Bài thơ Thằng Bờm Có Cái Quạt Mo là một trong những sáng tác hay trong kho tàng thơ ca dân gian Việt Nam. Nó đã được lưu truyền rộng rãi và có thêm nhiều phần biến thể, khảo dị. Tưởng chừng như với bài thơ Thằng bờm chỉ mang tính chia vui hài hước nhưng thực chất trong đó lại chứa đựng những ý nghĩa giá trị sâu xa về cuộc sống này. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu bài thơ và cùng cảm nhận bạn nhé!
Thằng Bờm có cái quạt mo
Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu
Bờm rằng: Bờm chẳng lấy trâu
Phú ông xin đổi một xâu cá mè
Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mè
Phú ông xin đổi một bè gỗ lim
Bờm rằng: Bờm chẳng lấy lim
Phú ông xin đổi con chim đồi mồi
Bờm rằng: Bờm chẳng lấy mồi
Phú ông xin đổi nắm xôi, Bờm cười
Khảo dị:
Thằng Bờm cầm cái quạt mo,
Phú ông xin đổi ba bò chín trâu.
Bờm rằng bờm chẳng muốn trâu,
Phú ông xin đổi con hầu cầm roi.
Bờm rằng bờm chẳng muốn roi,
Phú ông xin đổi con voi chín ngà.
Bờm rằng bờm chẳng muốn ngà,
Phú ông xin đổi toà nhà gỗ lim.
Bờm rằng bờm chẳng muốn lim,
Phú ông xin đổi con chim đồi mồi.
Bờm rằng bờm chẳng muốn mồi,
Phú ông xin đổi cục xôi bờm cười…
Có bản còn chép thêm hai câu sau ở cuối:
Cười lên ba tiếng Bờm ơi
Cười lên ba tiếng cho đời đắng cay
Hình ảnh thằng bờm đã trở thành một trong những dấu ấn đậm nét trong kho tàng thơ văn dân gian. Bài thơ này là sự kết hợp giữa hai hình ảnh thằng Bờm và phú ông. Với nhiều người đánh giá đây là một bài thơ ngớ ngẩn, dở hơi, hâm hấp… Tuy nhiên phải cảm nhận sâu xa mới có thể hiểu hết được những giá trị mà bài thơ mang lại.
Đó chính là câu chuyện đổi quạt mo – đây là một thứ mà ở nông thôn Việt Nam đều có thể xin được. Vậy tại sao phú ông lại xin đổi quạt mo của thằng bờm. Đoạn đầu tiên ta có thể thấy rằng, cách đổi của phú ông cũng chỉ là một cách khoe của và sâu trogn đó là xúc phạm đến giai cấp bị bóc lột. Để thực hiện điểu đó phú ông đã đánh đổi nhiều thứ tài sản có giá trị kinh tế như bè gỗ lim, ba bò chín trâu, ao sâu cá mè…. Tuy nhiên bờm đã không đồng ý.
Phú ông xin đổi ba bò chín trâu
Phú ông xin đổi ao sâu cá mè
Phú ông xin đổi ba bè gỗ lim
Phú ông xin đổi con chim đồi mồi
Phú ông xin đổi nắm xôi. Bờm cười.
Có lẽ hình ảnh đắt giá nhất đối với bài thơ này chính là nụ cười của Bờm. Khi phú ông đổi nắm xôi, bờm cười. Đó chính là một nụ cười mỉa mai, khinh bỉ của một người thông minh. Bởi lẽ chính việc lặp lại cum từ “Phú ông xin đổi” tới 5 lần ta cũng thấy được sự cố tình tới đáng ghét của một kẻ trịch thượng thích khoe khoang. Chính hình ảnh ấy cũng đã nâng tầm giá trị của bài thơ lên rất nhiều.
Bài thơ Thằng bờm có cái quạt mo là một trong những sáng tác hay của văn học dân gian. Đây là một thi phẩm xuất sắc gắn bó với nhiều thế hệ bạn đọc Việt Nam. Hãy cùng nhau theo dõi và đừng quên chia sẻ bài viết này của chúng tôi nhé! Thân Ái!
