ai ngủ dọc đường
Vỗ nước lạnh vào, kẻ say vốn là kẻ điếc
Này!
Trên diễn đàn có người muốn hát
Không hát được
Chỉ máy đôi môi
Và huơ huơ tay…
Bác sĩ! Người hãy nghiêng tai
Tận ngực… nghe những lời không nói được…
Và em, em chừ đang ngủ rồi
Khi trái tim ta đang vỡ làm đôi
Dữ dội nhịp đập
Từng đợt từng hồi
Đại bác điếc vành tai
Ai nghe giùm ta một chút
Nửa tiếng vọng của tim ta
Không!
Tiếng nói của cả đời ta ùn lại…
Cây bàng trước sân đổ gãy.
Bảng đen chữ phấn toác làm đôi
Thật rồi! Em Mai nằm đấy:
Mẩu bút chì nắm chặt trong tay.
Quả táo bầm lăn bên túi vải,
Mảng tường đổ, nắng chiều in bóng chân em vừa chạy
Giữa bom gầm còn vọng lại
Hai tiếng: “Thầy ơi!”
Tiếng guốc khua giòn
Đường hoa lát đá,
Tiếng guốc nghe quen
Ai vào đấy nữa,
Chỉ là em:
Thời gian!
Anh lót chiếu từ trên thềm
Anh giãi hoa từ ngoài ngõ
Mời em lên.
Em ơi!
Hiểu rồi
Đừng nói!
Tay em cầm gì đấy
Người hoạ sĩ của tôi? Phải rồi
Em muốn chấm lên tóc tôi
Với tháng ngày đã ngả
Những sợi bạc kinh hồn: trắng xoá!
Hoạ sĩ hãy ngừng tay
Và nghe tự lòng này
Một lời tha thiết.
Người em nhỏ của tôi ơi!
Cho anh thêm một ngày,
Cho thêm nghìn ngày nữa,
Cho trọn cùng cả thế kỉ hai mươi!
Sống thêm một ngày,
Trồng thêm một cây
Cây chuối nhỏ bên đường
Cây chuối hương:
Một trăm buồng,
Chuối trổ!
Hỡi người em nhỏ
Cho anh thêm một ngày,
Cho thêm nghìn ngày nữa,
Cho trọn cùng cả thế kỉ hai mươi.
Anh: người thợ nhỏ của ngày mai
Em trông! Cái thước cái bay
Còn vụng về biết mấy!
Sao em còn đứng đấy
Mủm mỉm làn môi
Chẳng “ừ” cho một tiếng?
Rồi tay tự cầm tay,
Không biết tôi còn mê hay tỉnh
Chợt nhìn lên: Người đã lánh,
Đường thời gian nở hoa
Bóng người đã xa…
Rồi biến mất!
Thôi mặc!
Người khách lạnh nhạt kia ơi!
Dẫu tóc ta, người điểm bạc
Lòng này sôi máu tuổi hai mươi!
Bên Văn Miếu, giữa vườn đây
Con chim gì, không biết nữa
Say hót giữa ban ngày.
Cuộc đời như mới… sáng hôm nay
Đôi chân chưa hề biết mỏi
Chân ơi! Mang ta tận cùng thế giới
Vẫy cờ hồng, say khúc hát thanh xuân.
Hỡi em khăn đỏ bao nhiêu tuổi
Rằng em vừa đúng tuổi lên mười.
Hỏi ông tóc bạc bao nhiêu tuổi
Rằng: lão trời cho đúng tám mươi.
Em nói: Gió mùa xuân thổi
Áo đẹp rũ lên đường.
Lão nói: gió mùa xuân thổi
Gậy trúc cũng lên đường
Tiếng hỏi tiếng chào vang lối xóm
Pháo từng chiếc một đốt liền tay.
Mùa này quyết được hơn mùa trước.
Cứ gọi tung trời gậy lão bay…
(Tặng Mừng)
Bữa cơm ngày nho nhỏ chợ chiều
Mùa sen, em đem về mấy đoá
“Nhớ gọi em nghe! Giờ hoa nở”
Sáng ra, sen rụng khắp nhà
Đêm đêm hương sắc hút cả vào mơ
Giờ, nhìn lại xác hoa… mà tội
Anh ơi, sao tách hồn khỏi xác
Của cho là vô tận, của nhận là không cùng
Cho nhiều, em sẽ mãi mãi giàu thêm.
Như khi em biết dâng cho đời mãi mãi.
Chao ôi, phượng đỏ ngập trời
Tiếng ai như tiếng gọi “đò ơi!”
Đò về Mĩ Lợi,
Đò tới Qui Lai
Đò ơi, đò ngược đò xuôi
Cho ta về với những nơi hẹn hò.
Anh con bảo: thằng Nông tồ
Nấu nồi cơm chưa chín đã đòi đi bộ đội.
Sáu lần con xin đi, sáu lần chưa đủ tuổi
Mà sáng sáng con vẫn nhảy xà ngang
Nheo mắt con tập bắn lá bên đường…
Như nơi thao trường nổ từng viên đạn
Hôm súng thật lên vai mà ngày tháng
Chưa đuổi kịp chí con
Con ở Chí Linh sáu tháng tròn
Một sớm về thăm cha. Hai hôm sau từ biệt
Tiễn con đi, cha nhìn theo mải miết
Con đi chẳng ngoái lại một lần…
Cha dõi ngắm bước chân con
Mười bảy tuổi rồi, giờ con đã biết
thế nào là vận mất còn Tổ quốc!
Rồi từ trong gian khổ Trường Sơn
Con viết thư về cho anh con
Lời thư chưa nhoà mưa nắng:
“Đất nước mình bao la mà nơi nào cũng bom đạn
Tình cảm phải bay trước đôi chân
Từ đường dây dẫn đến chiến trường
Ngày hôm sau rập theo ngày hôm trước
Một tiến trình không chệch bước!”
Con lớn lên trong khu phố Ba Đình
Cha tìm con giữa thành phố Hồ Chí Minh
Tin con đột về mà lòng cha đón trước.
Hai phút nổ tan tàu giặc
Con đi rồi như một cánh hoa bay…
Giờ quê con đó: Vàm Cỏ Tây
Chiếc võng dù giờ ru con bên bờ đước
Con dậy với bình minh trong tiếng chim bầy “chẽo chẹt”
Chiều những gái xóm về rũ áo bên dòng trong…
Mùi tóc, mùi rạ ấm nồng…
Và đêm quanh mình con, một vùng trăng đồng đội.
Hè, con vẫn nghe đây, tiếng ve đầu Hà Nội
Tiếng xe điện chạy trước đường
Tiếng Nhi, tiếng Mã ríu rít cầu thang
Đông, tiếng tắc kè bên Văn Miếu cũ
Như một chuyến đi xa, con lại về.
Đêm văn nghệ con có nghe?
Vẫn như hôm nào, tiếng đàn tranh của mạ
Bước cha đi lần mò dặm đá,
Gió Trường Sơn trên đôi mái tóc bay?
Đất của con, đất anh Qui anh Hoà những người đồng đội
Nắm đất nhào mưa bùn có ánh sao trời chấp chới
Ôi! Nắm đất đã soi ánh mắt con
Khi súng con đang giữa lửa căm hờn…
Nông ơi! Cha thấy rồi phút giây con ngã.
Giờ tìm đến thư con, ngắm từng nét chữ
Nét mỏng manh rất đỗi hiền lành
Tấm ảnh con cha giấu mãi trong mình
Giở ra, mắt con vào cha, nhìn thẳng…
Trời Qui Nhơn, một trời đầy nắng
Nhìn Trường Sơn mường tượng bóng con đi”
Mũ tai bèo đôi cánh đang bay
Vàm Cỏ Tây, kịp tối nay về yên giấc ngủ
Nơi Đồng Tháp, có mẹ hiền ngọn gió!
“Cuộc sống đâu chỉ một lần”
Của cha, da tóc nửa phần
Gửi lại bên mình con đó
Và tuổi hoa con, một hòn màu đỏ
Cha mang theo nóng hổi một đời…
Cả nước mình giờ về đó! Con ơi.
Mặt soi trên bóng láng đôi giày
Đi về sớm tối chiếc ô này
Chỉ biết cho mình, lo lót ổ
Quỷ cướp mất hồn, mày có hay?
Lố nhố, lăng nhăng lại xập xình
Văn chương phe phẩy ngập đường xanh
Nghìn năm văn vật, à ra thế?
Xin được cầm tay, hỏi chị, anh?
Mặt trận nghe đâu trời rét lắm
Mà đây tuổi trẻ giọng bia nhè
Xuân qua, xuân lại rồi xuân cút
Còn chút gì đây, dính vỉa hè?
Lưu Trọng Lư là một nhà thơ nổi tiếng được đông đảo bạn đọc yêu thích. Với một phong cách thơ độc đáo và đầy mới lạ những trang viết của anh luôn thu được sự chú ý của độc giả. Đọc thơ, ta dễ dàng cảm nhận được những nỗi niềm và cảm xúc chân thật nhất của nhà thơ. Mời các bạn đón xem phần 3 vào một ngày không xa! Thân Ái!
Xem Thêm: Nhà thơ Lưu Trọng Lư cùng những trang thơ đặc sắc nhất phần 1
