Nguyễn Trọng Tạo được xem là một ngôi sao sáng trên bầu trời thi ca bởi phong cách thơ đặc sắc của ông. Trong ông luôn tuôn trào nguồn sáng tác mãnh liệt, luôn đi tìm những điều đổi mới trong thơ ca của mình. Thơ ông giản dị nhưng thấm đẫm chất triết lý chiêm nghiệm nên luôn được bạn đọc yêu thích và ngưỡng mộ
Ông sở hữu cho mình một số lượng thơ giá trị trong thời kì văn học đổi mới. Trong suốt chặng đường theo đuổi nghệ thuật, ông không ngừng sáng tác những bài thơ xuất sắc. Thành quả chính là ông đã khẳng định được khả năng sáng tác của mình cùng những tập thơ đi cùng năm tháng được nhiều thế hệ bạn đọc gắn bó.
Tập thơ Lưu Lạc là một trong những tác phẩm nổi bật của ông. Nếu bạn là một người yêu thơ thì mới có thể thấu hiểu được sự tài hoa trong thơ ông. Chúng ta hãy cùng nhau tìm hiểu những bài thơ thấm đượm tình cảm này nhé!
Nội Dung
– Nguyễn Trọng Tạo (25/8/1947 – 7/1/2019) là nhà thơ, nhà văn, kiêm nhạc sĩ, hoạ sĩ, sinh tại Diễn Châu, Nghệ An, đi lính năm 1969, học Đại học viết văn Nguyễn Du khoá 1, làm thơ từ năm 14 tuổi.
– Ông là Uỷ viên Hội đồng thơ của Hội nhà văn Việt Nam, Trưởng ban biên tập báo Thơ (2003–2004), từng được các giải thưởng thơ của Nghệ An năm 1969, và giải thơ của các báo Văn nghệ, Văn nghệ quân đội, Nhân dân (1978), hai lần được Giải thưởng Văn học nghệ thuật cố đô (Huế), Giải thưởng Văn học nghệ thuật Hồ Xuân Hương, Giải thưởng Uỷ ban toàn quốc các hội văn học nghệ thuật Việt Nam về thơ và văn xuôi.
– Thơ và truyện ngắn của ông dịch ra tiếng Pháp, Anh, Nga, Tây Ban Nha…
– Ngoài thơ, ông còn là nhạc sĩ, công tác tại Tạp chí Âm nhạc và Thời đại của Hội nhạc sĩ Việt Nam, đã có 8 giải thưởng âm nhạc.
+ Các album đã phát hành:
– Tình khúc bốn mùa (NXB Âm nhạc và Hội Nhạc sĩ Việt Nam, 1996)
+ Các bài hát nổi tiếng:
– Làng quan họ quê tôi (lời thơ của Nguyễn Phan Hách)
– Đôi mắt đò ngang
– Khúc hát sông quê (lời thơ của Lê Huy Mậu)
+ Ông đã vẽ khoảng 500 bìa sách, trong đó có:
– Chuyện kể năm 2000 (Bùi Ngọc Tấn)
– Vẽ nhiều minh hoạ trên báo, tạp chí, và trình bày mỹ thuật tạp chí Cửa Việt bộ đầu tiên (1990-1992), báo Thơ, mẫu măng-sét tạp chí Sông Hương, Hồng Lĩnh, Sông Lam, v.v…
+ Các tác phẩm chính:
– Thơ: Gửi người không quen, Sóng thuỷ tinh, Đồng dao cho người lớn, Thư trên máy chữ, Tản mạn thời tôi sống, Nương thân, Thơ trữ tình, Thế giới không còn trăng,…
– Trường ca: Con đường của những vì sao, Tình ca người lính.
– Văn xuôi: Miền quê thơ ấu, Ca sĩ mùa hè, Chuyện ít biết về văn nghệ sĩ, Văn thơ nhạc tuổi thơ,…
Nguyễn Trọng Tạo được nhiều người ngưỡng mộ bởi ngòi bút tài hoa của ông. Thơ ông sâu sắc thắm đượm tình cảm mà nhiều bạn đọc yêu thích. Thơ ông căng tràn sức sống, mỗi ngày một đổi mới đặc sắc hơn . Tập thơ Lưu Lạc là một tác phẩm nổi bật của ông kể về quãng thời gian ông lưu lạc khắp nơi. Chúng ta cùng nhau cảm nhận những bài thơ của ông nhé!
có cánh rừng chết vẫn xanh trong tôi
có con người sống mà như qua đời
có câu trả lời biến thành câu hỏi
có kẻ ngoại tình ngỡ là tiệc cưới
có cha có mẹ có trẻ mồ côi
có ông trăng tròn nào phải mâm xôi
có cả đất trời mà không nhà ở
có vui nho nhỏ có buồn mênh mông
mà thuyền vẫn sông mà xanh vẫn cỏ
mà đời vẫn say mà hồn vẫn gió
có thương có nhớ có khóc có cười
có cái chớp mắt đã nghìn năm trôi.
bốn lăm bậc thời gian dốc ngược
tôi đã vượt qua
em cách một sợi tơ
tôi đã không qua được
tin thì tin không tin thì thôi
tôi đã tới hang động yến sào tôi đã thèm ăn yến
vậy mà chưa được nếm bao giờ
hàng quốc cấm
nghe nói từ xưa làm vua sướng lắm
mà đôi khi tôi cũng sợ làm vua
tin thì tin không tin thì thôi
có anh hề đã nói với tôi
– đời thằng hề buồn lắm anh ơi
và tôi đã khóc
tin thì tin không tin thì thôi
nhưng tôi người cầm bút, than ôi
không thể không tin gì mà viết.
tin thì tin không tin thì thôi!
bệnh dạ dày tái diễn những cơn đau
trái đất toát mồ hôi tái diễn trò súng đạn
kẻ tái diễn những vinh quang nhàm chán
người ngửa tay tái diễn nỗi buồn câm
tôi trở lại cơ quan gặp nụ cười ẩm mốc
chuột quá nhiều chuột chẳng chịu giảm biên
tôi trở lại dòng sông bờ Cỏ Thi xanh mướt
xưa em đánh mất trâm giờ lặng lẽ tôi tìm
rồi cũng khóc như em, khóc cho điều đã mất
trâm Cỏ Thi. ừ nhỉ, cỏ thôi mà
nhưng nước mắt… cũng như em, tôi đã
thêm một lần tái diễn trước cỏ hoa…
sau Rock Rap nổ tung nhịp điệu
sẽ còn gì điên cuồng ơi
tôi mặc lại complet cravat
symphonie cổ điển tấu lên rồi
hoa đã tặng. Người đã không còn nữa
em đã yêu. Em đã bỏ tôi đi
sẽ dở hơi nếu là tôi khóc
nhưng cười vui thì tôi sẽ làm gì
còn Rock rap hay còn đêm cổ điển
điên cuồng ơi mơ mộng bỏ tôi rồi
niềm Hy Vọng vẫn chưa hề lụi tắt
khi bên chồng em lại nhớ về tôi…
ngơ ngác rơi giọt nước mắt cuối năm không rõ buồn vui
xe chậm lại trên đường không rõ về nơi chốn nào
tung tăng thanh xuân trôi ngược chiều
phút chốc mộng du lên phiêu diêu
mặt trời vầng trăng ngôi sao mắt ướt
ngực núi phồng căng dòng sông duỗi chân vào bao la
một bài ca xa thật xa tận miền quê ấu thơ
ta đây ư? em của ta đấy ư?…
những lèn đá marathon truyền thanh câu hỏi
mọi sự giản đơn đều bất lực
ta thèm bài thơ tấm ảnh bức tranh không hiểu hết
rồi mùa xuân sẽ qua thanh xuân không lặp lại
thuốc trường sinh đồng lõa với dối lừa
cây-mười-hai-cành chết rồi sao bóng râm cứ còn mãi trong Thơ?
không có số đo chuẩn mực cho tình yêu buồn thương thù hận
anh viết văn làm thơ cho chuẩn mực nào đây
nàng sẽ để tuột anh nếu tay nàng năm ngón
ôi nhân loại giống nhau đời thật là nhàm chán
làm sao mang cố tật lại cho người
anh thích hoa dại trong rừng kẻ thích cây cảnh đầu sân
cái ngón tay thừa ra ấn nút đốt đàn vàng
anh nhận cảm bầu trời qua sáu ngón
rùng mình mùa xuân tua tủa cỏ non…
không trắng không xanh không đen
hắn lờn lợt không đời không đạo
không xuân không hạ không thu
không nóng lạnh hắn cũng không âm ấm
hắn là hắn hắn chính là chiếc bóng
không âm thanh không màu sắc không buồn vui
thế mà hắn suốt đời sát kề tôi
không xóa được tôi đành chào thua hắn
tôi đã chào thua khối người như chiếc bóng…
trong giấc ngủ ta thấy ta lang thang đường phố
cây thả xuống ta lá vàng
gió thả xuống ta mù sương
trộm cắp đâm nhau dưới đèn mờ
xích lô máu me cấp cứu
tham nhũng nâng ly mừng thắng lớn
ú ớ nói mơ người đói không nhà
trong giấc ngủ ta thấy ta lang thang rừng già
những người lính năm xưa sống dậy bao vây ta
người thủng tim người thủng đầu
người cụt chân người cụt tay
người bên ta người bên địch
những viên đạn rỉ rét ánh lên màu vàng chói chang
trong giấc ngủ ta thấy ta lang thang mây trời
Ngọc Hoàng ngủ gật
Chúa một bên và Phật một bên
những nhà thơ chìm đắm biển thơ tình
những nhà báo xô vào ga đĩa bay
những con cóc cổ dài kêu khản tiếng
trong giấc ngủ ta thấy ta lang thang thế giới
mặt nạ bày bán khắp nơi
trên sân bay trên xe con trên bàn tròn bàn vuông
bàn chữ U bàn chữ nhật
trên đạn bom trên lợi nhuận
trên âm mưu mong cứu rỗi con người
trong giấc ngủ ta thấy ta lang thang xa vời
những xanh hồng vàng tím
ôi thiên nhiên
thiên nhiên quay cuồng hoan lạc
chẳng lẽ người
đang sinh ra những đứa trẻ vô vi?
khát uống đói ăn mỏi nằm mệt nghỉ
nay ta đủ đầy mời ngay anh Chí
bia ngoại rượu tây anh uống tối ngày
quanh năm suốt tháng vịt tần gà quay
ăn đẫy uống say sẵn bày nơi chốn
nhà ta bốn lầu mời anh lầu bốn
chỉ thương Thị Nở trôi dạt trời tây
bán mình nuôi miệng xanh xao mặt mày
rồi sẽ có ngày Thị quay trở lại
cho anh bốn lầu tha hồ thoải mái!
người ta nói: gương mặt con người là mảnh đất
khám phá không bao giờ biết chán
người ta cũng nói: nhìn mặt buồn nôn
em lỗng lẫy mộng mơ giờ nhàu nát bên đường
anh là kẻ vớt trăng bao lần trăng vỡ nát
người ta nói: con số không đấy chính là sa mạc
người ta cũng nói: quá khứ hiện tại tương lai
đồng hiện trên cát mênh mông
sao anh bỗng thèm chết đuối cùng trăng
đừng ai vớt, đừng hoan hô đả đảo…
múa hát với ma đêm nay ăn uống với ma đêm
nay ngủ với ma đêm nay
ngày mai vĩnh viễn chia tay
nhà ta đã làm cho ma trâu ta đã giết cho ma
ngày mai gạo ta sẽ rắc ngày mai con gà ta sẽ thả
ngày mai chỉ còn bên ma những tượng mồ
đêm ái ân lần cuối
đêm cộng cảm sáo đàn cồng chiên trống cái
lục lạc rung dây chuỗi tiếng hú dài
rồi những con quỷ đen vui nhộn sẽ ngủ vùi
những ghè rượu cần sẽ nhạt
rồi sừng trâu sẽ treo trước cây nêu rồi mặt trời sẽ mọc
đừng trách gì nhau đừng nhớ gì nhau…
múa hát với ma đêm nay ăn uống với ma đêm
nay ngủ với ma đêm nay
ngày mai vĩnh viễn chia tay!
đàn bà khoe Âm đàn ông khoe Dương
hài nhi người già ôm mặt buồn thương
đây vợ địu con đây chồng săn bắn
chim cú chim cu gật gù hoang vắng
nhà mồ im ắng lẳng lặng bóng người
hồn ma lang thang về nơi cuối trời
chỉ còn tượng mồ phủ đầy lá dại
chỉ còn thời gian nắng mưa dầu dãi
chỉ còn Bana Êđê Gairai
tượng mồ tượng mồ rữa mục hồn ai…
rơi vào miệng núi lửa bao giờ mà anh không hay
toàn thân ngập chìm hun hút
ngỡ bên kia cũng đầy trời đầy nước
nước ừng ực anh nước đẩy tung anh
anh nặng như núi anh nhẹ như mây
răng rắc vặn mình lim cổ thụ
giông giữa ngày xuân bão giữa ngày hè
cao nguyên ngả nghiêng sụt lở
anh nín thở đến kiệt cùng máu ứa
cột lửa phun nham thạch phì nhiêu
rồi chết lịm trong vỗ về mơn trớn
mười ngón dài thon của gió chiều…
cũng liều uống rượu cùng em
bởi chưng người đẹp lại thêm rượu cần
cái ghè rượu hoá chứng nhân
chúng mình mỗi đứa một cần vít cong
một can cho má em hồng
hai can anh đã vội trồng cây si
ba can đừng bỏ anh đi
anh buồn. Ghè rượu có khi lây buồn
bốn can anh muốn chết luôn
năm can… em đã thúc dồn sáu can
đã liều chết cũng chẳng oan
bảy can anh uống. Em van anh rồi
thôi thì một can hai người
hai đôi môi khát một thời tìm nhau
chín can… rượu chẳng còn đâu
còn em hoá rượu. Cúi đầu, anh say…
đồi núi. Thông xanh. Villa. Biệt thự
áo ấm. Dù hoa. Má đỏ. Tóc mềm
những con đường. Những con đường. Cao. Thấp
ngày bốn mùa. Đà Lạt. Chập chùng. Em
em cười nói tự thuở nào thác đổ
Langbiang. Nghiêng. Thung lũng Tình yêu
ôi sự sống nơi đỉnh trời chân cỏ
thoáng heo may. Nghe mình chợt sang chiều
tôi bè bạn cùng mùa rau xứ lạnh
cùng cải chua. Cà muối. Khô nai
cùng rượu chát cùng đớn đau thông rụng
giọng buồn tôi run rẩy phát qua đài
rồi xa lắc. Bỏ một trời nhung nhớ
ơi mùa thu áo ấm đã mặc chung
rồi biền biệt. Hoa vàng như hơi thở
mimoza. Giọt nắng. Có theo cùng?…
con đường Mỹ Thổi đầm thành phố
bia ngoại rượu tây em dịch vụ
đổ thêm xăng Quy Nhơn gọi đi
nhỏ của anh giờ đã phát phì
nhỏ của anh nói cười như bà lớn
tiếng cổng sắt xa dần nghe rờn rợn
hoa li vàng mùa hạ đã xa xôi
đường nở trắng một màu hoa trứng cá
anh nín thở vòng qua eo Nín Thở
biển xanh hiền trăng thi sĩ lên ngôi…
cầm lòng thôi khỏi khóc cười
có người nuôi nhớ bởi người nuôi quên
cầm lòng rời bến ơi thuyền
thuyền xa bến hẹn sông hiền sóng ngoan
cầm lòng một mái thời gian
một đèn lẻ bóng một trang động tình
người về Hà Tĩnh xa Vinh
nửa thân ngoài nớ nửa mình trong ni
cầm lòng sao cứ vân vi
mây thì nặng trĩu núi thì nhẹ tênh…
viên sỏi hồng nốt ruồi son đáy sông
em là dòng Ngàn Phố gương trăng đêm hè năm Tân Hợi
con đò quay như chiếc lá tre đen
ném cho nhau một vốc vàng trăng
đêm gửi nhoè sương đôi bờ cỏ mượt
một lần trao nhau rồi biền biệt
em hươu sao ngoan hiền bên suối diêm sinh
đừng trách chiến tranh
trách anh vô tình
bỏ em yếu mềm bị thương bên suối cạn
anh trở lại lơ ngơ em hai lần thị trấn
viên sỏi hồng mùa lũ cuốn nơi nao
hươu sao hươu sao
Nầm Sơn Châu Phố
Từ Thức hoàn Trần làm khách lạ người xưa…
bay trên đá và đi trong đá
ôi Ăng-ko! làm sao hiểu nổi người
những nghệ nhân đã chết tự lâu rồi
người sau đến đôi mắt tròn ngơ ngác
ngỡ núi đá được đẽo thành ngọn tháp
và đá mềm như đất dẻo… Ngày xưa
Apxara những vũ nữ Hoàng Gia
dính vào đá trong giữa chừng điệu múa
bay trên đá và đi trong đá
ôi Ăng-ko! làm sao hiểu nổi Người
chàng Bayon bốn mặt cứ nở cười
nụ cười đá nói gì cùng du khách
mưa đọng giọt bỗng tạt vào khóe mắt
đá buồn vui bí mật tự bao đời
nghe âm u tiếng gió đá thở dài
nghe rần rật lửa bừng trong đá cháy
qua cửa sổ máy bay tôi nhìn thấy
dáng tôi đi trong ruột đá không cùng
tôi đi từ Địa ngục tới Thiên đường
từ Xác đá tới Linh hồn của đá
ôi Ăng-ko! thăng trầm bao thế kỷ
đỉnh máu xương hóa đá dựng lâu đài
Người từ đâu?
và Người chính là ai?
tôi hỏi đá. Đá mỉm cười tin cậy…
ngày bóc tờ lịch
gián vào đời tôi
ngày bóc đời tôi
ném vào đen đỏ
rồi thua xanh cỏ
rồi tóc trắng vôi
rồi thua ngọn gió
một trời rong chơi
vẫn bóc vẫn gián
vẫn đầy vẫn vơi
còn tôi cái lõi
ngày bóc luôn rồi
còn chi bóc nữa?
hãy bóc hồn tôi
tôi thành tờ lịch
bóc sang Luân hồi…
từng giọt thời gian ngưng thành mai vàng
tích tắc nhịp tim sao ta bàng hoàng
ôi xuân đã sang mà người chẳng tới
từng hạt thời gian gieo vàng mong đợi
mùa xuân mời cưới lấy ai đi cùng
ta đi một mình thời gian mông lung
nay còn trẻ trung mai đà bạc tóc
từng giọt thời gian ứa tràn khoé mắt
thôi người đừng khóc rụng rơi bông vàng
buồn vui làm ngọc kết thành thời gian…
buồn đốt hết ngày
đêm dày tàn tro
buồn đốt bài thơ
bài thơ thành khói nào ngờ… khói cay
ngày vung vãi đức tin
đêm gặp mình đơn độc
ranh khôn giữa muôn nghìn
trở về thành thằng ngốc
mướn niềm vui kẻ khác
có gì như tham lam
mướn nỗi buồn kẻ khác
có gì như nhàm nhàm
cây khế nở hoa cam
cây bàng nở hoa bưởi
ăn mãi món mật ong
biết đâu đời đắng lưỡi?
không giờ ngày đầu tiên tháng đầu tiên năm đầu tiên
rùng rùng pháo nổ
tôi ngạc nhiên tái sinh
oa oa cây cỏ
không gian trắng tinh khôi lót tã
môi chúm chím đào son đầu xoè mũ mai vàng
những sợi mưa đầu tiên vương vương giêng sang
ngày mới nguyên giấy bạc
trẻ con nói cười người lớn chào mời
như chưa hề tủi cực
nguyên đán thiên đường mặt đất
A-MEN!
ly rượu mừng ngấm men
người nhẹ tâng rụng rơi thù hận
nhớ câu thơ bỏ quên
vui nỗi buồn quá vãng
mang trái tim đi một vòng bè bạn
nhặt bao nhiêu tươi đẹp dọc hành trình
tươi đẹp dâng xứ đầu tiên mơ mộng
thấy Chúa cười trên thánh giá đóng đinh…
lạc vào kinh kệ
u mê chiều tà
lạc vào quyền chức
kiếp nào gỡ ra
con đường thì xa
chỉ tay mạng nhện
ta lạc ngoài ta
đi hoài không đến
một băng nhạc sến
ướt chùng chiều mưa
có một gã thừa
lạc vào nhăng nhố
ngác ngơ giữa phố
một thằng nhà quê
nhớ thương Mộ Tổ
biết bao giờ về…
Trên đây, uct.edu.vn đã dành tặng bạn những bài thơ đặc sắc trong tập Lưu Lạc của nhà thơ Nguyễn Trọng Tạo. Những bài thơ tuyệt vời của ông luôn để lại dấu ấn đặc sắc trong lòng quý độc giả. Hy vọng các bạn sẽ hài lòng với bài viết của chúng tôi. Cảm ơn các bạn đã theo dõi bài viết này nhé!
