Nhà thơ Bùi Giáng và tập thơ đặc sắc nhất “Mưa nguồn” (Phần 6)

Mưa nguồn là thi phẩm đầu tay của nhà thơ Bùi Giáng, nó được in năm 1962 tuy nhiên có nhiều bài được làm từ năm 1948. Trong tập thơ này người ta có thể cảm nhận được sự tươi thắm, tha thiết và trong sáng qua hai câu mào đầu:

Xin chào nhau giữa con đường
Mùa xuân phía trước, miên trường phía sau

Đó cũng là những câu thơ nổi nhất của nhà thơ này. Tiếp nối Mưa nguồn phần 5 chúng tôi sẽ giới thiệu đến bạn những bài thơ tiếp theo trong tập thơ này.

Nội Dung

Em hái mòn dần hoa trái xuân
Vì đâu ta tưởng chỉ đôi lần
Từ đây chân bước về ta sợ
Không nói nữa rồi! tiếng bặt âm

Em tưởng như chừng chẳng nhớ chi
Xung quanh từ bữa trước đi về
Em mở vô cùng hai mắt ngó
Còn lại không em một chút gì

Lục tỉnh năm nào em đã quên
Bờ xanh thu nọ bước lên đồng
Một vùng bóng cát trên cồn bãi
Lộn bốn chân trời dấu gót chân

Rời rã em đi để một mình
Ta nhìn trăng lại xuống bên hiên
Chân bước bây giờ ta rất sợ
Tiếng vọng bao giờ em nín thinh

Bước chân giẫm sỏi trên đồi
Những thân đau khổ những đời rã riêng

Những niềm vô hạn bỏ quên
Những lời không nói gió lên sai giòng

Bờ xanh lúa trổ đòng đòng
Bỏ quên nức nở bông hường lệ rơi

Người đi bỏ lại giữa người
Tiếng vang ngần ấy rạc rời vọng âm

Trang hồng trang sử lịch trang
Thu hồi viễn vọng vô ngần nghiệt ma

Bây giờ điệu cũ bay xa
Nguồn trôi nước bạc đổ ra vô cùng.

Mắt người chìm hột sao khuya
Miệng người bỏ hột bên rìa mép hoang
Cánh chim ngã gục xuống đàng
Nước non từ tạ trăng ngàn viễn du
Tay vùng chết giữa trời Âu
Hồn nghiêng ngửa hận bên màu xuân se
Ngàn xưa rũ phượng tơ về
Tóc rơi cuồng biển, gió lìa trùng mây
Mù khơi cánh Lãng chạy dài
Cành Lê sơ ngộ hội này rụng bông
Gió Vân Mồng gợn Thu Đông
Thâu ngàn cỏ rộng trong vòng mi hoe
Ầm trang sử lịch xô đè
Tóc đầu rơi xuống Suối Thề lại dâng

(Thân tặng anh Vũ Anh Tuấn)

Máu trôi loãng chiều hôm nay hôm qua buổi
sáng buổi sương bởi không gian về như về giữa
chiêm bao triền miên như gió. Em thơm mùi
hồng ngọc phương hà mây mờ thung lũng sóng
Thu Bồn về chảy ở Duy Xuyên có vòm cây
nghiêng lá. Xanh hay vàng hay tím nhạt em
quên. Vì em chưa muốn nhớ trong một lúc gió lá
tưng bừng không nhớ cũng không quên

Em thơm màu lá em Caddy em Lưu Hà em
Phương Hà của Trúc em Loan buồn vì thương
Dũng thiết tha. Anh chạy về Nam Mỹ để nhìn
em nằm dưới bóng cây đi bên lá nhánh suối
nước sầu em lội xưống sóng vui. Chân em trắng
(không thấy bàn chân ở dưới nước) đầu gối tròn
như măng ngọt mía mưng con chuồn chuồn đậu
ngọn

Anh chạy qua ghé khắp Âu châu mấy mươi
miền lục địa nghe ngàn con sông vỗ dưới sóng
chân cầu có người thiếu nữ đứng nghe anh kể
rằng riêng em thơm mùa cây lá ướt hỏi người
thiếu nữ nầy có nghe thấy em thơm. Lục địa Âu
châu ngừng binh đao nghe sông biển vỗ sóng
bảo người thiếu nữ bước theo anh

Tất cả theo nhau nối đuôi chuồn chuồn màu
trôi pha loãng tháng và mùa năm cũ mới hai
bên. Người thiếu nữ tỉnh Hà dưới cây ngó em
bước tới tươi tắn môi răng kể lại rằng

Thưa ạ người thiếu nữ muôn đời là em đó đã trở
về làm con gái đứng nhìn cây thổi linh hồn em
con gái muôn năm

Non hồng chiều vọng chân mây
Sương chừng lãng đăng rơi đầy tuổi thơ
Lá cồn thu lạc bao giờ
Hồn trong sóng phượng chia bờ trường giang
Khuya thôi về lạnh phố phường
Ôi buồn khổ lại như càng theo nhau
Một bờ dương xếp bến sau
Nước cằn cỗi đục nghe đau lá vườn
Em về nghe động trong xương
Hồn xưa con dế lên đường viễn du
Bỏ thương lại ở sau mù
Cây mùa đắng trái bù dù tim xanh
Nửa đời bê bối thân anh
Một miền đi khuất trong thanh âm nào

Bên bờ con mắt ngó nhau
Trời Tây Phương lại trong màu tóc em

Ta nghe trong thớ xương mềm
Mối sầu xưa gỡ bên đèn chửa đang

Bàn tay dọ dẫm sương đầm
Những mùa thưa mỏng thu thầm thì trao

Theo về nhịp động chiêm bao
Ngày xanh rớt hột mưa mau bây giờ.

Bóng sầu phố ngả nghiêng vai
Lời thư xuân đã lỗi sai bao giờ
Gót buồn non ải bơ vơ
Trời xa cố quận đâu ngờ điêu linh
Tôi làm con của hoang thành
Tôi làm em của người anh không về
Tôi từ đắm tự năm tê
Chín tầng ngang ngửa chưa hề tỉnh ra
Cỏ đầu truông thoắt tiêu ma
Cuối truông đèo mất hút tà dương tây
Cửa đen mài miệt canh chầy
Vào ra lẽo đẽo không đầy không vơi
Chít chiu chợt khóc chợt cười
Thiều quang chín chục chợt bùi ngùi bay
Âm thanh bấn loạn đêm ngày
Giấc mơ màng giậy cuồng si dại hồn
Gọi người bỏ lách lau thôn
Kêu người dứt cỏ lìa cồn cải kim
Ầm trang hồng phạm đảo điên
Người đi nỡ để sơn tuyền thế sao
Hai bề lây lất mòn hao
Chào xuân quyết định bề nào chừ đây

Nói nữa là thôi lời là lở dở
Bốn chân trời là thế kỷ rã riêng
Tuần Bạch Ngọc ngàn năm đi hay ở
Đứng hay ngồi nằm ngửa ngã hay nghiêng

Cũng không thể quên rằng thân là thể
Mẩy là mình xương là xảu bên da
Và kỷ niệm đuổi theo lời là thế
Xô linh hồn về ở cuối câu ca

Không quên được không thể nào nói được
Bầu trời kia xuân nọ chết thôn xanh
Vườn hoa nở ngậm ngùi hoa ngã gục
Lá bên cành chưa kịp dứt âm thanh

Bỏ đô thị bỏ bình nguyên đất ruộng
Bỏ gian nhà cha mẹ nhớ thương con
Về huyễn ngạn thượng du buồn đổ xuống
Thác trôi giòng bờ gió bụi chon von

Không thể ngó không thể nhìn không thể nói
Ngày bỏ đi trong dang dở tiếng chào
Năm tháng ám vong hồn về đô hội
Nhịp thay vần là mộng giữa chiêm bao

Giờ đứng lại là bây giờ rất lạ
Là bao giờ từ buổi lạc tin hoa
Nhầm bóng nguyệt là sầu đau khôn tả
Phút trùng lai là ngó vội nhau và…

Phố hôm nay phủ xiêm người
Em về đầy đủ môi cười bên răng
Ngày vui xê xích hai hàng
Tháng so le đếm bờ ngăn bến rào
Thưa em từ bữa xa nào
Nhìn nhau mộng đã bước vào trong mơ
Bụi bay là áng mây mờ
Yêu nhau là hẹn sai giờ ngó nhau
Đồi xa sương xuống pha màu
Có chờ đợi bóng em giàu dung nhan
Con nai bốn vó băng ngàn
Gặp em thì cũng chạy quàng quanh em
Ta về mở mắt nhìn xem
Trang mờ em vẫn là em Thu đầu

Tiếng nói nghe như
Giọng cười đáp lại
Buồn đi xa xôi
Vui về mãi mãi

Nắm tay nhau trong thương nhớ mộng bên đời
Bước song song theo gió rộng về khơi
Ngó mông lung mây trắng ở trên trời
Mây sáng mây xanh mây mờ mây mỏng.

Em về ở lại đây thôi
Nghe mùa nước lũ nguồn trôi phăng đồng
Một trăm cây lá bên rừng
Gửi trong tiếng vọng xa chừng ngàn mây
Mười con xóm nhỏ bên này
Nhắc nhau nhớ lại cái ngày bên kia

Một bữa trăng sao
Xuống rừng rú dại
Một bữa trời trăng
Buồn không thể nói

Cầm gương lên hỏi
Tóc bạc thưa rằng
Trời đất cách ngăn
Đừng mê con gái

Bực quá liền quăng
Tấm gương xuống đất
Vẫn nghe mãi rằng
– Đó là sự thật!

Ngồi đây nói chuyện
Lúc trời cao thổi gió xuống xanh nguồn
Em thốt lời bằng miệng
Và bằng môi hơi thở tự đâu tuôn

Em sẽ thành con kiến
Tôi thành con chuồn chuồn
Lời sẽ câm trên miệng
Nhưng nơi nào còn hơi thở luôn luôn

Những hòn sỏi lăn đi rất chậm
Chuồn chuồn bay không biết tới nơi nào
Con kiến bé có bao giờ lận đận
Lúc đi về trong cổ lục chiêm bao

Em sẽ bỏ lại đằng sau em bỏ
Những nỗi đời về ở giữa nhân gian
Ta sẽ tạo lại mối tình sâu bọ
Về hư vô vĩnh viễn bóng buông màn

Trong vườn em có nhớ trăng xuống hôm nào hai
đưa bốn chân đi bàn chân em gót nhỏ ngón
mà bước như nhịp thở phập phồng lên xuống
phổi bên tim

Trong vườn em khóc gục đầu vai tóc xoã nước
mắt chảy ướt nhiều ướt cả áo nhau. Không có
rượu rơi quần hồng em hoen ố. Yêu nhau khổ sở
như trời sụp đổ cuộc đời tuổi dại trôi giòng nước
chảy cuốn đi. Mùa thu lạnh. Trang đời em xanh
đó. Trăng chảy đầm đìa nước mắt thơ ngây
sương rủ rỉ như cõi bờ xa rộng nghe chiều hôm
than thở gió khe về tiếng vọng bay theo. Em ở
bên nào chừ Trà Linh xưa non nước Phường
Rạnh Khe Rinh buồn Trung Phước Cà Tang Dùi
Chiêng Tí Sé mây chiều thổi xuống Duy Xuyên

Ôi buổi chợ miền Thượng Du trời mai sương lận
đận non xanh đất đỏ hồn em lạc mất đuờng về
phương mô biển cạn bàn chân từ thuở tản cư. Ở
trong vườn ngày nọ đêm khuya chừ đây phố thị
một mình đếm bước lung lay

Tim em máu đỏ anh mắm ngón tay buồn thở
mỏi trong xương. Trái tim em như trái cây rừng
chưa đợi nắng ửng vàng đã chín ngọt cắn vào
hàm răng nghe lạnh niềm vui lạnh tràn vào dạ
ôi em ngực nóng khít vào ấm lại quê hương

Ở trong vườn ngày nọ trăng khuya chừ đây phố
thị

Đường về đó dựng mùa xuân bên lá
Buổi mai nào từ ly biệt bẻ bai
Từ thu nội hoang mang về giữa dạ
Ngó ngày đi bên rớt nhụy xiêu đài

Màu lỡ dở bước buồn không nối gót
Đêm võ vàng không gối mộng song song
Từ liên lụy một vòng vây khép hột
Lối đi về trùng ngộ có ai mong

Em nhìn nhé giờ đây ta trở lại
Nghe giậy hồng một mùa cũ hồi sinh
Đồi bên núi đống gò bên cát bãi
Có động mình nghe chuyển mạch rung rinh

Ta mở mắt mở hai mi và mở
Một chân trời trùng điệp ở bên trong
Nguồn thao thức tự bao giờ gãy đổ
Đã chơi vơi hòa mộng múa trăm vòng

Chiều dừng sững sắc hương chiều bỡ ngỡ
Hàng thông im khe núi lặng bên ngàn
Mây hồng lục ráng hoàng hôn đã trở
Màu thẳm xanh cho diểm ảo trăng vàng

Trời bữa đó không nói gì nữa cả
Xanh liên miên mà dạ của nhân gian
Vẫn thao thức giữa buồn đau em ạ
Nẻo thanh thiên từ lỡ một con đường

Em con gái hai bàn chân em bước
Hai tay ôm hai buồng phổi em ho
Trời buổi đó để buồn đi lướt thướt
Khắp đồi cao cồn thấp đống bên gò

Ta đứng lại bẽ bàng hai con mắt
Ngó và nhìn tay nắm ở trong tay
Buồng phổi lạnh bởi vì chưng em biết
Thiên đường xưa giờ giữ chỉ ngần này

Trời bữa đó không nói gì không nói
Một chút gì xưa đã nói miên man
Lòng với dạ võ vàng thôi đã mỏi
Nẻo đi về: rừng quạnh rú sâu hang